Katalog

CENK ŞAHİN’DEN ‘CEVAT ŞAKİR-HALİKARNAS BALIKÇISI’ ‘Balıkçı, devrimci bir Anadolucudur..’ tüm hayatını, Mavi Yolculuk Cenk Şahin, bir Cevat Şakir âşığı.. sevdası ve Bodrum hayatını Halikarnas Balıkçısı’nın yelkenler çeşitli belgelerle anlatıyor. fora dediği deryalarda maviliklerle “İnsanlar doğdular, sevdiler kucaklaşmış bir denizci.. Sadece ve öldüler” diyerek yaşamı mavilikleri doya doya yaşamamış sevmekten ibaret görmüş, “Ölüm aynı zamanda yazmış bir mavi yazar. hayata sığar fakat yaşam ölümü Kendisini Arşipel: Kehanetler Denizi, aşar” diyerek de hayatı değerli Her Şeyin İlacı Tuzlu Sular, Sadun kılmış, Anadolu Boro: Dümen Suyunda Bir Hayat medeniyetlerinin Yunan adlı üç mavi kitabıyla tanıyoruz. uygarlığının öncüsü olduğunu Yeni yayımlanan bir başvuru yapıtı anlatmış, Mavi Yolculuğu başlatmış, Bodrum’u niteliğindeki kitabı Cevat Şakir- yeniden yaratmış bir adamın hayatıdır bu kitapta Halikarnas Balıkçısı’nda (Sosyal anlatılanlar. Cevat Şakir’in nasıl Halikarnas Yayınları), Cevat Şakir’in Balıkçısı’na dönüştüğünün hikâyesidir. (17 Nisan 1890-18 Ekim 1973) Fotoğraf: Ara Güler (1954, İzmir) Cevat Şakir, devrimci bir Anadolucudur.. kudretli ve ünlü paşalarından biri olan Yunanla değil aslında. Yanlı, yalancı ve YAŞAR AKSOY n Okullarla arası iyi değil gibi sanki. babası Şakir Paşa’nın ölümüne sebebi- Türkiye düşmanı Batı tarihçileriyle soru- Ne Robert Kolej’de ne de Oxford’da düz- yet vermesiyle başlar aslında. Tüm çev- nu var. Zamanla Helen denilen her şeyin ‘BALIKÇI, ÜLKEMİZDE MAVİYE gün ve mutlu bir öğrenci olabilmiş. resi sırt çevirir Cevat Şakir’e. O günler- aslında Helen olmadığını ispatlamaya baş- TUTKUYLA BAĞLANMANIN Evet öyle. Cevat Şakir ayrım yapmadan de mimlenir. lamış ve görmüş ki öncü denilen Yunan REHBERİDİR!’ yaşamın içinde rastladığı herkesi ve her İki kez Kuvayı Milliye’ye katılmaya te- uygarlığı, ancak Anadolu medeniyetinin n Bu kitabı yazmandaki amacın nedir? şeyi sevebilme yeteneğine sahip bir ço- şebbüs etmiş, Mustafa Kemal’e düşman takipçisi, artçısı olabilir. İnsanlar doğdular, sevdiler ve öldüler cuk. Ailesine de düşkün. Ali Kemal’i çizdiği bir karikatürle tüm 2500 yıl önce Atina ve Sparta’nın demiş bizim Balıkçımız. Neden yaşadı- Büyükada Mahalle Mektebi’nde Anadolu’yu istila eden Persler- lar değil de sevdiler demiş? Çok etkileyi- dengi olmayan çocuklarla arkadaşlık le işbirliği yapması da tezini kuv- ci bir söylem. etmesine izin verilmemesiyle baş- vetlendirmiş. Koca bir yaşamı salt sevme eylemi ola- Helen diye bilinen düşünürle- layan soğuma, kolejde evden ve an- rak gören bir gönlün ve ona uygun şekille- nesinden uzakta, bir çeşit misyoner rin ve sanatçıların aslında Anado- nen bir aklın sahibi bir adamın hayatını an- lulu olduğunu görünce de Helen okulunda kendisini bulması ile ar- latmak istedim. Bilirsiniz maviye sevdalan- tarihini ablukaya almış. tıyor. mak bir tutkudur. Balıkçı, ülkemizde mavi- Bizler kadim Anadolu kültü- Ve istediği Portsmouth denizcilik ye tutku ile bağlanmanın rehberidir bence. rünü reddi miras yapınca, kökü- okuluna değil de babasının dayatma- n Bunca yönlü, derinlikli ve renkli bir nü Yunanda arayan Batı her şe- sı ile Oxford’da gönderilmiş olması, adamın hayatını anlatmak zor değil mi? yi Yunana yamamış. Balıkçı ise Oxford Üniversitesi’nde kibirli İn- Herakleitos benzeri aydınlanmacı fusi- dünyaya tek başına kafa tutarak gilizlerle uğraşmak zorunda kalması ologosların sonuncusu gibidir