Katalog

MERHABA oğumunun yüzüncü yı- lında Fransız yazar ve D yönetmen Alain Rob- be-Grillet kapağımızda. Fran- sız Edebiyatı’nda 1950’li yıllarda üç önemli akım söz konusuydu: Başını Hervé Bazin, Henri Troyat Şairin bugünden düne ömrü ve Robert Merle’in çektiği izlek- lerinde ve biçiminde klasik ede- Bir andan bir zamana dönüşün şiirini yazıyor Turgay Fişekçi. Herhangi bir şiirini okumaya biyatı temsil eden geleneksel bakış açısı; Jean-Paul Sartre ve başladığınızda, o anınıza dolan ışıltıyı hissederek zamansal yolculuklara çıkıyorsunuz. Saydamlık Albert Camus’nün öncülük ettiği desem değil, yalınlık hafif kalır! Evet hayatın ve nefes almanın ritmi var orada. Bizi yaşama varoluşçu edebiyat ve varoluşçu sarmalında her bir şeye taşıyan nefes gibidir şiirlerinden yansıyan tını. edebiyata karşı olan Robert Ni- mier, Antoine Blondin ve Fran- Ritim, dedim. Bakarak, görerek, hissederek kurulan bir dünyanın ezgisini hissettiren yani. çoise Sagan’ın benimsedikle- Düşünceyi ıskalamadan duyguyu taşıyamazsınız böylesi şiire. Hele hele yaşamayan zamanın ri “güdümlü” olmayan edebiyat. Robbe-Grillet bu üç akımın da şiirini bu durulukta yazmanız mümkün değil. dışında kaldığı için “anlaşılmaz” bir yazar olarak damgalanır. As- SAKLI TUTULAN ZAMANLARIN ŞİİRİ Kıyım o denli insan ki/ İnsan çoğaldık- lında yazarın temel kuralı değiş- meyen kurallarla yazma sanatı Turgay Fişekçi’nin şiiri yaşanan, ta- ça çoğalıyor” (“Gelecek Tarihi”) olmadığıdır. Bu doğrultuda türü- şınan, saklı tutulan zamanların şiiridir. nün ilk örneği romanı Silgiler’le Sevgiye, hayata, mutluluğa, özleme, ka- GEZİNEN, MEKÂNLARIN DİLİYLE de “Yeni Roman” olarak adlan- vuşmaya, mutsuzluğa, ayrılığa, yolcu- KONUŞAN BİR ŞAİR dırılan edebiyat akımını başlatır. luklara, doğaya, mekânlara duru ve içli Şair, artık gezinen biridir. Mekânların Zeynel Kıran’ın yazısı... gözle bakışın şiiri demeliyim… diliyle konuşur. Şiirini bir sonraki Üçüncü sayfamızda, şair Turgay Öykülenen, öykünen hayatın şiiri… kavşağa taşıyacak olan izleklerin ardın- Fişekçi’nin Bütün Şiirleri (2022- Gidilen yaşanan yerin, duygunun şiiri… dan gider. 1977)’ni merceğe aldığı “Şairin İnsanı insanda tutan bakışın şiiri… Şiirin Sevgi Bağları onun şiirinin odağı- bugünden düne ömrü” başlıklı ya- aktığı bütün ırmaklardan geçen bakışın/ nı oluşturan yer / zaman, insan/ doğa, zısıyla Feridun Andaç yer alıyor. duyuşun şiiridir onun şiiri. kimlik / aidiyet, yaşama sevinci / hayatın M. Sadık Aslankara, “Öykü- Duran, gözleyen, damıtan, ayrıştırıp nabzı, kent / bellek… gibi izlekler bu kez romanda acının evrilişi” başlık- bütünleyen bakışın her bir izini, rengi- imgesel dünyanın ritmiyle karşımıza çı- lı yazısında; Necla Akdeniz (Te- ni, sesini buluruz Turgay Fişekçi’nin şi- kar. Öyle ki, şair geçişken, itirazları olan reddüt Çizgisi), Pilar Quintana ir atlasında. dilsel söyleşi önceler. (Köpek) ve Zehra Tırıl’ın (Kapıla- Öyle ki şairin iç sesini ele veren duy- “Yurttaşlarına dilini öğretememişsin/ rın Kışında) farklı yelpazelerde- gusunu / bakışının tınısını her söz’ünde Anlaşılmıyor ne dediğin, hangi dil bu ko- ki acılarla yüzleştirdiğini imlediği hissedersiniz: “Hayatı nasıl yaşayacağını nuştuğun/ Kitabı var mı, nerede okutu- yapıtlarını irdeliyor. bilemeyecek kadar seven miyim. Gün- luyor, amca!/ Okullarda mı?