Katalog

BEYAZ NOKTA GELİŞİM VAKFI VE PEGEM KÜLTÜR’DEN ‘ÇARESİZSİNİZ’ ‘Toplumsal sorunların çözümünde kalabalık bilgeliğinden yararlanmalıyız!’ ÇareSizsiniz adlı kitap, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Hüseyin Cimşit, Bülent Eczacıbaşı, Müjdat Gezen, depreminde evleri yıkılan 11 yaşındaki Merve İnan’ın Özlem Gürkan, Merve İnan, Tınaz Titiz, Bülent evlerini tekrar yapabilmek için yazdığı Kar Çorbası adlı Kantarcı, Faruk Karadoğan, Sezer Komşuoğlu Beyhan kitabının Beyaz Nokta Gelişim Vakfı’nın koordinesinde Maybach, Vedat Özdemiroğlu, Ali Can Polat, Necati toplumun çeşitli kesimlerinden oluşan bir kolektif aklın, Saygılı, Sinan Mert Şener, Okan Tüysüz, Muzaffer beklenen depremler için önerilerini içeren çok boyutlu Tunçağ, Mehmet Uhri, Uğur Yüce kitaba yazıları ile bir hale dönmesi ile ortaya çıkmış. katkı sunan isimler. Bu yolla bir yandan öneriler derlenirken, bir yandan da Kitabın editörleri Tınaz Titiz ve Merve İnan ile telif gelirlerinin Merve İnan’ın ailesine bağışlanarak Beyaz Nokta Gelişim Vakfı (www.beyaznokta.org. evlerini yeniden kurmalarına destek olmaya çalışılıyor. tr) koordinesinde yaşama geçirilen, 25 kişinin katkı Ali Akurgal, Esen Arpat, Serhat Aydoğan, Şerif Barış, sunduğu, PEGEM Kültür tarafından yayımlanan Onat Bitik, Durmuş Bayram, Ramazan Cengiz, ÇareSizsiniz kitabını konuştuk. rımı için kullanılmak üzere ailene bağış- ZUHAL MUTLU lanıyor. Bu yolla tüm çocuk ve gençlere şöyle bir mesaj da veriyorsun: ALTIN BİLEZİK PROJESİ “Çocuk ve gençler, ailenizin her tür Tınaz Bey, Önsöz’de ikiz bir amaç- n güçlükleri aşmasında sizler de sorum- tan söz ediyorsunuz. Altın Bilezik pro- luluk sahibisiniz. jesi kapsamında depremzede çocuklara Başkası benim için ne yapar yerine ayakları üzerinde durmalarına yardım- ben ailem için ne yapabilirim; yani çare cı olacak beceriler kazandırmak ve bek- benim”. Bu çok güçlü bir mesaj. lenen depremlerin zararlarını azaltmak. Aynı zamanda zengin yetişkinlere de Deprem önlemleri belli, uzmanlar bir mesaj var: “Ben bu işe katkı koyu- bunları anlatıyorlar. Bu kitapta öneri- yorsam lütfen siz de en azından kitabı len “Deprem Zararını Azaltmanın” satın alarak katılın”. farkı nedir? Peki gerçekten kolunda bir bilezik ol- TINAZ TİTİZ - Uzmanların önerdik- duğunu hissediyor musun? leri zarar önleme çareleri tüm dünyanın İNAN - Evet. Hatta sadece öğrendiği- benimsediği pratikler. Ama burada in- miz video hazırlama yoluyla değil bam- ce nokta o pratiklerde değil ağızbirliği başka beceriler kazanabileceğimi fark et- ile benimsenen “Yıkıp Yeniden Yapma” tim. Her ne kadar işe, annemin cep tele- yaklaşımında. Bu yaklaşım üç hatalı var- fonu ile başladımsa da giderek başka iş- sayıma oturuyor: dan işaretleyip bu kurallara göre park edilmesini “mutlak sıfır ler de yapabileceğimi öğrendim. İlki, “Ortada 600 bini yüksek riskli, 1.6 milyon yapı değil, tolerans” esasına göre en kısa sürede sağlaması. Meselâ kuruluşların sekreterlerinin zamanını alan zoom otu- çok az sayıda riskli bina var. Bunları yıkar yeniden yaparsak Diğer bileşen, “güçlendirilmesi teknik olarak mümkün rumları düzenleme işini öğrendim ve uzaktan bunu da yaptım. (yani Kentsel Dönüşüm) sorun çözülür.” Kentsel dönüşüm Hedefin ne? Ne olmak istiyorsun? olan binalar için iki aşamalı güçlendirme veya dönüşüm”. kavramına böyle bir anlam yüklenmiş. n İNAN - Hedefim bilim insanı, kanser araştırmacısı olmak. Bu, yaşamın diğer alanlarına da yayılırsa ortaya korkunç Acil güçlendirme: Binalarda içinden canlı çıkılabilecek Çünkü bir abim kas hastası, dedem de kanser. Böyle milyon- ve göçerek yol kapatmayacak düzeyle sınırlı, birkaç hafta bir resim çıkar. “Tinerci sokak