Katalog

MERHABA tatürk’ün gerçekleştirdi- ği mucizevi Cumhuriyet A Devrimi’nin aşamaları- nı yanı sıra Karşı Devrim’in na- sıl oluştuğunun ayrıntılı öykü- Değerce, anlamca Sus Barbatus!.. sünü de ortaya koydukları, üç cilt olarak hazırlanan zaman- Faruk Duman’ın “Sus Barbatus!” üçlemesi, yazınımızda önemli bir çıktı konumuyla önümüzdeki bütün dizin (kronoloji) çalışması Dev- rimin ve Karşı Devrimin Yüz zamanlarda “nirengi”ye dönüşebilecek bir başyapıt görece. Sevmemiz gerekmez ille romanı, ancak onu Yılı’nın ilk cildi ‘Savaş, Dev- görmezden gelmek ya da sessizlikle karşılamak hiçbirimizin harcı olmasa gerek… rim ve Tepkiler (1919-1971)’ ile Emre Kongar ve Zülâl Kal- kandelen kapağımızda. Gam- aruk Duman, neredeyse iki bin say- ze Akdemir’in söyleşileri... fayı bulan roman üçlemesinin son Üçüncü sayfamızda, F halkasını da yayımladı: Sus Barba- Faruk Duman’ın üçlemesini tus! 3 (YKY, 2021). 1990 kuşağının önde merceğe aldığı “Değerce, gelen yazarınca verimlenen yapıtın yete- anlamca Sus Barbatus!” baş- rince okunup okunmadığını, farklı kuşak, lıklı yazısıyla M. Sadık Aslan- yaş, dönem yazarlarınca ne ölçüde dikka- kara yer alıyor. te alındığını bilemem, ancak yazınımızda Okan Toygar, Ataol Beh- kalıcı etkiye yol açacağı izlenimi bırakma- ramoğlu ile 12 Eylül darbe- sı nedeniyle önemi, değeri üzerinde durul- si sonrasında tutuklandığı dö- ması zorunlu bana göre nemde Maltepe ve Sağmal- Değil mi ki yapıtın önemine, değeri- cılar cezaevlerinde tuttuğu ve ne getiriyorum sözü, buna geçmeden, bir tam kırk yıl sonra yayımlanan başka uğrakta kısaca oyalanalım, ardı sıra, Hapishanede Bir Sabah Tür- önceleri de sözünü ettiğim “sürdürülebilir küsü-Cezaevi Güncesi’ni ko- edebiyat” odağında farklı mercekle yapıta nuşuyor. Ayşegül Tözeren de yaklaşalım bir çalım. Behramoğlu’nun son kırk yılda yazdığı, yayımladığı şiirlerinin ‘EDEBİYAT ESERLERİNİ DOĞRU yanı sıra Cumhuriyet gazete- DEĞERLENDİRME PROBLEMİ’ sinde yayımlanan şiirlerinin de dine özgü farklı, yeni dille kuran bir yazar SÜRDÜRÜLEBİLİR EDEBİYATI Füsun Akatlı, ilk kez yayımlanan bir ya- yer aldığı kitabı Suçlusunuz’u SOMUTLAMAK: SUS BARBATUS! da Faruk Duman. pıtıyla geldi: Edebiyat Eserlerini Doğru De- inceliyor. “Sürdürülebilir edebiyat” derken bunu ya- Gündelik konuşmalarında, dil tembeli hal- Sabri Gürses, Ukrayna’da- ğerlendirme Problemi ve İki Çağdaş Düşü- zınsal temelde genetik devamlılık olarak alı- kımızın sözel yoksulluğuna ek yansıttığı sus- ki çelişkileri anlatan ilk ya- nür: I.A. Richards ve N. Hartmann (Türkiye yorum. Anadilin binlerce yıllık birikimine da- ku, es, yineleme, yarım bırakma, bağlamsız- zar olduğunu imlediği Miha- Felsefe Kurumu yayını, 2021) yalı genetik devamlılıkla örtüşen, kendisine lık, dil yanlışı vb. özellikleri Faruk, roman di- il Bulgakov’un Ukrayna’nın ta- İonna Kuçuradi’nin “70’li yıllarda” böyle yer edinip birbiri üzerine yığılmayla ge- linin temeline alıp, şiirimizden kaydırdığı ki- rihsel bölünmüşlüğünü anlat- danışmanlığını üstlendiği, yarım yüzyıl mi teknikleri ekleyip bunu parlatarak fark- lişerek vücut bulan, aynı zamanda değişip tığı ilk romanı Beyaz Muhafız sonra kitap olarak ilk kez yayına hazırladı- dönüşerek kalıtsal hale gelen bir işleyiş dü- lı anlatım getiriyor. Böylece öteki yazarlar- başta olmak üzere yapıtlarını ğı Füsun’un bu doktora metni, onun ara- zeneği üzerinde durulabilir burada. dan ayrılan bir “kök anlatı” kuruyor denebilir. ve 1928’den 1940’taki ölümü- mızdan ayrılışı sonrasında okurla buluş- O halde sürdürülebilirlik derken bunu O zaman metin, yer yer saçmayla buluşup ne kadar hiçbir şey yayımlata- muş oldu. kavramanın yolu, bu yönde kanalı açacak, anlamsızlaşacak demektir. Zaten Faruk’un mayan yazarın sansürle müca- Yazarın karınca emeği yansıtan, eksik engelleyici çöpleri kaldırıp akışı hızlandıra- roman karakterleri de halkın uyumsuz tiyat- delesini merceğe alıyor. gedik bırakmayan sıkı örgülü, mesafeli cak yaklaşım algılanmalı. Yine de zanaa- ro metinlerinde, sahnelenen oyunlarda gö- Öner Kemal, Sedef Kabaş anlatımı, o her zamanki yaklaşımıyla or- tın yararcı işlevselliğiyle teknik uygulayıma rüldüğüne benzer, bununla örtüşen konuş- ile yeni eklerle yayımlanan, taya koyduğu işlemesine tanık oluyoruz dönüşen yineleme olarak alınmamalı bu. ma biçimini temele alması kaçınılmazlaşıyor. 