Katalog

(7 KASIM 1879-21 AĞUSTOS 1940) Devrimin silinen figürü: Troçki! Bugün Rus, Ekim ya da Bolşevik sadece onu öldürten Stalin’in Devrimi dediğimiz tarihsel değil, kendisinin de ortaya çıkış olayın içinde Dostoyevski’nin tarihini yazmıştır: “Plehanov’un Ecinniler’de hayal ettiği başını çektiği Rus sosyal devrimcilerden çok daha çetrefil, demokrasisinin ilk kuşağı, sansasyonel hikâye ve karakterler eleştiri ve propaganda faaliyetine vardır. Bunların en etkililerinden 1880’lerin başında başladı. biri tarihten silinmiş olandır. Öncüler birkaç kişiydi, sonra Ekim Devrimi’nin sayısız onlarca oldular. propaganda çiziminde Lenin, Plehanov’dan 14 yaş küçük Stalin, Marx ve Engels yer Lenin’in öncülük ettiği alır, bunlara daha sonra Çin ikinci kuşak, siyasi arenaya Devrimi’nin kahramanı Mao doksanların başında girdi. Sosyal bile katılırken, bu figürler asla demokratların sayısı yüzleri devrimin başlıca kahramanı bulmaya başladı. Lenin’den daha Troçki’yle yan yana gelmemiştir. genç insanlardan oluşan üçüncü Oysa Troçki onları bir araya kuşak, devrimci mücadeleye 19. getiren kişiydi. Lenin gibi Troçki de propaganda ve kuramsal yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başında katıldı. Sayıları binleri çalışmalarıyla öne çıkmıştır. Belki de en ilginç çalışması olan, bulan bu kuşakta Stalin, Rıkov, Zinovyev, Kamenyev, bu öldürüldüğü için yarım kalan Stalin biyografisinde, kitabın yazarı (Troçki) ve diğerleri vardı.” çok sayıda dergide, siyasi, tarihsel ve edebi yorumlar Troçki bu çalışmada zevklerinin seçkinliğiyle değilse de SABRİ GÜRSES içeren makaleleriyle ün kazandı. eleştirilerinin bilgililiğiyle öne çıkar. Stalin yerine o iktidara Günümüzde Balkan Savaşları adıyla derlenen Kiev Düşüncesi geçmiş olsa farklı bir kültürün ortaya çıkacağını kesin olarak roçki Ukrayna’nın Yanovka (Bereslavka) köyünde, adlı dergiye yazdığı savaş yazıları gözlem ve analiz gücünün öne sürmek zor ama yazıları bunu bir olasılık olarak düşündürür. Stalin’se Gürcistan’ın Gori köyünde aynı yıl doğ- dışında, tarafsızlığıyla dikkat çekicidir. Burada savaşan her muşlardı, 1879’da. Troçki Odessa’da üniversitede T DEVRİM VE MİLLİLİK! tarafın acımasızlıklarını tarafsızca dile getirmesi tepki çekmiştir. yüksek matematik okumaya hazırlanırken, Stalin Gori’de Çalışma onun (Parvus’tan ödünç aldığı öne sürülen) milli 1917’de Rusya’ya döndükten sonra, Bolşeviklerin iktidarı ele ilahiyat okulunda okudu ama yirmili yaşlarına varmadan devletlerin vaktinin geçtiği, sürekli devrim yoluyla enternasyonal geçirdiği dönemde ve dış güçlere karşı iktidarlarını savunduğu ikisi de işçi örgütleme faaliyetlerine girdiler. bir dünya yaratılmasının tarihsel zorunluluk olduğu fikrinin iç savaş döneminde, dış işleri temsilciliğinden Kızıl Ordu “Mart 1898’de, dokuz bölge komitesinin temsilcisi taşra sanat alanına uygulaması gibidir. Ona göre devrimin milli komutanlığına uzanan görevler alan Troçki, ağırlıkla siyasi şehri Minsk’te toplandı ve Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi’ni yönü eşitlikçi ve uluslararası bir işçi kültürünü yaratmak üzere eleştiri ve analiz yazıları ortaya koydu. kurdu. … Lenin’in