Katalog

DOĞANIN KEŞFİ! ötesine taşıyan derinlikli bakış / duyuş onun yazarlık Başlayan ve süren keşif yolculuklarının taşıdığı kı- ömrünün sesi olarak karşımıza çıkıyor. Okudukça si- yıda dingince bir yaşamı seçerken doğanın keşfin- zi kendine çağıran, hatırlatan, gösteren bir anlatı ile den de söz eder, her bir şeye daha yakından bakar karşı karşıyayız. artık. Hayvanlar, böcekler, bitkiler, ağaçlar ve doğa- YAZININ ÖTE KIYISINDAN daki bilcümle canlılar o anlatıcı bakışın seyrindedir. DÜNYAYA / KENDİNE BAKIŞ! Yazıda kurulan bir hayatın ötesindeki gerçeklikler- Nicedir yazadurduğum “Kendimle Söyleşimler”in den söz edince, yaşama sorgusunu da öne alır Gü- bitim dönemecinde beni karşılayan Semih müş. Bir hayat nelerle nasıl örülür, öylesi bir yolculu- Gümüş’ün Yaşadıklarım Belleğimde Uğulduyor kita- ğun patikasında gezinen anlatıcının dünyaya açılan bı, benzer yollarda, farklı patikalarda gezinen iki yol- penceresidir okuduklarımız. cunun “hayat kitabı”nı yazma öyküsünü bulmam ise Evet, anlatılan bir yaşama öyküsüdür… Kendini sevindirici, bir o kadar da yazın akrabalığı duygumu artık bir doğasever olarak da tanımlayabilen kıyıdaki tazeleyici geldi bana. anlatıcının öyküsünde görülen; seçtiğiniz bir yaşam Semih’in yazdıkları uzunca süre yol arkadaşlığı ya- size yeni kapılar aralıyor, orada dünyanın yeniden pacak bana, okudukça bunu her satırında hissediyo- keşfine çıkarken her bir şeyin nasıl da anlamlı olabi- leceğine ilişkin çoğu şeyi aslında doğadan öğrendi- rum. Kendi yolunda bir yaşamın öyküsü yazıya yan- sıyınca her dem etkileyici gelir bana… ğimize dair yeni deneyimlerinin anlatımı… Öte yakada ise süren okuma uğraşının yazarı / an- Sizin de edebi yaşama yolculuğuna çıkmanıza bir latıcıyı nerelere taşıdığı, nelerle karşılaştırıp hangi çağrı kitabı gibi okuyabileceğinizi düşünüyorum sev- düşüncelere kanatlandırdığını gözleriz. gili okurum, Yaşadıklarım Belleğimde Uğulduyor’u… Üstelik her dem söyleyecek sözü olan bir anlatıcı- OKUDUKÇA SİZİ KENDİNE ÇAĞIRAN, nın yazının öte kıyısından dünyaya / kendine bakış HATIRLATAN, GÖSTEREN BİR ANLATI! öyküsü eminim ki sizi de zenginleştirecektir… n Akışkan bir dünyanın dilini kurmak için gitmek ge- taşırken bakışını / duyuşunu kendi öyküsünü zengin- 1 rektiğine inananlardanım. Anlatıda karşımıza çıkan leştiren, anlamlandıran her bir şeyi anlatısına taşıyor. Sözcükler / Jean-Paul Sartré / Çeviren: Ber- anlatıcının öyküsünde giderek yazma duygusunun Parçalanan bir dünyanın dilini kurarken kendine ba- tan Onaran / Payel Yayınları / 150 s. / 1996. 2 neleri keşfettirdiğini görmek ise anlamlı geldi bana. kışı, kendi varoluş öyküsünü yeniden kuruyor. Yaşadıklarım Belleğimde Uğulduyor / Semih Gümüş, imlediğim gibi, bir sesten başka seslere O nedenle kurulan bu öz anlatıyı “anı” olmanın Gümüş / Can Yayınları / 425 s. / 2023. LAO SHE’DEN ‘KEDİ GEZEGENİ’ Çin’in başarısız dönemine deneysel bir tepki! Lao She’nin Kedi Gezegeni (Çeviren: Giray Fidan, Tang Guozhong / Türkiye İş Bankası Yayınları) Çin edebiyatının en önemli ve en ünlü karşı ütopyacı yapıtı. İlk kez Xiandai dergisinde Ağustos 1932 ile Nisan 1933 arasında tefrika edilen Kedi Gezegeni’nde She, karanlık, keskin mizahıyla uzay gemisi Mars’a düşen kahramanının, kedi insanlar ve hızla uçuruma ilerleyen kültürleriyle karşılaşmasını anlatıyor. She’nin ülkesinde yaşanan