Katalog

‘BİR ACI HİKÂYE’ MERHABA endisi de dünyanın geri ka- lanından izole ve teknolojiyi K reddeden bir yaşam sürme- Halid Ziya’nın leriyle bilinen küçük bir Menno- nit kasabasında büyüyen, gerçeği kurguyla, acıyı mizahla harmanla- dığı, dış dünyaya kapalı bir kolo- en acı hikâyesi! nide yaşanan gerçek bir olaya, bir trajediye dayanan ve dünyada da ses getiren romanı Konuşan Türk romanının öncü ismi, büyük usta Halid Ziya Uşaklıgil, anı Kadınlar ile Kanadalı yazar türünde de yetkin örnekler verdi. Kırk Yıl ile Saray ve Ötesi’nin son Miriam Toews kapağımızda. halkası sayılabilecek Bir Acı Hikâye (Can Yayınları), oğlu Halil Gül Korkmaz’ın söyleşisi… Üçüncü sayfamızda Halid Zi- Vedad’ın Tiran’da görevli olduğu sırada yaşamına son vermesi ya Uşaklıgil’in, oğlu Halil Vedad’ın üzerine kaleme aldığı son anı kitabı. Oğlunun doğumundan Tiran’da görevliyken yaşamına son vermesi üzerine kaleme aldığı anı ki- ölümüne dek titiz ve ayrıntılı bir biçemde yaşadıklarını kaleme alan tabı Bir Acı Hikâye’yi incelediği yazı- yazar, her bir sayfada evladının kaybından dolayı ateşler içinde sıyla Deniz Burak Bayrak yer alıyor. yandığını duyumsatıyor. Ülker İnce, Jorge Luis Borges’in 1933-34 yılları arasında yazdığı öy- külerden oluşan Alçaklığın Evren- UŞAKLIGİL, ATATÜRK’LE DE DENİZ BURAK BAYRAK sel Tarihi’ni irdeliyor ve Borges’in GÖRÜŞÜYOR insanlık tarihini niçin Alçaklığın Ev- dburakbayrak@gmail.com Vedad Uşaklıgil hassas bir kişiliğe sahip. En rensel Tarihi olarak adlandırdığının son Tiran elçiliğine görevlendirilinceye dek ne- izini sürüyor. ‘‘Bu yazıları görecek olanlar eğer onu ya- denini tam olarak anlayamadığımız durumlar Sabri Gürses, “Puşkin’in hızlan- zanın daha evvel başka yazılarını görmüşse- sonucunda Ankara’ya çekilir. dırılmış tekrarı, edebi sureti gibi- ler, onları unutmalıdırlar. Bunlarda edebi- Babasının yardımları ile son olarak dir” diye nitelediği, Puşkin’in bir yat yapmak, sanat göstermek isteyen bir ada- Tiran’a görevlendirilir. Burada da terfi bek- Fransız subayı tarafından düello- mın kalemi değil, yalnız türlü emeklerle vücu- da öldürülmesine ve saraylılar ile lerken tekrar Ankara emrine alınışı onda bü- da gelmiş sevgili yavrusunun bir zulme kur- Çar’ın subaya açık hoşgörüsü- yük bir yıkıntı oluşturur. Bunun altından kal- ban gittiğine yanan, ömrünün son yıllarını ne duyduğu öfkeyle yazdığı Şairin kamaz ve yaşamına son verir. Ölümü adlı şiirle aydın, demok- gözyaşlarıyla, ah ve eninle sürükleyen mak- Yapıtı okurken bu süreçte Halid Ziya rat, liberal, özgürlükçü, meşru- hur bir babanın ateşlerle dolu kalbi vardır.” Uşaklıgil’in oğlu için Mustafa Kemal Atatürk’le ti yönetim yanlılarına yönelik bas- Kitaptan görüştüğünü okuyor, birbirlerine yazdıkları kılara karşı öfkenin bir ifadesi ol- mektuplara da yer verildiğini görüyoruz. duğunu imlediği Mihail Yuryeviç ‘BUNLARI NİÇİN YAZDIM?’ Lermontov’u (15 Ekim 1814-27 Evlat kaybını merkeze alan Bir Acı Hikâye BASIN ÜZÜNTÜ İÇİNDE… Temmuz 1841) merceğe alıyor. (Can Yayınları), anı türünün de sayılı yazarla- Vedad’ın intiharının hem Arnavutluk hem Hikmet Temel Akarsu, 1976’da rından olan büyük usta Halid Ziya Uşaklıgil’in de Türkiye basınında büyük üzüntü yarattığı Sovyet Yazarlar Birliği’nden ih- Kırk Yıl ile Saray ve Ötesi adlı kitaplarının son gazetelerden alınan kupürlerden de anlaşılıyor. raç edilmiş ve Batı’ya göç etmiş halkası olarak nitelenebilecek, Türk edebiya- Yunus Nadi, Cumhuriyet gazetesinde muhalif yazar Rus yazar Sergey tının belki de en hüzünlü yapıtlarından biri. “Acı Bir Kayıp” başlıklı yazısını, “Vatan- Dovlatov’un, hiçbir kitabını yayım- beklik, çocukluk, ilk gençlik ve yetişkinlik İlk olarak Son Posta gazetesinde tefrika edi- latamamış bir yazarın mücadele- da bir değil, bin Vedad yetiştireceğiz. Da- çağlarına tüm ayrıntılarıyla tanık oluyoruz. len, 1942’de Hilmi Kitabevi’nce kitap olarak sini merkeze aldığı romanı