yaşıtları tarafından hazırlanan Minsk adım atmasıdır. Rus kültür tarihini bu çerçevede değerlendiren Kongresi, partiyi sadece ilan etmiş, ama daha kurmamıştı satırları üslubuyla da ilginçtir: ‘EDEBİYAT VE DEVRİM’ onu. (…) İskra (Kıvılcım) 1900’den sonra merkezi bir örgüt “Ne demektir milli? En baştan başlayalım. Puşkin Bu yüzden 1923’te ortaya çıkardığı Edebiyat ve Devrim adlı kurmaya başladı. Bu dönemin tartışmasız lideri, Plehanov’un ikonalara inanmıyordu … milli değildi. çalışması şaşırtıcıdır. “Devrim Öncesi Sanat, Devrimin Edebi başını çektiği ‘ihtiyarları’ haklı olarak geri iten Lenin’di. (…) Belinski de milli değildi. … Boris Pilnyak on yedinci Yol Arkadaşları, Aleksandr Blok, Fütürizm, Biçimci Şiir Okulu Sonunda Temmuz 1903’te İskra’nın hazırladığı parti kongresi yüzyılı milli sayıyor. Büyük Petro milli olana karşıdır. ve Marksizm, Proleter Kültür ve Proleterya, Sanata Karşı Brüksel’de toplandı; çarlık diplomasisi ve ona boyun eğen Yani milli olan şey sadece evrimin ölü ağırlığını temsil Komünist Siyaset, Devrimci ve Sosyalist Sanat” başlıklarını Belçika polisinin baskısıyla, çalışmalarını Londra’ya taşımak eden şeydir, eylem ruhu uçup gitmiştir ve geçmiş asırların içeren, simgecilerden fütüristlere, yeni sosyalist edebiyatçılara zorunda kaldı.” milli organizmasının hazmedip dışa attığı şeydir o. Öyleyse uzanan bu kapsamlı bir inceleme, yeni hükümetin dönemin Troçki’yle Stalin’in kaderleri de tam bu noktada ayrıldı. sadece tarihin dışkıları millidir. sanatını değerlendirmek ve yönlendirmek konusundaki en Stalin tutuklanmamak için Batum ve Tiflis bölgesine Ama biz tam tersini düşünüyoruz. Barbar Petro, ona ciddi adımıdır. Lunaçarski çalışmayı beğeniyle karşılamıştır. giderken 1898’de tutuklanan Troçki Moskova hapsinden karşı çıkan bütün o sakallı ve aşırı süslü geçmişten sonra dört yıl Sibirya sürgününe mahkûm edildi, 1902’de SÜREKLİ DEVRİM FİKRİ! daha milliydi. Dekabristler de I. Nikolay’ın serfliğinden, de Londra’ya kaçtı. Troçki burada Belıy’ı, Mayakovski’yi, Blok’u derinlemesine bürokratik ikonalarından ve devlet böceklerinden daha 1905 Devrimi sırasındaki kısa bir dönüş dışında, 1917 okumuş olduğunu, biçimcilerin çalışmalarının devrimci yönlerini milliydi. Milli dışkının ideologları, mistikleri, şairleri ne Devrimi’ne kadar yurtdışında bir entelektüel sürgün olarak, kavramış olduğunu ortaya koyar. Lenin’in sanata ilgisi 19. derse desin Bolşevizm de monarşist ve diğer göçmenlerden, Rusya yorumcusu ve devrim kuramcısı (ya da profesyonel yüzyıl sanatından öteye uzanmıyordu, Stalin’inkiyse iktidar (Kızıl komutan) Budyonni de (Beyaz komutan) Vrangel’den devrimci) olarak yaşadı. Bu dönemde katkıda bulunduğu hamiliğinden ibaret kaldı. daha millidir. … milli olan şey halkı daha yüksek bir ekonomik ve kültürel seviyeye çıkaran şeydir.” SÜRGÜN YILLARI... Troçki’nin örnek verdiği yazar Boris Pilnyak, Troçki bu satırları yazdığı sırada Gorki kadar ünlü bir yazardı ama onu 1920’lerin sonunda Beyazlara destek vermekle suçladılar, 1930’lardaysa yurtdışıyla işbirliği yapmak ve yönetim karşıtı olmakla suçlayıp tutuklanarak öldürüldü. >> 4 18 Ağustos 2022