Katalog

ÖLÜMSÜZLÜĞÜNÜN 121. YILINDA FRIEDRICH WILHELM NIETZSCHE İnsanca, pek insanca altı söz! Nietzsche’nin (15 Ekim 1844 - 25 Ağustos 1900) felsefeyle edebiyatı harmanladığı seçkin yapıtlarından Gezgin ve Gölgesi - İnsanca, Pek İnsanca 2’den altı sözü, “insanca, pek insanca” irdelemek, gölgesinin izini gezgin bir ruhla ve düşünle sürmek, azımsanamayacak bir yolculanış olsa gerek... TAN DOĞAN Haluk ve Zeyno için DİLİN TİNSEL ÖZGÜRLÜK AÇISINDAN TEHLİKESİ! Friedrich Wilhelm Nietzsche, öle- li yüz yirmi bir yıl olsa da, 21. yüzyılda da ölümsüz filozoflar arasında çoktan yerini almıştır. Bu bağlamda, “Benim ağzım, sizin kulaklarınıza göre değil” diyen ölüm- süz filozofa kulak kesilecek, üç yüz el- li bölümceden mürekkep, nice kavramı ve olguyu karmaşık bir biçimde art ar- da sıraladığı Gezgin ve Gölgesi - İnsan- ca, Pek İnsanca 2 (Çev. Mustafa Tüzel / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) eserinden, “edebiyat” bağlamlı altı bö- lümceden altı sözünü özenle seçip, dil- düşünmek demektir” biçimine dönüş- kitaplarda nitelik sorununun ol- lemeye çalışacağız. mesi gerekirdi, “iyi”nin bir törebilim ması, öte yandan çok basılırlıkla- “Her sözcük bir önyargıdır.” (s.41) “güzel”in de bir güzelduyu kavramı rına karşın az okunurlukları, Dilin sözcüklerle kurgulanmış olma- olduğu bilindiğince… “kitap” ve “okuma” olgusunun sı, her sözcüğün önyargılılığını da bera- gözden geçirilmesi gereğini orta- berinde getireceğinden -bağımsız var- GÖRKEMLİ ÜSLUP VE YÜCE ya çıkarmakta. Çizim: Tan doğan lıksal ve varoluşsal, eşdeyişle bedensel, OLAN ussal, düşünsel, duygusal özgürlüğün “Görkemli yazmak, hafif ve sade BEĞENİNİN ‘SAĞLIKLILIĞI’! maz, kişi ya şairdir ya değil. Ne var ki olamayışı denli- bağımsız tinsel özgür- yazmaktan daha çabuk öğrenilir. Bu- “Nasıl oluyor da sağlıklılık durum- “düşünceler”in gerçeği ve sahtesi ola- lük olamayacaktır. nun nedenlerini ahlaksal alanda ara- ları, hastalıklar gibi bulaşıcı olmuyor, bilmekte. Nietzsche’nin sözünü yerinde bul- malı.” (s.78) genellikle ve özellikle de beğenide? makla birlikte şu da belirtilmeli ki, mut- Salt “esin”le değil, esine eklemlenen “Yazar” için görkemli yazmak, kalı- Yoksa sağlıklılık salgınları var mı?” lak sığ / sınırlı ussal varlık olan insanın cılık, ün, okur sayısını artırmak benze- “emek”le “gerçek düşünceler”e, düş- (s. 73) değil tinsel, hiçbir özgürlüğünden söz ri beklentiler doğrultusunda istendik bir Abraham Maslow’un “Gereksinim- lere, imgelere, eğretilemelere, simgele- açmak söz konusu olamaz. Bu bağlam- olgu olabilir. ler Aşaması”na göre, sırasıyla “fizyolo- melere, dillemelere -özgün bir “dil”e- da tehlikede olan salt dil ya da tin değil, Kuş tüyü gibi hafif ve su gibi