Katalog

Pergamon’la Bergama arasında Pergamon’un Kayıp Hazinesi’yle, UNESCO’nun 2014’te Dünya Kültür Mirası listesine aldığı Bergama’nın uzak geçmişine yapacağınız yolculuktan gerçek anlamda bir hazineyle ayrılırken Bergama’yı yeniden tanıma isteğiyle dolup taşıyorsunuz. Yusuf Tansu Özel’in okuma yolculuğumuzu taçlandıran desenlerinin de hakkını vererek düşelim Bergama yoluna. Yalnızca Bergama mı? Bü- Y. BEKİR YURDAKUL tün Anadolu aynı derin sızıy- la dönüp duruyor aklınızda. Kendinizi toparlayıp dönü- Latince Güzel Sözler Antolojisi’nden¹ bir anahtar yorsunuz o başka çağa. Pergamon da sanki uzun za- karşılıyor bizi: “Tanrısal doğa topraklar verdi/ İnsan eli mandır yaşadığınız kente dönüşüyor; öyle yakın, aşina, kentler inşa etti.” sevecen. Bir süre sonra artık Arete’nin kılavuzluğu ol- amana, aslında insana direnen o yapıların ses- maksızın biliyorsunuz hangi yolu kullanacağınızı. (Bel- sizliğine de yakışır bir suskunlukla iki kanadı iki ki bu gidip gelmeler bana özgüdür, belki siz de yaşar- Z yana açılan kapıdan “Pergamon’un kurucuları- sınız.) Öyle ki kimi anlarda Bergama’dan daha tanıdık na, o ünlü kütüphanesi için bilim insanlarına, zaman- geliyor Pergamon. sunduğu tarihsel ve tarımsal zenginliği, bütün bunların sız sanatı için sanatçılara ve zanaatkârlara, görkem- YIL 129-130 nasıl heba edildiğini düşünüyor “Tanrısal doğanın ver- li mimarisi için mimarlara, Pergamon Asklepion Sağlık Hikâyemiz MS 2. yüzyılda, 129-130 dolaylarında, diği” topraklara insan elinin inşa ettiği kentlerden çok Merkezi için tıp ve sağlık çalışanlarına, Pergamon’un “gezgin” İmparator Hadrianus’un zamanında geçiyor. yıktıklarını anımsıyorsunuz. arkeologlarına ve kazı ekibine...” derin bir saygıyla ge- Son kral 3. Attalos’un -oğlu olmadığı için- Pergamon Bu arada dönemin ikinci büyüğü olan Pergamon çip varıyoruz Pergamon’a. Krallığı’nı, müttefiki Roma İmparatorluğu’na, vasiyet Kütüphanesi’nden kimi kıymetli yapıtların Bergama’da kal- İlkin Arete sesleniyor devesi Roksan’ın hörgücünün yoluyla bırakışı, buna karşı çıkan Aristonikos’un isya- mış olabileceği düşü süslüyor yolculuğumuzu. Pergamon’un kıyısından inerken. Çok geçmeden abisi Kidas, Tomy- nının yaklaşık 260 yıl sonrasındayız. taş döşeli, yer yer toprak sokaklarını yürüyerek, deve sır- ris Nine, Arete’nin “tuhaf bir karşılaşma”nın hemen İstanbul Üniversitesinde ve Almanya’da klasik arkeo- tında, atların ya da katırların çektiği arabalarla dolaşırken sonrasında tanışacağı Plin ve ötekiler giriyor sahneye. loji, ön Asya arkeolojisi ve sanat tarihi dallarında eğitim hazine kavramı da sürekli zihninizi zorluyor. YALNIZCA BERGAMA MI? gören halen Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde Pergamon’un Kayıp Hazinesi’yle, UNESCO’nun 2014’te Anlatı süresince Pergamon’la Bergama arasında öğretim görevlisi olan Nesibe Çakır; dönemin yaşama Dünya Kültür Mirası listesine aldığı Bergama’nın uzak -başlarda sıra dışı görünse de kısa sürede sıradan bir kültürünü (giysilerden el aletlerine, yeme