Katalog

gömülmeye başlamasına neden olur. can alıcı sahnelerinin betimlemesi olarak Venus Khoury-Ghata, bunun yanında Rus sunar. Okuyucuya kendini sokağa atma toplumunun çürümüşlüğünü, çarpıklıklarını, isteği duyumsatır. varsıl kesimlerden yansıyan güç gösterilerini, Ev, dünyayla yaşanan uyumsuzluğun, bayağı ilişkileri de gözler önüne serer. Rus çatışmanın, öfke nöbetlerinin, geleneklerinden uzaklaşıp Fransız özentisi suçlamaların, kaçıp kurtulma isteğinin, yaşayan yazın dünyasına nefretini ve parasıyla hayal kırıklıklarının panoramasıdır. insanları ezen kişilere öfkesini haykırır. Mutsuz duvarlar arasında geçen çaresiz Marina’nın savaş yıllarına ve Bolşevik anlar, işsizlik, yazın dünyasında Devrimi’nin karanlık eylemlerine keskin ve görülmeme, yaşam ve ölüm arasındaki gerçekçi bakışla eleştirisinin, devlet tarafından korkunç sıkışma ev içinden aktarılır. başına türlü işler açılmasına neden olduğu Marina Tsvetayeva ya da Alabuga’da da gösterilir. Ölmek, bir yazarın geçmişine doğru çıkılan etkili bir okuma serüveni. Rusya’da başlayıp EV! Tataristan’ın küçücük bir kasabasında son Kitapta Marina’nın sanrılarla dolu bulan soğuk, ıslak, gri yıllar... Yaşam ve psikolojisine destek olan en önemli unsurlardan biri de “evi”dir. Yazar bu ölüm arasındaki gelgitlerin gücü ve ölümde evi, kapısından girilince yoksulluğun takılı kalan bir kadran... n PHILIPPE BLANCHON’DAN ‘Gertrude Stein’ ertrude Stein hakkında ne biliyoruz? Amerika doğumlu şair, G yazar, koleksiyoner, dil cambazı ve kadın hakları savunucusu olduğunu... Yaşamının çoğunu Fransa’da geçirdiğini... Fleurus Sokağı, No 27’deki dairesinin Picasso’dan Hemingway’e, Pound’dan Fitzgerald’a resim ve edebiyatın merkezi haline geldiğini... Dil konusunda takıntılı olduğunu... Avrupa’da sanat tarihini baştan aşağı değiştirecek kültürel devrimlere ve ilk elden tanıklık ettiğini... “Gertrude Stein”, Blanchon’dan çağa damgasını vurmuş aykırı bir karakterin yaşamındaki kırılmaların izinde önemli bir biyografi. sini ondan biraz daha üstün gördüğünü Steın’ın yaşamının kitapta tanık olduğu- İLKİZ KUCUR öğreniyoruz. muz diğer süreçleri. Tıp eğitiminin ardından abisiyle bir- Philippe Blanchon’un kaleminden, abi- likte Paris’e giden ve meşhur Fleurus si ile birlikte zamanının en büyük resim aşamının en verimli yıllarını Paris’te geçiren Sokağı’na yerleşen Stein’ların evinin Yve sanata yön veren dünyaca ünlü Amerika- koleksiyoneri de olan Gertrude Stein’ı nasıl adım adım Picasso, Hemingway, lı yazar ve eleştirmen Gertrude Stein’ın (1874-1946) okumak; dönemin Paris’inde kitapçılarda Pound, Apollinaire, Matisse, Sherwood Yapı Kredi Yayınları tarafından Şehsuvar Aktaş ta- dolaşmak, La Seine nehrinin kıyısında bir Anderson’un ve daha pek çok sanatçı- rafından dilimize çevrilen aynı adlı biyografisini ka- kafede oturup bir şeyler içmek, Paris’te nın kapısını çaldığı, sanat kuramlarının leme alan Philippe Blanchon, sadece Stein’ın yaşa- açılacak sergilerin heyecanını duyumsa- geliştirildiği hatta neredeyse Kübizmin mına değil onlarca sanatçıyla buluşmalara, kesiş- mak, sergiler ile ilgili değerlendirmeleri- temellerinin atıldığı yer olduğuna tanık melere, anılara tanık ediyor. ni öğrenmek, başlayan ve biten aşkları- oluyoruz. Evinin duvarları Cézanne, Gauguin, Picasso, Ma- na tanık olmak, Lüksemburg Bahçesi’nde Uzun akşam yemekleri, sergiler, se- tisse gibi pek çok ressamın tablolarıyla donatılmış uzun uzun tartışmalarla yapılan yürüyüş- sanatla soluk alıp veren Stein’ın yazar arkadaşla- yahatler, ileride dünyaca tanınacak res- lere katılmak demek. samların ilk yılları Avrupa ve Amerika’da rı arasında Hemingway, Apollinaire, Fitzgerald hat- Çok az insanın sürebileceği dolu dolu ve verim- konferanslar; dil üzerine çalışmalar, şiirler, roman- ta Ezra Pound, Virginia Woolf ünlü yayıncı Sylvia li bir yaşam süren Gertrude Stein’ı tanımak isteyen lar ve pek çok alanda yayınlanmış kitaplar; hayat ar- Beach’in olduğunu görüyoruz. başta sanat ve edebiyatseverlerin mutlaka okuma- Sonra James Joyce ile de tanıştığını fakat arala- kadaşı Alice B. Toklas ile entelektüel sohbetleri ve rında bir dostluk olduğunu söylenemez zira kendi- savaş yıllarında insanlık adına gönüllü çalışmaları sı gereken bir biyografi. n MEMET BAYDUR’DAN ‘TOPLU OYUNLAR - 1’ ykü ve denemeleriyle Türkçenin en gü- ta. Onun “özellikle ve özellikle” tekrarlı, ses nı da var.” Memet Baydur’un Limon, Gün Ge- zel örneklerine imza atmış Memet Bay- benzeşmeli, bol kelime oyunlu diyaloglara daya- ce / Oyun Ölüm, Yalnızlığın Oyuncakları, Kadın Ö dur, özellikle oyunlarıyla edebiyatımız- nan ve bu sayede yazının sınırlarından kurtulan İstasyonu, Cumhuriyet Kızı, Kuşluk Zamanı ad- da benzersiz bir yere sahip, şaka ile ciddiyetin oyunları için usta şair Cevat Çapan şöyle der: lı oyunlarından oluşan ve Kırmızı Kedi Yayınevi tam ortasında, kimi yerlerde ironisi ve sivri di- “İlginç bir kimyasal madde kullanıyor san- tarafından yayımlanan Toplu Oyunlar-1, evren- liyle Oğuz Atay’ı andıran büyük bir oyun yazarı; ki Memet Baydur. Öyle durumlarla, sözlerle kar- sel değerde bir oyun yazarının eserlerini bir ara- çoğu, Devlet Tiyatrosu sahnelerinde ve özel ti- şı karşıya getiriyor ki insanları, önemliymiş, de- ya getiriyor. n yatrolarda sahnelenmiş ve sahnelenmeye devam ğerliymiş gibi görünen sözlerin ne kadar sahte eden 20’nin üzerinde oyun yazmış, 80’li ve 90’lı olduğu, ne kadar gülünç olduğu ortaya çıkıyor. Toplu Oyunlar - 1 / Memet Baydur / Kırmı- yıllar Türk tiyatrosuna damgasını vurmuş bir us- Tabii bunun gülünçlükle birlikte acıklı bir ya- zı Kedi Yayınevi / 360 s. / 2022. 10 24 Kasım 2022