Katalog

Bu ‘çürük elma’yı seveceksiniz! Gabriele Clima’nın bir gerçekliğe yaslayıp kurguladığı, Esma Fethiye Güçlü’nün başarıyla Türkçeye aktardığı Güneşten Sonra’nın (Genç Timaş) daha ilk basamağında Dario ve Andy’le onların öyküsünün ipuçları çıkınca karşımıza, birbiri ardınca sıralanan sorular da yapıtın sonuna değin yakamızı bırakmıyor. Güneşten Sonra, barındırdığı sarsıcı öykünün yanında işte bu soran, sorgulayan, tartışan, itiraz eden sessiz çığlığıyla da okunmayı hak ediyor. BARDAĞIN TAŞTIĞI ANLAR gün her şeyi göze alır ve Andy’le birlikte babasının Y. BEKİR YURDAKUL Müdürün bardağını taşırmaya yeter Dario’nun bu yaşadığı uzak mı uzak kente doğru yola çıkar. An- kabahati. Başka türlü bir cezayı çoktan hak etmiş- latının ilk basamağında karşımıza çıkan soruların izin de tanıdığınız birkaç “çürük elma” vardır tir “çürük elma”mız! Artık kurumun “gönüllü yardım benzerleri, Dario’nun geride bıraktığı herkesi telaşa ya da siz ara ara bu unvanı hak edecek işler hizmetleri” için çalışacaktır. Ne midir “gönüllü göre- düşüren bu uzun yolculuk öyküsünün her anında, S yapmışsınızdır. Haklısınız nedir / kimdir “çü- vi”? Kimilerinin (başlarda Dario’nun da) “sakat” de- hayata yepyeni pencerelerden bakmamız için ince- rük elma” onu da bir anımsayalım: diği, engelli Andrea’ya (Andy’ye) belirsiz bir zaman likli çağrılar olarak sesleniyor bize. Bir sınıfın / okulun kural dışı davrananları, farklı- diliminde yardımcı olacaktır. ları, işe yaramazları ya da aykırıları. Adını koyalım Babası evi terk etmiş, sesini duymaz kokusunu al- GERÇEK ENGELLİ ya da koymayalım, farkında olalım ya da olmayalım maz olduğu annesiyle yaşayan Dario için bu ceza- Dario konuşamayacağı, hareket edemeyeceğin- kuralların kafeslediği, sınırladığı bir dünyadır yaşa- nın da bir önemi yoktur. Onun için bardağın taştı- den herkesin emin olduğu Andy’e birlikte geçirdik- yıp gittiğimiz. leri günler boyunca “sakat” biri gibi değil, herhangi Toplumdan topluma, zamandan zamana değişse bir arkadaşı gibi davranacaktır. “Aman üşüme- de farkında olunması zor, tanımlanması kolay bir sin, ıslanmasın!” korumasındaki Andy’le denize kurallar (ister gelenek görenek, mahalle bas- de girecek, sokakta da geceleyecektir. kısı; ister moda ya da ayıp / günah; isterse- Kısa sürede, birer ikişer sözcükle ve kimi niz sorgulanmazsa iyi olan, kimin niye koy- harfleri söyleyemese de konuşmaya, özellik- duğu unutulmuş normlar diyelim) silsilesidir le ellerini hareket ettirmeye başlar Andy. Bu hepimizi kuşatan. sonuç Dario için mucize değil, olağandır. Başarıyı da normlarla ölçeriz, başarısız- İkilinin başardığı başka bir şey de sözcük- lığı da; güzelliği çirkinliği de; haklıyı, lerin yetmediği yerde gözleriyle konuşma- haksızı da... Aslında hepimiz için çoğun yı başarmalarıdır. Andy’nin bu seslenişleri- boğucu bu kuşatılmışlığa karşı çıkmanın nin dil içi çevirisini yazar, farklı yazı karak- / isyanın hak ettiği adlandırma da “çürük teriyle başarıyla aktarır okuruna. elma” olur. Bu yol arkadaşlığının asıl öğreneniyse Dilerseniz çerçeveyi biraz daraltıp haya- Andy