içme alışkan- geçmişine yapacağınız yolculuktan gerçek anlamda bir yolculuk gibi- gidip geliyor, gidip geliyorsunuz. Çünkü lıklarına değin hemen her şeyi o çağın diliyle aktarıp) hazineyle ayrılırken Bergama’yı yeniden tanıma isteğiyle Bergama’nın bugünü yakıyor içinizi, rahat vermiyor; yapıtın bütününde büyük bir titizlik ve incelikle sergiler- dolup taşıyorsunuz. Yusuf Tansu Özel’in macerayı, oku- zamanın, doğal olanın, savaşların elinden kurtulanı el- ken aslında bile isteye o günden bugüne bakmamızı di- ma yolculuğumuzu taçlandıran desenlerinin de hakkını de tutamayışınıza hayıflanıyorsunuz. liyor ve bekliyor. Yapıtın son bölümüne eklenen, döne- vererek düşelim Bergama yoluna. n Bakıp geçtiğiniz “taş parçaları” yüzünüze vuruyor min terimlerini açıklayan küçük sözlüğe başvurmadan başlarına geleni. Öylesine bir sahicilikle, öylesine bir hikâyenin sonuna varırsanız şaşırmayın, derim. Pergamon’un Kayıp Hazinesi / Nesibe Çakır / derin sessizlikle, öylesine bir içtenlikle birbirini izliyor Kahramanlarımızın yanı başında ve onların heye- Resimleyen: Yusuf Tansu Özel / Can Çocuk / 187 ki sahneler; bir yandan bu büyük emek ve yazı işçili- canına ortak olarak düşmüşken Pergamon’un Kayıp s. / 10+ / 2022. ği için Nesibe Çakır’a teşekkür ederken bir yandan da Hazinesi’ni bulmanın telaşına, bir yanımızda ölümsüz ağacı / zeytini buluyor, arada Zeus Sunağı’nın basa- ¹ Latince Güzel Sözler Antolojisi / Çiğdem boynunuz bükük kalıyor Pergamon’dan Bergama’ya geliş yuvarlanış hali için. maklarında dinleniyoruz. Çok geçmeden bu toprağın Dürüşken / Alfa Yayınları / 2015. Sizin derginiz hangisiydi? Kitaplarla dost bir yaşam süren hemen herkesin okuma yolculuğunda bir ya da birkaç çocuk dergisinin ışıltısı saklıdır. Sözlü edebiyatın bütün verimini barındıran halk edebiyatı ve dönemin çağdaş edebiyat ürünleriyle tanışık ve arkadaş olmamızda çocuk dergiciliğinin emeği yadsınamaz. Çoğumuz için kitapların kapısını açan dergilerden biri de sanırım Doğan Kardeş’tir. bölümünde, Tanzimat döneminde yayımlanan çocuk si Türkiyat Araştırmaları Enstitü- Y. BEKİR YURDAKUL gazete ve dergilerinin içerik ve yapısal özellikleri üze- sü Türk Halk Bilimi Bölümünde rine bilgiler aktarıyor. İkinci bölümdeyse 1928 Harf 2020’de tamamladığı çalışması KAPSAMLI BİR ARAŞTIRMA Devrimi’nden 1946’ya uzanan zaman dilimine geniş alanın tüm bileşenlerinin yararlanacağı bir yapıt. n Dönemi ve bağlamı sınırlı da olsa, Dr. Recai bir pencereden bakıyor. Bu dönemden seçtiği, ço- Bazancir’in araştırması “çocuk edebiyatı” dergicili- ğinde ülkemizin geçtiği kilometre taşlarını anımsat- cuklar için yayımlanan 22 dergi ve gazeteyi, özellikle Türkiye’de Çocuk ve Gençlik Dergilerinde Halk makla kalmıyor çocuk yazını alanındaki yolculuğu- halk edebiyatı yapıtlarının çocuklara aktarılması bağ- Edebiyatı Türleri / Dr. Recai Bazancir / Duvar Ya- muza da ışık tutuyor. Dr. Bazancir, araştırmasının ilk lamında irdeliyor. Dr. Bazancir’in Atatürk Üniversite- yınları / 480 s. / 2022. 25 Ağustos 2022 16