Katalog

MERHABA iirleriyle, eril tahakkü- mün yoğun olduğu Ş şiir geleneğini, erkek- lerin şair özne olarak kadı- nın yazdıklarını ve kendisi- ni biçimlendirme arzusunun Cinsiyet eşitliği ve karşısına kadın oluşun bi- linçlenme haritasını çizen, 2022 Pen Şiir Ödülü sahi- bi şair Türkân İldeniz, okuyu- Pippi Uzunçorap! cularıyla yeniden buluştuğu, yeni basımları yapılan Taş- ra Kızının Deliceleri ve Hav- Bu kitabı önemli ve değerli kılan şey, o güne dek doğal kız figürünün va Çıkmazı’nın yanında yarım yüzyıldır biriken şiirlerinden aksine Pippi’nin, güçlü, akıllı ve hem toplum yaşamına hem de eğitim oluşan yeni kitabı Buz Altın- sistemine muhalif yanlar taşıyan özellikleri yansıtabilmesidir. da Yanardağ ile kapağımız- da. Betül Dünder’in yazısı… Üçüncü sayfamızda “Cinsiyet eşitliği ve Pippi “Çocuk, yetişkinlerin nesnesi değil, nı verilmesini saygıyla karşılamışlardır. An- bizde de ayrı bir şekilde kutlanarak çocuk Uzunçorap!” başlıklı, Astrid hayatın ve edebiyatın öznesidir.” cak Pippi Uzunçorap kendi özgün kimliği- edebiyatı yeniden ele alınmış ve bu alana Lindgren’in hem toplum ya- N. Neydim ni kabul ettirene kadar uzun bir süreç geç- katkılar yapması için ünlü yazarlara Yaşar şamına hem de eğitim siste- miştir. Fransızcaya çevrilirken, cici bir kız Kemal, Oktay Akbal...) çocuklar için kitap mine muhalif yanlar taşıyan ürkiye’de dönemsel ola- olarak gösterilen Pippi, özgün yazdırılmıştır. özellikleri yansıtan klasikleş- rak bu kavram kullanılma- metnin değiştirilmesi durumuy- Ayrıca bu dönemde Ankara Belediye miş yapıtını merkeze aldı- sa da “Cinsiyet Eşitliği”ne la karşı karşıya kalmıştır. Kültü- Başkanı Vedat Dalokay çocuklar için “KO- ğı yazısıyla Necdet Neydim T dayalı çocuk edebiya- rel bağlamda böyle bir kadın ti- LO” isimli kitap yazmıştır. yer alıyor. tı anlayışı 70’li yılların sonunda pinin kabul edilmemesi onun Dahası, TÖBDER çocuk edebiyatı konu- Yaşar Aksoy, Cenk Şahin kendini görünür kılmaya başla- cici bir kız olarak yansıtılması sunda bir manifesto yayımlamış ve özelin- ile Cevat Şakir’in (17 Nisan mıştır. Bu sürecin başlamasına sonucunu doğurmuştur. de çocuk edebiyatının idealist felsefenin 1890-18 Ekim 1973) tüm Cem Yayınevi’nin “Arkadaş Ki- Aynı şekilde Almancaya çev- etkisinden kurtulmasına çaba gösterilmesi hayatını, Mavi Yolculuk sev- taplar” serisini yayımlayan Erdal rilirken Pippi’nin güçlü bir kız gerektiğini vurgulamıştır. dası ve Bodrum hayatını bel- Öz öncü katkı sağlamıştır. Öz, olması kabul edilemez düşün- Bu yılda aynı zamanda yetişkin edebiya- gelerle anlattığı kitabı Cevat o dönem ciddi tepkiler oluştu- cesiyle Pippi’nin kocaman atı tından seçilen bazı kitaplar çocuk edebi- Şakir-Halikarnas Balıkçısı’nı rabilecek (hem modernist hem kaldırması uygun bulunmamış yatı alanına gönderilmiş bu da büyük tar- konuşuyor. de muhafazakârlardan) çeviri ki- onun yerine kaldırması için mi- tışmalara neden olmuştur. Nursun Erel, perfor- tapları çocuk edebiyatı dizgesi- dilli tipi bir at tercih edilmiştir. Ancak tüm bu gelişmeler kendi evrimsel mans sanatçısı Marina ne kazandırmış ve alana yeni bir sürecini tamamlamadan 12 Eylül darbe- Abromovic’in “Dosta düş- düşünceyi taşımıştır. TÜRKÇEYE İLK ÇEVİRİ si gerçekleşmiş ve her şey donakalmıştır. mana adıyorum” dediği, an- nesine nefretini, komünizm- Pippi Uzunçorap Türkçeye Yayınevleri, kitapçılar kapatıl- le sınavını aşklarını cinselli- PIPPI UZUNÇORAP’IN İLK ÇEVRİLİŞİ ilk Fransızca üzerinde, çevri- mış, insan ve kitap ilişkisi sus- ğini kalp yaralarını anlattığı Bunlardan başta geleni Pippi lir. Kütüphanemdeki eski ki- kunluğa bürünmüştür. ve “kendi ölümünün gösteri- Uzunçorap’tır. Görselden de görülebile- tapları incelerken görselinin sini” planladığı