dönemin başarısızlıklarına bir tepki olduğunu söylediği, “bir tür deney” olarak tanımladığı Kedi Gezegeni’ni dilimize Tang Guozhong ile ilk kez çeviren Giray Fidan ile konuştuk. Çizim: JIANG ZHAOE lü yapraklar, eğitim, kadınlara bakış ve kısa boylu İLKİZ TAŞDELEN düşmanlar derken nelere göndermeler yapılıyor? Evlerin sadece duvarlardan oluşması Çin mimari- n Kedi Gezegeni’ni belli bir türün içine koy- sine, büyülü yapraklar ise Çin’de 19. yüzyıldan itiba- makta zorlanıyoruz. Sadece bilimkurgu ya da sa- ren önemli sorunlardan biri olan afyona yapılan gön- dece distopya diyemiyoruz. Siz bu konuda ne dü- dermeler. Eğitim ve kadınlar konusundaki eleştiriler şünüyorsunuz? de dönemin sorunlarına getirilen eleştiriler. Kısa boy- Kedi Gezegeni’nin bilimkurgu mu yoksa bir dis- lu düşmanlar ise Japonları yansıtıyor. topya mı sayılması gerektiği uzun zamandır akade- mik çevrelerde tartışılan bir konu. Bence bilimkurgu MODERN ÇİN EDEBİYATI VE EN ÖNDE özellikleri ön planda olmayan bir eser ve daha çok GELEN YAZARLARINDAN LAO SHE! bir distopya sayılabilir. Kedi Gezegeni’nin en ilginç n Lao She’nin dilimize kazandırılan diğer ya- tarafı yazarı Lao She de dahil olmak üzere 20. yüz- pıtları ve Çin edebiyatındaki yeri hakkında neler yılda Çin edebiyatında benzer bir eser olmaması. söylersiniz? Lao She’nin bir diğer eseri olan Çekçek, Aykut ‘YAPITA HÂKİM OLAN HAVA 20. Derman’ın çevirisiyle 1975’te Konuk Yayınları ta- YÜZYILIN İLK YARISINDA GERİ rafından yayımlandı. Çekçek, She’nin en önemli ya- KALMIŞ ÇİN!’ pıtlarından sayılıyor ve 1945’te Amerika’da çok okunan ya- n Çin edebiyatında roman türü olarak bilimkurgu ve 20. yüzyılın ilk yarısında Çin edebiyatında öne çıkan bir bancı romanlardan biri oluyor. distopya okurlar tarafından ne kadar karşılık buluyor? yaklaşım Kedi Gezegeni’ne hâkim olan hava. Modernleşme- Çin edebiyatında özellikle son 20 yılda bilimkurgu eser- de geri kalan Çin bu dönemde büyük sorunlarla boğuşuyor Ancak She’nin özgün dili Çinceden dilimize çevrilen ilk eseri Kedi Gezegeni. She hiç kuşkusuz modern Çin ede- leri çok ilgi görüyor. Hatta Çinli yazarların bilim kurgu ve bir türlü bu sorunlara kalıcı çözümler ortaya konulamıyor. Bu dönemde Lao She ve Lu Xun gibi çok önemli yazarla- biyatının en önemli yazarlarından birisi. Çok sayıda eseri eserleri yabancı dillere çevriliyor ve o ülkelerde de çok sa- tanlar arasında yer alıyor. rın yapıtlarında bu sorunlara göndermeler ve sert eleştiriler modern klasiklerden sayılıyor. Ve aynı zamanda Lao She, Çin’in “Kültür Devrimi” döneminde intihar eden bir yazar. n Kitapta sözü edilen ülkenin Çin olduğunu anla- hâkimdir. 20. yüzyılın ilk yarısında Çin, birçok açıdan geri mak zor değil. Kitap, yazım süreci olan 1932-1933 yılla- kalmış ve yabancı güçlerin etki alanına girdi. Dönemin dü- n Yeni çevirileriniz var mı? rı arasındaki Çin’i anlatıyor. Bu nedenle yazarın yaşadığı şünürleri dil ve edebiyat başta olmak üzere her şeyin yeni- Tang Guozhong ile çevirisini tamamladığımız iki mo- Avrupa’dan Çin’e döndüğü süreçte yaşadığı düş kırıklığı- den düşünülmesi ve inşa edilmesi gerektiğine inandı. dern yapıt ve ayrıca benim çevirisini bitirdiğim başka bir nı yansıtan bir yapıt olarak nitelendirebilir miyiz? n Kitapta evlerin sadece duvarlardan oluşması, büyü- klasik de önümüzdeki aylarda yayımlanacak. n 2 Mart 2023 9