Katalog

Göçmen işçilerin Avrupa ülkelerinin tüyle şiire farklı bir nefes aldırma. kültürüne, yaşamına, ekonomisine ka- Şiirini seslendirirken gırtlağında rışmaları da onun ilgi alanlarına girer. harfleri, heceleri sesle yorumlama. Yabancıların iyi Almanca konuşa- Sesle oynama.” mamaları, yarım yarım dertlerini fark- Ayrıca savaşı da sürekli konu edin- lı, eksik, yerini bulmayan sözcükler- me şiirlerinde. Nazi döneminin ya- le anlatmaya çalışmaları da onu şiiri- rattığı acıyı, dehşeti vurgulamaya ni esinlendirmiş, şiirlerinde bu durumu çalışır sık sık: “baba gel anlat sa- işlemeye, vermeye çalışmıştır. vaşı/ baba gel anlat nasıl sevkedil- din/ baba gel anlat nasıl çektin teti- ‘KONUK İŞÇİ-ALMANCASI’NDAN ği/ baba gel anlat nasıl vurulup ya- HAREKETLE GELİŞTİRDİĞİ ralandın/ baba gel anlat nasıl şe- BOZULMUŞ DİLİ KEŞFETTİ! hit oldun/ baba gel anlat savaşı” Eserlerindeki başka ve çok temel bir (Çeviren: Tevfik Turan) dönüm noktasını, Jandl’ın 70’li yılların Ernst Jandl, akrabası saydığı ortasında “konuk işçi-Almancası”ndan Viyanalı şairleri şöyle dile getiri- (Gastarbeiterdeutsch) hareketle geliştir- yor: “babası viyana grubundan H. diği “bozulmuş dil”i (heruntergekomme- C. Artmann/ anası viyana grubun- ne sprache) keşfetmesi oluşturur. dan Gerhard Rühm/ çocukları vi- Burada da Jandl önayak olarak Avus- yana grubundan sayısız/ ben am- turya / Alman dil ve konuşma bilincinin caları” (Çeviren: Hayati Yıldız) dışında kalan alanlara ışık tutmaktadır. Kötü Almanca olarak ayıplanmış, Avus- İKİ ŞAİR AKRABA: turya hükümeti tarafından inşaatlarda ça- BEHÇET NECATİGİL lıştırılıp sonra tekrar geri gönderilmek VE ERNST JANDL’IN üzere ülkeye vaatlerle ayartılıp getirilmiş TANIŞMASI... olan ve daha çok Yugoslav ve Türk se- Bana göre Behçet Necatigil’in zonluk işçiler tarafından konuşulan Gas- bir şair akrabası da Ernst Jandl’dır. tarbeiterdeutsch, işte tam da bu Alman- Çünkü Necatigil de deneysel şiirler ca, Jandl tarafından adeta edebiyat ola- yazdı, belki de Jandl’dan el aldı. rak takdim edilir. Bu kekeme, aksak, eksik dert anlatma, ko- Avusturyalı şairden 14 şiir çeviren Behçet Necatigil, 30 Ağus- kin lirik dostu miskini/ kar kandıramaz/ kaldırıp çorapları nuşma biçimi şairi derinden etkiler ve şiirlerinde bu hali ver- tos 1974’te Jandl’la karşılaşır bir toplantıda. Bu karşılaşmayı, ıslattıracak kadar” (Çeviren: Hayati Yıldız, Batırmak) meye çalışır. Öyle ki bu, aynı zamanda onun şiirindeki “derin eşine yazdığı mektupta, şöyle haber veriyor: demokratik yanı da” ortaya koyar, gösterir. (Michael Ham- ŞİİRİN SÖYLEM KALIPLARINI FARKLI “Şiir toplantıları bu sabah saat onda başladı... Ben hep merschmid, Jandl’ın Şairliği, Duruşu, Çeviren: Hayati Yıldız) BOYUTLARA TAŞIDI Avusturya heyetine bakındım, gece bulamamıştım kimseyi, Şiirin bilinen söylem kalıplarını, biçimini farklı boyutlara “Bu şiir sesli okumak için değil/ aksine içine batıp dal- öğle üzeri