Puşkin ima elimizde beşi onu kalabilsin diye. Biz Kurmaca bir yapıtı okuyormuşçasına betim- yayımlanan yapıtın son baskısı ise tam sek- Tepeleri’ni inceliyor. her gün pek farkında olmuyoruz fakat bir leyici bir biçemle anılarını kâğıda döken Uşak- Y. Bekir Yurdakul, Sabri Safiye’nin sen yıl sonra Can Yayınları etiketiyle okuyu- taraftan olanca itinayla yetiştirdiğimiz ba- lıgil, okuyucuları ana hatlarıyla ailesiyle tanış- dört arkadaşın; esrarengiz bir ara- cuyla buluştu. şakları öte taraftan kulağı gözümüzde ge- tırırken dönemin politik panorama- cın kayıp kaptanını kurtarmak için Üzerine titrediği oğlu Halil lişigüzel sallanan bir orak böylece rastge- sını da çiziyor. çıktığı fantastik yolculuğu anlattığı Vedad’ın Tiran’da elçilik gö- le biçip gidiyor. Hayat işte bu… Son teselli- Tüylü Bir Uzaylı Macerası (Günışığı revlisi olarak çalıştığı sırada, 3 miz şudur: Ne yapalım, vatan ve millet sağ ‘BU BABA OĞUL ADETA Kitaplığı) ve Mustafa Hakkı Kurt’un Aralık 1937’deki intihar habe- olsun ve Türk gençliği gümrah hayatını yü- BİRBİRİNE ÂŞIK!’ sığınmacı sorununu ve çocukların riyle yıkılan ve daha önce de kü- rütsün gitsin.” sözleriyle bitiriyor. Varlıklı bir ailede büyüyen Ve- hayata dirençle katılma süreçlerini çük yaşlardaki üç çocuğunu yi- dad, nitelikli okullarda okuyor işlediği Arkadaşım Sui adlı kitapla- tiren Halid Ziya, kitabın girişin- ACI DOLU BİR TANIKLIK ve yabancı eğitmenlerden yaban- rını merceğe alıyor. de okuyuculara bu anıları niçin cı dil ve müzik eğitimleri alıyor. Halid Ziya Uşaklıgil, Bir Acı Hikâye’de anı- Nihat Kopuz, Dominic Head’in yazdığını şöyle açıklıyor: larına altmış bölümde yer veriyor. öykünün modern eleştiri kuramla- Babası Halid Ziya’nın bu yolda- “Onu doğduğu günden topra- rında hak ettiği değerin verilmedi- ki çabası da takdire değer. Kitap- Bunlara ek olarak bu acının esiniyle yazılan ğa gömüldüğü saate kadar yaşat- ğinin altını nedenleriyle çizdiği, ba- bazı makalelerin de bu bölümlerin sonuna ek- ta yanı sıra babanın çocuklarıyla mak, onun hayaliyle günlerin, yıl- kışını Althusser, Jameson, Bakhtin, birlikte yaptığı Avrupa gezilerine lendiğini görüyoruz. Eagleton gibi düşünürlerle bütünler- ların teakubu ardından giderek Yapıt, açıklamalı orijinal metin olarak ya- ilişkin izlenimleri de yer alıyor. ken Joyce, Woolf, Mansfield, Lewis imkân dairesinde kendisiyle be- Gerek Halid Ziya’nın gerek Ha- yımlandığı için yetkin bir sözlük ve dizin bö- ve Lowry’nin metinlerini de çözüm- raber bulunmak için… Vedad’a lümlerinin de olduğunu belirtmek gerek. lil Vedad’ın iş yaşamlarında yap- lediği Modern Öykü-Teorik ve Pra- yakın olanlar da aile halkı da tıkları gezilerin anlatıldığı bölüm- Yapıtı zenginleştiren unsurlardan biri de tik Bir Çalışma’sını merceğe alıyor. istedikçe bunlara bir göz atarlar ve ağlarlar. Vedad’ın fotoğraflarına ve gazete kupür- ler bir araya getirildiğinde Bir Acı Hikâye’nin Gamze Akdemir, şair Arife Kalen- Ben ağlaya ağlaya yazdım fakat başkalarını anı türü içinde küçük bir “seyahatname” özel- lerine zaman bilimsel olarak yer verilme- der ile üç yeni kitabı; Çağdaş Şiiri- ağlatacak sanialardan kaçındım…” si. Bu noktada Emine Uşaklıgil ve Taha liği taşıdığı söylenebilir. mizde İmgeler, Kadın Erkek Geyik- Bir Acı Hikâye, genç Türkiye Daha önce üç çocuğunu yitiren Uşaklıgil, Toros’un arşivlerinden yararlanılmış. n leri ve Yaz Üşümesi’ni konuşuyor. Cumhuriyeti’ne 12 yıl hizmet vermiş Halil Vedad’a derinden bağlı. Öyle ki gazeteci Ah- Vitrindekiler, Güncel ve Mustafa Vedad Uşaklıgil’in doğumuyla başlıyor. Ba- Bir Acı Hikâye / Halid Ziya Uşaklıgil / met İhsan bu durum üzerine “Bu baba oğul Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile ba Uşaklıgil’in Vedad’ın üzerine titrediği be- adeta birbirine âşık!” diyecektir. Can Yayınları / 399 s. / 2022. düşün trafiği sürüyor! İyi okumalar… l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.