/ Bu insan- Necdet Neydim, “Çocuk ede- lerden koparılmış kocaman ısırıkların ta- lar nerede öğreniyor bu anlaşılmaz dili!” biyatındaki idealize figür ve işa- ret parmağı üzerine..” başlık- dıyla kendimden geçen Girdabında za- (“Yönetim Planı”) lı yazısında, “İşaret kısıtlama- manın Varlıkla yokluk arasında yapayal- Turgay Fişekçi, sesçil bağ / bağlantılar nın da sembolüdür. Ama bir şey nız ben.” (s. 9) VEDAT ARIK kuran bir şairdir. Yeryüzünün renklerini var ki, o çok fazla anlamlar içeri- taşır şiirine. O nedenle iyimserdir. İtiraz- yor, hele edebiyattaki hali: İşaret buna hayatın ritmi demeliyiz. TURGAY FİŞEKÇİ’NİN ŞİİRİNİ ları olsa da insanlığa umut bağlar. Düş- parmağı…” vargısını açımlıyor. İlk kitabı Karda Işıltılar Aralık 1979’da TANIMLAYAN TÖZSEL BAKIŞ: LİRİZM! te, düşüncede, duyguda ortak limanlara Sabri Gürses, “Devrimin sili- Yeni Türkü Yayınları’nca yayımlanmış- Şiirine yansıyan duyarlılık, kendi va- taşır sözünü. nen figürü!” başlıklı yazısında, tı. Bunu Kuşkuluyum Yaşadığımdan roluşsal duruşunu da açıklar / tanımlar “Güneşle birlikte açardı gülümseyişin/ düşün dünyası ve yapıtlarıyla (1983), Yitik Bahar, (1982), Dip niteliktedir. Bensel-söz, onun şiirinde Hangi kentteysek, oranın kuleleri eğilirdi Lev Troçki’yi merceğe alıyor. Sevgi (1994), Sevgi Bağları (1988), iç dökme aracı değil; tam tersi insanı- seni görmeye”/ Köprülerin taştan kolları Y. Bekir Yurdakul, “Bu ‘çürük Kumral Gökkuşağı (2002), Ayçiçeği Öz- nın yeryüzünde konaklayışının lirik an- boynuna dolanır./ Irmak kıyıları ot yatak- elma’yı seveceksiniz!” başlıklı ya- lemi (2003), Babamın Çam- latımıdır… Evet lirizm Turgay ları sererdi altına” (“Nerdesin” / 2017) zısında, Gabriele Clima’nın Gü- ları (2007), Güzelle Büyü Fişekçi şiirini tanımlayan töz- Doğayı, döngüsel bir bakışla şiirine ta- neşten Sonra’sını değerlendiriyor. (2013), Nerdesin (2017) ki- sel bakıştır. şıyan orada gitmek ya da yolda olmak Bahri Karaduman, Durmuş tapları izledi. Renk veren, renk alan şair- duygusunu besleyen bir imge ormanı Taşdemir’in çocukluğunu, genç- Onun şiir yolunu bize an- dir. Yaşadığımız hayatın na- yaratır. Bir tür şairin çizdiği patikalarda liğini, sevdalarını, isyanlarını gü- latan “iyi bir başlangıç” diye- sıl bir şey olduğunu göste- geziniriz. Öyle ki eksilerek yaşadığımız ne taşıdığını imlediği şiir kitabı bileceğimiz Dip Sevgi, “şiire ren duygularımızın sırlı / gö- hayatın şiirini yazarken, umutlu / duygu- Beni Topla Anılardan’ı inceliyor. doğuş, şiirde varoluş” sesi- rünmeyen yanlarını hissetti- lu / içli seslenişlerini de elden bırakmaz Hilmi Zafer Şahin, Ahmet ni taşıyan “arı bakış”ın duru, ren… Bir adım ötesi sizi ha- şair: “Her şeyi eriten zaman/ Yok ede- Bozkurt’un derlediği, 17. yüzyıl- apaydınlık birikimini getirir. dan başlayarak yakın dönemden yata katılmaya çağıran bir medi o mavi duyguyu bir türlü” Fişekçi, poetik yolunu bura- tanınmış yazın insanlarımızın an- şiirle karşılar şair. Her bir yo- (“Mavi Gömlek”) da belirlemiştir artık. lattıklarından İstanbul’a bakma- lun / yolculuğun, insanın / Günlerdir, Bütün Şiirleri: 2022-1977 Şunu diyen bir sesin yol- mıza olanak sağlayan Evvel Za- duygunun diliyle konuşur. (Sözcükler Yayınevi) elimin altında Tur- man İçinde İstanbul’u inceliyor. cusudur bundan böyle: Bugündeki geçmişe dö- gay Fişekçi’nin. Bir bahçede gezinir- Güray Özçelik, Mehmet Can “Seni sarıp bir defne yap- nersiniz zaman zaman. Bir cesine geziniyorum şiir dünyasında Şaşmaz’ın yalnızlıkları, yoksun- rağına/ Bırakıversem kıyıcığına bir su- kent şairi olmanın duyarlılığıyla bakar onun. Dupduru bir nefes, içli / dokunaklı lukları, eksilen adalet ve merha- yun/ Salkımsöğütler ve sazlıklar arasın- her bir mekâna, doğaya, hayata renk söz’ün barınaklarından geçiriyorum ba- met duygusunu işlediği öykü ki- dan/ Sürünerek kimi zaman nilüferlere/ veren renk alanlara… Bizi terk etmeyen kışlarımı. Sözcükler yeni anlam buluyor tabı Korkma, Güzel Rüyalar da Kokun karışarak defne ve arı su koku- duyguların şairidir de demeliyim. Zi- her bir şiirde. Bir dilin yolcusu olmanın Var’ı değerlendiriyor. larına/ Ulaşır mıydın artık ayrılmak iste- ra orada hayatın tüm renkleri, bir insan şiirden geçtiğini bir kez daha anlatıyor Mustafa Başaran’ın hazırladığı meyeceğin kıyılara ömrünün bütün zamanları vardır. İşte bize Turgay Fişekçi. n Bulmaca ile düşün trafiği sürüyor! İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.