Katalog

MARINA ABROMOVIC’TEN ‘DUVARLARDAN GEÇMEK’ ‘Rahatsız eden’ bir sanatçının otoportresi! Performans sanatçısı Marina Abromovic, “Dosta düşmana adıyorum” dediği Duvarlardan Geçmek - Bir Otobiyografi (Everest Yayınları / Çev. Dila Altındiş Balcı) adlı kitabında, annesine nefretini, komünizmle sınavını aşklarını cinselliğini kalp yaralarını anlatıyor, “kendi ölümünün gösterisini” planlıyor. ret, saatler süren performansla- goslavya’daki savaştan utan- Marina, “o an insanların öldürebileceği- NURSUN EREL rını anlatırken “Kimseye ihti- maktan usandım.” ni fark ettim” dediği gösterinin ardından sa- yacım olmadığını kanıtlamaya Venedik Bienali’nde Altın Ayı bah uyandığında bir tutam saçının beyazla- PERFORMANS SANATININ çalışıyorum. Bu, bir lanet çün- Ödülü kazanan Abromovic, “Bal- dığını fark ediyor. BÜYÜKANNESİ! kü çok sık yalnız ve sevgisiz bı- kan Baroq” adlı performansın- Marina Abromovic Yugoslav asıllı, sı- rakılıyorum” diyor. da kötü kokan kanlı sığır kemik- ABROMOVIC: ‘SANAT, ra dışı bir performans sanatçısı, bu sanatın RAHATSIZ ETMEK ZORUNDA!’ lerini, her gün yedi saat oturup “büyükannesi”! Sanatı bilmeyenlere, “Ti- Peki bu sıra dışı gösteriler sanat kabul ET, KAN, KEMİK DOLU ovalıyor, arkasındaki ekrana an- yatroda kan ketçaptır, bizde ise gerçeklik SAVAŞA AĞIT! edilebilir mi? Abromovic’in yorumu şu: ne babasıyla röportajlar yansır- esastır” diye anlatıyor. Büyük aşkı Ulay’la 12 yıllık “Sanatın rahatsız etmek zorunda olduğu- ken ağlayarak şarkılar söyleyip Tito’nun sadık destekçisi bir anne baba- beraberliği sırasında açlığa ta- na inanıyorum. Eğer sanat yalnızca politik Yugoslavya’nın parçalanması- dan dünyaya gelen Abromovic, komünizmden lim edip karavanla ülkeleri kat olursa bir gazeteye dönüşürdü, bir kez kul- na giden savaşı protesto ediyor. ve annesinden yaşamı boyunca nefret etmiş. eden, Avustralya’da Aborijinler- lanılır ve ertesi güne eskirdi.” Abromovic’in 30’lu yaşlarda Zagreb’de klasik sanat eğitimi alırken sa- le “sessiz yaşam” sürdüren Ab- Yıllarca yaşadığı Amsterdam’ın ardın- Napoli’de sahneye koyduğu al- nata farklı yaklaşımı kabul görmeyince dış- romovic, sonunda bir uçtan baş- dan New York’a yerleşen Marina Abro- tı saatlik performans ise hâlâ hafızalarda. lanan sanatçı, Avrupa’ya açılmış. layıp 3 ay yürüyerek Çin Seddi’nin ortasında movic sıra dışı gösterilerini sürdürüyor, Abromovic, “Dosta düşmana adıyo- diğer uçtan gelen aşkıyla ortada öpüşüp sarı- Susan Sontag ve Lady Gaga hayranla- BIÇAK, TABANCA, JİLET, rum” dediği otobiyografisi Duvarlardan larak vedalaşıyor. BALTA, RUJ, GÜL, ESANS! rı arasında, hatta o sayede genç izleyicinin Geçmek’te (Everest Yayınları / Çeviren: Di- Marina, bir soğanı baştan sona kabuklarıy- Bıçak, tek kurşun sürülü tabanca, jilet, bal- de ilgisini çekiyor. la Altındiş Balcı), yaşamını ilk cinsel de- la yerken gözünden yaşlar akıtarak gerçekleş- ta, ruj, gül ve esansın durduğu 72 objeli ma- Ruh dünyası, ezoterik yaşam, arınma üze- neyiminden aşklarına, ihanetlere, aldatılma tirdiği “The Onion” (Soğan) başlıklı perfor- sanın ardındaki Marina, bunlarla izleyicinin rine deneyimlerini de paylaşan Abromovic, öykülerine, vücudundan nefret edişine de- mans sırasında kendi yaşamına ağıt yakıyor: kendisine istediğini yapabileceğini belirtiyor. New York’ta kurduğu enstitü ile performans ğin açık sözlülükle anlatıyor. “Bitmek bilmeyen kariyer kararların- Durağan başlayan gösteride bir izleyi- sanatını tanıtmayı, yaygınlaştırmayı ve arşiv Marina, jiletle kesilip kanatıldığı, buzlara dan, migren ağrılarımdan, yalnız otel oda- ci Marina’nın boynunu jiletle çizip kanını oluşturmayı hedefliyor, ünlü soprano Maria kıpırdamadan saatlerce uzandığı, kanlı kemik- emiyor, biri onu soyuyor, biri gül veriyor, larından, oda servislerinden, hep yan- Callas ile kendisini benzeştiren sanatçı “Ye- leri ovalayıp yıkayarak savaş trajedisini an- biri tabancayı eline tutuşturup tetiği çektiği lış adama âşık olmaktan, burnumun koca- di Ölüm” adını vereceği bir performansla ölü- anda dışarı çıkarılıyor. lattığı, seyirciyle göz göze bakışmaktan iba- man, g.tümün dev gibi oluşundan ve Yu- münü kayda geçirmeyi hedefliyor. n 5 Mayıs 2022 6