Duvarlardan ceği gibi kitap 1979’da (Dünya Çocuk Yı- yer aldığı çeviriyi buldum. Ki- MUZIR NEŞRİYATTAN Geçmek-Bir Otobiyografi lı) yayımlanmış, bir yıl önce ise kitabın ya- tap Erdal Öz tarafından ya- KORUMA KANUNU VE adlı kitabını inceliyor. zarı Astrid Lindgren, 1978 Frankfurt Ki- yına hazırlanmış. Çevirme- PIPPI UZUNÇORAP! Miyase İlknur, Prof. Dr. Ali tap Fuarı’nda “Dünyanın En Büyük Çocuk ni ise “SAMİYE”. Kadın çe- Cumhuriyetin ilk dönemle- Yaman’ın “Son 20-30 yıl içe- Edebiyatı Yazarı” seçilmiştir. virmenlerde sadece ismin yer rinde farklı amaçlar doğrultu- risinde Aleviliğe yönelik bi- alması Osmanlı’dan bu ya- sunda çıkarılmış “Çocukları limsel metodolojiden uzak KİTAP NİYE ÖNEMLİ? na bir gelenek gibi görünüyor Muzır Neşriyattan Koruma Ka- değerlendirmeler, siyasi-ide- Kitabı önemli ve değerli kılan şey, o gü- ama burada sanki bu gelene- nunu” bu dönemde yeniden olojik amaçlarla tarih ve ge- ne dek yayımlanan, kız çocuğun kahra- ğe uymanın dışında başka bir keşfedilmiş ve çocuk kitapla- lenekten uzak yeni bir Ale- man olduğu kitaplar, onlara salt annelik ve şeye dikkat edilmiş. rı bu gerekçeyle yasaklanma- vilik inşa çabaları Alevi teri- eşlik öğretirken ve bu toplumsal bağlam- Erdal Öz’ün eşi Samiye Öz ya başlamıştır. mi ve onunla ilgili terimlerin da çok doğal karşılanırken Pippi, atıyla bir daha sonra yayımlanan ki- Pippi Uzunçorap da bun- doğru bir şekilde anlaşılması- kasabaya gelen ve atın üstündeki sandı- taplarda Samiye Öz olarak dan etkilenmiş, bağımsız, öz- nı önemli ve gerekli kılmakta- ğı kucaklayıp eve taşıyabilen ve ayrıca atı yer almış ama bu kitapta gür çocuk ve kadın özgürlüğü dır” dediği incelemesi Şah-ı da kucaklayıp köşkün balkonuna götüren SAMİYE olarak büyük harf- ve eşitliğini savunan bu kitap Merdan’a Talip Olanlar: Kı- güçlü, akıllı ve hem toplum yaşamına hem lerle yer alması yayıncılık 80’li yıllarda poşete koyularak zılbaşlar, Aleviler, Bektaşiler’i değerlendiriyor. de eğitim sistemine muhalif yanlar taşıyan ve araştırmacılar için önemli satılmak zorunda kalınmıştır. Y. Bekir Yurdakul, Sümey- özellikleri yansıtabilmesidir. bir tanıklık. Daha ilginci, 80’lerin başında ra Güzel’in çocukların yanı Yayımlandığında kendi ülkesinde de bü- TRT’de dizi film olarak yayımla- başına oturup hepsini tadına yük tepkiler alan kitap özellikle muhafazakâr TÜRK YAYINCILIK TARİHİNDE 1978, nan Pippi Uzunçorap özellikle dönemin öğ- doyulmaz bir oyuna çağırır- kadın derneklerince tepkiyle karşılanmıştır. 1979, 1980’İN ETKİLERİ retmenleri tarafından, yaramazlığı, teşvik et- casına sıcak bir dille kaleme Bu tepkinin onu mahkemeye verecek kadar 1978 yılı dünya tarihinde çocuk edebi- tiği, eğitim sistemini eleştirdiği ve toplumsal aldığı kitapları Bir Matematik ileri gittiğini söyleyebiliriz. yatının saygınlığının perçinlendiği bir tarih- yapıyı sorguladığı gerekçesiyle şikâyet edil- Hikâyesi ve Ben Bu Problemi Ancak bu süreç sonunda Lindgren’in tir ve bunun göstergesi Astrid Lindgren’in miş ve dizi hemen yayından kaldırılmıştır. Çatır Çatır Çözerim’i merce- hem ülkesinde hem de dünyada saygın- Dünyanın En Büyük Çocuk Edebiyatı Yaza- Günümüze baktığımızda bu yükü veli- ğe alıyor. lık kazanmasıyla sonuçlanmıştır. Ona tep- rı ilan edilmesidir. lerin üstlendiğini ve edebiyatı denetlemek Vitrindekiler ve Mustafa ki gösterenler sonunda ona “Dünyanın Bu bizi de etkilemiş ve bir yıl sonra 1979 (!) gibi bir görevi yerine getirdiğini görmek Başaran’ın hazırladığı Bulma- En Büyük Çocuk Edebiyatı Yazarı” unva- yılının Dünya Çocuk Yılı olarak kutlanması mümkündür. n ca ile düşün trafiği sürüyor. İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: [email protected] l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.