100 yaşını aşan Cumhuriyet böylece yine. Faruk Duman’ın neyi anlattığı elbet- Sus Barbatus!, romanda örnek oluştu- kadını Nermin Abadan Unat’ın Nitekim daha “Giriş”te, “yaratma etkin- rurken Faruk, yuvarlamayla “Söz uçar, yazı te önemli ancak onun üçlemede yansıttığı varoluş öyküsü niteliğindeki liğinin özü ve görünümleri ile ilgili sorula- kalır” sözüne halk dilinde karşılık getiriyor olaylar dizisi bugüne dek pek çok roman- söyleşi kitabı Hayatını Seçen ra verilecek cevapların temellendirilme- adeta yeni yaklaşımıyla. da, öyküde anlatıldı, anlatılıyor. Bu ne- Kadın’ı konuşuyor. sinde de dayanılacak en sağlam veri, yine 12 Eylül ve sonrasında toplumca yaşa- denle asıl önemli olan, ötekilerden sıyrılıp Feridun Andaç, “Zamanın yaratmanın ürünü olan eserler ve onların nan trajik düş bozumu, toslama, kırılma, olayları özgün bir roman diliyle kurup işle- eleğinde anlatıcı” sözleriyle ni- değerlendirilmesidir” belirlemesini getirir- yarılma vb. metinde, yazar ya da yazarlar mesi, bu özgünlükte ortaya koyması onun. telediği Elias Canetti’nin yazı- ken bu bağlamda gidilecek yolu da gös- ağzından değil, insan-hayvan-bitki ya da Bu özetlemeyle, Sus Barbatus! üçleme- nını inceliyor. teriyor Füsun. Y. Bekir Yurdakul, Car- taş-toprak, yağmur-dere, canlı-cansız var- sinin, sürdürülebilir edebiyat için romanda Eğer eksiklik, elverişsizlik, yetersizlik lo Barbieri’nin on kısa öyküy- lıkların buna katılımı eşliğinde âşıklar yarışı neden örnek olabileceği üzerine açılım ge- gözleniyorsa bunun, “eserin değerlendiril- le hayatta hiçbir şeyin aslında havasında, abartıyla örülü, gerçeküstüyle tirmeye çalıştım. Ama siz, Füsun Akatlı’dan göründüğü gibi olmadığı ger- mesiyle ilgisiz, türlü türlü şeyler anlamak- sarmaş dolaş masal, söylen eşliğinde nasıl kalkarak yapıtın değerlendirmesine dönük çeğini imlediği Küçük Dedektif tan ileri geldiği” söylenebilir çünkü. (7, 8) algılanıp yaşanıyorsa öyle aktarılıyor. kendi düşüncenizi de getirebilirsiniz elbette. Ciccio’sunu merceğe alıyor. Füsun Akatlı, “sanatçı, alıcı ve eser öğe- Ancak bu dil, hiçbir zaman yerel ağza Her ne olursa olsun, Faruk’un roman İlknur Erdoğan, Ethem Baran’ın leri arasında, problem(in) eserin değerlen- dönük ödün vermiyor, folklorik gevşeme- anakarası Sus Barbatus!, bütün zamanlar- bir sınır kentinin uzaklığında kay- dirilmesi” açısından ortaya çıktığını vurgu- ye, sığlaşmaya yol açmadan ülkenin her da yolunuza çıkmayı sürdürecektir, bun- bolan bir yazarın, aradığı roman larken bu çerçevede “doğru değerlendir- köşesinde yeniden kurulabilecek, sınıfsal, dan kuşkunuz olmasın. n kahramanıyla karşılaşmasının şa- menin hiç olmazsa imkânını göstermek” ekonomik, toplumsal temelde ama yine de şırtıcı hikâyesini anlatırken, oku- (17, 19) için çabalıyor. etnografik oluntulara, Anadolu bireyi ge- www.sadikaslankara.com, Rıfat Il- yucuyu beklenmedik bir sona ha- Füsun’un, “eleştirimiz”i ölçütleyen bu netiğine dayalı evren temelinde kuruluyor. gaz belgeselinin 5 Mayıs’ta yayına giren zırladığı romanı Yarım’ı inceliyor. yapıtından sonra ben, öznel yaklaşımla Edebiyatımızda yeni bir dille roman ku- “Rıfat’ın Cide’si”nden (1.bölüm) sonra Vitrindekiler ve Mustafa Faruk’un Sus Barbatus’una farklı bir bakış ranların sayısı, yeni dille öykü kuran yazar bu hafta da “Cide’nin Rıfat’ı”nı (2. bö- Başaran’ın hazırladığı Bulma- getirmeye girişeceğim. sayısına göre çok düşük. İşte romanı, ken- lüm) yayına veriyor. ca ile düşün trafiği sürüyor. İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.