bizim Ba- bu tezi yıkmış. ve okulda anlatılanların yanlışlığının lıkçı. Zaten yaşayan deniz edebiyatçımız farkına varmasıyla zirveye çıkıyor. Haldun Sevel de ona “Antik Tanrıların BODRUM VE MAVİ Sonuncusu” der. Kolay değil doğru. Be- YOLCULUK, ANADOLU ‘HAYAT, DEVLET VE YUNAN nim avantajım onu çok eskiden beri araş- AŞKINI İSPATLAR HAYRANLARI ONA HOYRAT tırıyor, biliyor, okuyor ve felsefesini be- n Nasıl olmuş da bir tek insan DAVRANDI’ nimsiyor olmam. koca Bodrum’u değiştirebilmiş? n Cevat Şakir’e hayat çok hoyrat Tek cümleyle söylemeye çalışır- davranmış. Nasıl direnmiş? ‘BU TOPRAKLARIN MİRASÇISI sak, yaradılıştan istemeden aldığı- Çocukken insanlar arasındaki ay- OLDUĞUMUZ ANLATMIŞTIR nı misliyle geri vermek için. Bod- rımcılığın farkına varmasıyla başlı- YAŞAMI BOYUNCA’ rum insanını anlattığı hikâyeleri de yor hayatla didişmesi. n Nedir Balıkçı’nın felsefesi? çok etki etmiştir gözlerin ve ilginin Sevgisizliğe hiç dayanamayan bir Aydınlanmacı ve hümanist. Sokrates, Bodrum’a dönmesine. mizacı var. Babası ile yaşadığı ger- Palton ve Aristotales üçlüsünün, insanlığa St. Jean Şövalyelerinin inşa ettiği ginlikler, ardından onun ölümü, 14 1000 yıl kaybettirdiğini söylerken pek de kale hakkında bilinmeyenleri orta- yanılmadığını görüyoruz. Akılcı ve pozi- yıla mahkûm olması, vereme yaka- ya koyması ve elbette 1945 yılında lanması genç bir adam olarak beli- tif düşünce sisteminden uzak bu filozoflar Mavi Yolculuğu Bodrum’dan baş- ni fena bükmüş. Tam toparlanmaya baş- yeniye ve bilimin getirdiklerine burun kı- İstanbul’a rezil etmiş bir vatanseverken, latan adam olması. ladığında da İstiklal Mahkemesi macerası vırdıkça hayat yerinde saymış. İstiklal Mahkemesi’nde vatana ihanetten n Ya Mavi Yolculuk? başka bir darbe daha vurmuş. Neden sonra Anadolu bilimi yeşertip yargılanmıştır. Solcular onu Yunan san- Balıkçı’nın balığa çıkışı, bahanesidir. yayabilmiş. Balıkçı’nın mavi sevdası ön- Sürgüne gönderilmesi sonrası hayatı- dıkları antik Anadolu aydınlarını sahip- Gökova’nın ıssız bükleri içinde kendisi- na çekidüzen verebilmiş olsa da kardeşi celikle Anadolucudur. lenmesinden ötürü Yunan hayranı bir sağ- MİT’te çalışıyor olmasına rağmen Türk is- ni yine kendi deyimiyle Amerika’yı keşfe- Bu topraklar üzerinden gelmiş geçmiş cı, sağcılar ise devlete başkaldıran azılı bir den Kristof Kolomb gibi hissediyor. tihbaratı onu hiç rahat bırakmamış. tüm kavimlerin ve onların yarattığı tüm solcu sanmışlardır. Başına gelenlere karşı kendisini çok uzun Zaman ilerledikçe bu güzellikleri başta kültürlerin iç içe geçtiğini ve biz bu top- dostları sonra da tüm ülke insanının keşfe- raklarda halen yaşamakta olanların tüm bu sürede büyüyebilen sabırlık bitkisine ve dur- ‘YALANCI VE TÜRKİYE DÜŞMANI madan ötsün diye gözleri kızgın toplu iğ- dip yaşamasını arzu etmiş. mirasın sahibi olduğumuzu anlatmıştır ya- BATI TARİHÇİLERİYLE neyle kör edilen tarlakuşuna benzetmiştir. Balıkçı mavi yolculuğu koy koy dolaş- şamı boyunca. SORUNU VAR’ n Devletin bu adamla alıp veremedi- maktan, denize girip, yiyip içmekten ziya- “Bizden öncekiler Türk değildi” ya da “Bu n Niçin Anadolu kültürünün Yunan ği nedir? de denizde yaşamanın kültürünü ve felse- toprakların eski sahipleri Müslüman değil- olmadığını ısrarla yazmış, dile getirmiş? Her şey Osmanlı’nın sevilen, sayılan, fesini içselleştirmek olarak görür. n di” söylemlerine bayrak açmıştır Balıkçı. Ne alıp veremediği var Yunanlarla? 4 5 Mayıs 2022