çocukları” sorununu çözmek larca insan var. Onlara çarenin bir parçası olmak istiyorum. için hepsini öldürmek ya da sokak hayvanlarını öldürerek içinde, en önemli yapısal elemanların güçlendirilmesi. Yüzbinlerce depremzede var. Hepsinin ihtiyaçları sorun çözmek gibi. Kalıcı güçlendirme (veya dönüşüm): Binalarda deprem n farklı olsa da öncelikli ihtiyaçları çocuklarının geleceği- İkinci varsayım (ama açıkça söylenemeyen) şöyle: “Bu sırasında içinden tamamen sağlam çıkılıp, deprem sonrası ni kurtarmak. Beyaz Nokta® tümüne yardımcı olamaz. Bu kadar binayı yıkıp yeniden yapmaya ne bizim ne de zengin birkaç on hafta içinde güçlendirilerek yaşamın sürdürülebi- söyleşiyi okuyanlar “Bu tekil bir örnek, bizim elimizden ülkelerin gücü yeter. O halde gözle görülür çürüklükte bina- leceği dönüşümü yapmak. kim tutacak” diye düşünebilirler. ları ‘dönüşüm’e sokalım. Yazarları nasıl seçtiniz? n İNAN - Aslında ben başkalarına da örnek olacak bir dene- Diğer yapıları ise eğer hak sahipleri anlaşıp mali yüküm- TİTİZ - “Niçin sadece deprem uzmanları değil de dep- ğim. Projenin deprem bölgelerinde uygulanmasındaki güçlükler lülükleri de üstlenirlerse iş bekleyen -hem de piyasayı can- remle ilgisi olmayanlar da var”. Bunun yanıtı “kalabalık belli. İnternet zayıflığı, uygulama kurmada yetersizliklerimiz landıracak- müteahhitlere yaptırırız. bilgeliği” kavramında. Bakın 60 yıllık deneyimlerim, sorun- ve bütün bunların üstüne son derece zor bir konteyner yaşamı. İlk iki kesimin dışında kalacaklar ise -yüzde 80 gibi- ka- larımızı ancak bu yolla “tam anlayabileceğimizi” gösterdi. der planlarına göre ne olacaksa olur”. Bu varsayımın kabul Proje bu şartlar altında bizlere uzatılan bir dal oldu. Ben Yazarlar bu nedenle değişlik disiplinlerden. 50 kişiye çağrı bu dala tutunup ilerlemeyi başarabildim ve bunda Kar edilemez olduğunu söylememe ihtiyaç var mı? yapıldı, 25’i geri döndü. Yani bir seçme söz konusu olmadı. Üçüncü varsayım ise şu: “Yakında deprem olmayacak; Çorbası’nın rolü var. Çocuklar yeterli çabayı gösterirse, Peki, sevgili Merve, kamuoyu seni 6 Şubat depremi n benzer kazanımları olur. Kentsel Dönüşüm planımızın uygulanması gerektiği ka- sonrası yazdığın Kar Çorbası kitabıyla tanıdı. Amaç, kita- dar sonra olabilir.” Bu üç varsayımın da geçerli olmadığını ÇareSizsiniz ise bu kazancıma karşılık vakfın deprem za- bın satış geliriyle yıkılan evinizi onarmaktı. rarlarını azaltma önerilerinin kamuoyuna duyurulması için görmek için deprem uzmanı olmaya gerek yok. Yaşıtlarına örnek oldun, 11 yaşında bir çocuğun böylesi bir taşıyıcı oldu. Böyle bir karşılıklı kazanç oldu. Bundan bir sorumluluk duyup ardından da harekete geçmesi müt- ÖNERİLEN YÖNTEM sonraki uygulamalarda diğer çocuklar da benzer tutunmayı hiş bir şey. Şimdi de ÇareSizsiniz’in yazarlarından birisin. Peki ÇareSizsiniz’de ne öneriliyor? n gösterebilirler; ama ÇareSizsiniz gibi kitaplar yoluyla, ama Konuya nerede dahil oldun? TİTİZ - Önerilen yöntem birkaç bileşenli. İlki şöyle: “Ka- yaratıcı animasyonlar üreterek. n panmış bir yol çaresizlik, açık bir yol ise yardımlaşma ve ça- MERVE İNAN - İki şey birleşti sanırım: Kar Çorbası’nı Tınaz amcamın okuması ve benim Altın Bilezik projesine redir.” Yollara park eden araçlar veya bina yıkıntıları nede- ÇareSizsiniz / Editör: Tınaz Titiz, Yardımcı Editör: niyle birer kapana dönüşebilecek yolların açık tutulması için (Bilgi için: https://ggle.io/6cpo) katılmam. Merve İnan, Derleyen: Zuhal Mutlu / Beyaz Nokta Geli- yerel yönetimlerin tüm sokak ve caddeleri parklanma açısın- ÇareSizsiniz’in ilk baskısının gelirleri yıkılan evin ona- şim Vakfı, Pegem Kültür / 176 s. / 2024. n 12 15 Ağustos 2024