değildir. Tekerlekli sandalyeye bağ- tımızın en değerli yıllarını geçirdiğimiz okul- lı olmasına karşın engelli olan Andy değil, lar bağlamında konuşalım derdimizi. görünürde hiçbir engeli olmayan Dario’dur. Çoğuna aldırmamasına karşın hepimizi ku- NORMLAR HAPİSHANESİ şatan normlar / sınırlılıklar içinde bir “engel- Şu eğitim öğretim sürecine, okul olgusu- li” olduğunu fark edecektir Dario. na şöyle dışarıdan ve cesaretle baktığımız- da da karşımıza çoğumuzun sorgusuz bo- SEVGİ Mİ ÇALINAN ZAFERLER Mİ? yun eğdiği, gönüllüce razı olduğu, sahte bir Çocuklarımızın; sevgi zannettiğimiz tu- “ama” sığınağında içini rahatlattığı bu norm- tumlar, “Daha küçük, yapamaz, becere- lar manzumesi çıkıverir. mez...” türünden kendimizi kandırmaya yö- “Başarılı” ne demektir? Kimdir “başarı- nelik bahanelerle çaldığımız zaferlerini anım- sız”? Ya “çalışkan”, “tembel”, “beceriksiz”, satmak isterim. Ki çocuklukta başlayan ve her “uslu”, “yaramaz”? yaşa uygun yenileriyle yaşam boyu sürecek bu Bu sıfatların neredeyse hepimizdeki karşılı- “korumacılık” verili hayat hapishanesine bireysel ğı aynıdır. Varlığıyla rahat ettiğimiz normların dışına Desen: MURTEZA ALBAYRAK bağlamda yeni duvarlar eklemekten öte anlam ve yuvarlanıp arada “çürük elma”lar olsak da o günleri ğı an, öğretmeninin “çürük elma”nın ötesine atlayıp kıymet taşımayacaktır. yeri geldikçe birer hoşluk olarak anar, döneriz kon- hesapsızca ettiği, “Çürük elmanın tekisin sen. Baban Her öykü, her anlatı bir yolculuktur. Anlatının ba- forlu hayatımıza. da bu yüzden terk etti zaten evi!” cümlesidir. Baba- şarısının giziyse okuru o yolculuğa katmasında, bu Gabriele Clima’nın bir gerçekliğe yaslayıp kurgu- sının “büyük Dario”su, “gönüllü yardım hizmetleri” yetmez, yanı sıra koşut başka yolculuklara da çı- ladığı, Esma Fethiye Güçlü’nün başarıyla Türkçeye cezasına (pardon, “görevine”) hemen başlar. karmasındadır. Farkında olalım olmayalım, bir öy- aktardığı Güneşten Sonra’nın daha ilk basamağın- Andy, bütün gün tekerlekli sandalyesinde oturan, küyü / yolculuğu sevmelerimizin altında yatan bu- da Dario ve Andy’le onların öyküsünün ipuçları çı- arada salyaları akan, konuşamayan, kafasından baş- dur bence. kınca karşıma, yapıtın sonuna değin benimle geldi ka hiçbir yerini oynatamayan bir çocuktur. Bir de Güneşten Sonra, içinde barındırdığı sarsan ger- işte bu sorular. Andy’nin her işini yapan, tuhaf sesler çıkarmasına bile çekliğin yanında soran, sorgulayan, tartışan, itiraz Öğretmen de çözmüştür(!) işi, müdür de... Yafta- fırsat vermeden her isteğini şıp diye anlayan, sürekli eden sessiz çığlığıyla da okunmayı hak ediyor. n la, olsun bitsin! “Çürük elma”mız Dario yine bir ka- gülen, Dario’yu sinir eden bakıcısı vardır. bahat (evet, suç değil, kabahat) işlemiştir; müdürün Dario için babasının evi neden terk ettiğini öğren- Güneşten Sonra / Gabriele Clima / Çeviren: Esma kapısının kolu elinde kalmıştır. Oysa neredeyse bü- menin en kestirme yolu, bunu ona sormaktır. Bir Fethiye Güçlü / Genç Timaş / 108 s. / 13+ / 2021. tün dersliklerin kapı kolları kırık ya da çıkıktır. 18 Ağustos 2022 14