arı yaz- jik”, “güvenlik”, “sevgi”, “saygınlık” ulaşılır ki bu “emek”tir. kendini özgür istençle yaratamamış in- maksa tini, usu ve bedeni “insanlık gereksinimleri tamamlandıktan sonra Gizilgücüyle / yetisiyle “gerçek sanın ta kendisidir… değerleri”yle bezeli “yazarların”dır ki “kendini gerçekleştirme”ye ulaşılmak- düşünceler”in sırlandığı “örtü”yü sıyı- biçemlerinde görkemliliği öncelemese- tadır. ran ve tomurcuklandıran, çiçeklendiren, İYİ YAZMAYI ÖĞRENMEK ler de “yazın tarihinin sayfaları”ndaki Ne dersiniz “sanat ve sanatçılar” ağaçlandıran… “İyi yazmak aynı zamanda iyi de yerleri en görkemli konumda “güneş” özverili çabalarıyla “sanatsal beğeni”yi Katılalım ya da katılmayalım, düşünmek demektir.” (s. 56) denli parıldamaktadır… yaygınlaştırıp daha insanca bir düşün- Nietzsche’yle yolculanmak, “insanca, Nietzsche, “iyi yazmak” ve “iyi güyle “mutlu bir dünya ve insanlık” pek insanca” yolculanışlardan biri düşünmek” derken yazma ve düşünme- KİTAP VE OKUMA OLGUSU! yaratabilirler mi, Nietzsche’ce?... olsa gerek. Sınırını baştan koyduğumuz nin törebilimselliğini imliyorsa sözünün “Artık, bir kitap yapmak istediği söy- düşünsel yolculuğumuz, “Nietzsche - anlamı başka yerlere varır. lenen yazarları değil, yalnızca düşün- ŞAİR DÜŞÜNCELERİ... edebiyat bağı bağlamında”ydı, Gezgin “Estetik” bağlamında başlığın celeri yanlışlıkla bir kitap olanları “Gerçek düşünceler, gerçek şairler- ve Gölgesi kapsamında… Sonrası ve “güzel yazmayı öğrenmek”, sözün de okumak istiyorum.” (s.68) de hep örtülü dolaşırlar.” (s.62) “güzel yazmak aynı zamanda güzel de Çeşitli alanlarda nice sayıda basılan Şairin gerçeği ya da sahtesi ol- dahası mı? Şimdi de sıra sizde... n ‘SEFARAD GÜZERGÂHLARI: ARŞİVLER, NESNELER VE ABD’DE OSMANLI YAHUDİLERİNİN TARİHİ’ erem Tınaz ve Oscar Aquirre- ramsallaştırmamıza nasıl yardımcı olduğuna Zeynep Nur Ayanoğlu ile Nazım Dikbaş’a ait. Mandujano’nun yayına hazırladı- ilişkin bir tartışma ortaya koyuyor. Kitabın hareket noktasında, Washington K ğı derleme, Osmanlı tarihi ve Ya- Üniversitesi’nde bulunan, Akdeniz havzasın- hudi tarihi çalışan araştırmacıları bir ara- DİjİTAL KOLEKSİYON daki Sefarad Yahudileriyle ilişkili arşiv ya getirerek aile yadigârlarının, belgeleri- Hem ABD’deki hem de eski Osmanlı top- belgeleri ve kayıtların tutulduğu ilk büyük nin ve hatıra nesnelerinin 19. yüzyılın sonla- raklarındaki aile arşivlerinin ortak önemi dijital veri havuzu niteliğindeki Sefarad Araş- rındaki ve 20. yüzyılın başlarındaki Osmanlı üzerine düşünülen ve Koç Üniversitesi Ya- tırmaları Dijital Koleksiyonunun oluşum süre- İmparatorluğu’ndan ABD’ye göç sürecini kav- yınları tarafından yayımlanan kitabın çevirisi ci bulunuyor. n 6 26 Ağustos 2021