yakalara baka baka, on sene kadar önce birkaç taşıdı, taşırdı Ernst Jandl. Kendine özgü bir şiir dili yarattı: şiirini çevirip Türk Dili dergisinde bastırdığım Ernst Jandl’ı mak için/ ve çeneyi tutmak için ki ağız demek/ ama ayağında lastikleri delik olan/ oturur ve terlikle soba yanında/ ve du- “Yer yer zorlanan, anlamın anlamsızlığına omuz verme görü- yakaladım. İki de arkadaşı vardı. Tanıttım kendimi.” yumsayarak ele alır şiiri o an/ sıcak bir his dolar içine/ la- lür şiirlerinde. Sesi öne çıkarma, ona dikkati çekme. Görün- (Serin Mavi, YKY 1999) n Tanımlar ve sözcükleriniz: ……………….. ölümlerimle sıradaysam vahim bir gerçeği A. Katman, kütle, gök cismi vb.’nin biçim- geçer ve titrek seçişimle KITAP BULMACA lenme süreci. bütün bir insan çarpıntısını şurda — — — — — — hani şu dokundukça Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@ gmail.com 54 72 23 31 19 29 yalnızlık değeri azalmayan” (Cahit Zarifoğlu) B. “…………… Gürsel” (Yıkım Günleri, Aşk ve İsyan adlı kitapları — — — — — — — — da olan yazar) 35 59 38 11 66 46 76 41 — — — — — H. Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel ön- 3 13 9 39 56 deri, Ekim Devrimi’nin lideri ve Sovyetler Birliği’nin kurucusu. C. “Kadın gözlerini koydu ortaya, Bir mavi bir gökyüzü aldı çevrelerini. — — — — — Sevdiler sonsuz bir maviyle ………………., 55 33 24 8 45 Sevip yaşayanlar oldu, sevdi yaşadılar.” (Cemal Süreya) I. Anıtsı. — — — — — — — — — — — — — — — 47 17 50 7 70 53 64 57 15 4 18 42 74 75 71 D. Bir işin bilim yönünden çok, uygulama J. “İnsan sonbaharda düşünür nedense ve pratik yönü ile uğraşan kimse. ölümünü ölüsünü sararmış yaprakların örttüğünü — — — — — — — — — dergilerde unutulmuş bir kavga 26 37 32 43 78 67 5 2 51 ……………. gibi” (Attila İlhan) E. “Bir insan hayalleriyle nereye kadar ya- şayabilir? Bu gücü her zaman ……………. — — — — — bulabilir mi?” 48 21 1 20 44 (Oğuz Atay, Tutunamayanlar) — — — — — — — — 49 10 14 52 73 77 65 6 1797 ÇÖZÜM: A. TANRISIZ, B. F. Dünyanın en büyük ikinci kanyonu ola- UĞRUNA, C. Ğ, D. RAKKASLI, E. rak bilinen Uşak ilimizdeki kanyon. ULUDERE, F. LAKRİMAL, G. TANRIÇA, Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine H. AKREPLER, I. NARDENK, J. — — — — — — gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı YARGIÇ, K. OKAR, L. LİM. 30 28 16 12 68 22 sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare Metin: “Uçurumların çağrısı var / yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan gözlerinde / ve yağmurlarla tükenen G. “İnce ve alabildiğine tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Unutulmuş Kent adlı şiirin topraklardasın / iki küçük ırmak ağlar.” giyinip kuşanıp ağlayan yaratıcısının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiirden bir metin ortaya çıkacaktır. (Tuğrul Tanyol) her bakışın dışında duran kadını Geriye kalan harfleri de siz tahmin ederek metni oluşturun. sessiz ölümlere çağıran ben 1 Ağustos 2024 9