Katalog

denilen şey, aynı zamanda çok gü- Cezayir’in Oran kentini sec¸ - En önemli kahraman- zel bir ölme nedenidir de.” mitir. s¸ Fare ölmleriyle u¨ ken - lardan biri de anlatıcıdır, Modern insan varolus¸unu anlamlan - dini gösteren vebaya bas¸ - teknik olarak anlatıcı ge- dırmaktan yoksun, sonlu bir kadere, langıc¸ ta inanmak kimsenin nelde bir gözlemcidir an- baka s¸ bir söyleyile s¸ ölu¨me mahku^m, is¸ine gelmedii gˆ ic¸in tehis s¸ cak Camus burada yep- zamanın c¸arkları ic¸inde kaderin tıpkı konulamaz, tehisten s¸ sonra yeni bir s¸ey koyar orta - ise ehir s¸ karantinaya alınır. Sisifos’ta oldugˆu gibi ona yu¨kledigˆi ya: Anlatıcı bizzat dok- sorumluluklarla öru¨lu¨du¨r. Bu sorum - Romanın bakahramanı, s¸ tor Bernard Rieux’dr. u¨ luluklardan kac¸amayan modern in - “Ben sadece insan olma- Eser onun gu¨nl u¨gˆu¨ zeriu¨ - sanın varolus¸u yas¸am/ölu¨m ikilemi - ya çalışıyorum” diyen ate- ne kurgulanmıs¸tır. nin odagˆındadır. ist, nihilist doktor Bernard Rieux’dr. u¨ Söz konusu sal - SEVGİSİZ, ÖLÜ BİR CAMUS: ‘HAYAT YİNE DE gın olunca elbette bakahras¸ - DÜNYA! YAŞAMAYA DEĞER!’ man doktor olmalıydı ama Göru¨ld gibi u¨gˆu¨ Veba Her ac¸ gˆ ihtiyaca göre kendi felse - dier gˆ kahramanlar da bous¸ - kars¸ısındaki tutumlarıyla fesini yaratır. İki dnya u¨ savaı, s¸ son - na sec¸ilmis¸ degˆildir. devletin önemli kurum- suz yıkım, sayısız ölm, u¨ makineles¸ - Devleti temsil eden vali, ları kars¸ımızdadır. Ca- menin hızlanması “varoluşçuluk” kamuoyunu telalandırmas¸ - mus bu kahramanları bir akımını dourdu. gˆ Öyle ya savalar s¸ mak ic¸in ilk etapta salgını araya getirerek salgın su¨ - olacaksa, makineler insanın yerini ciddiye alıp “veba” adını recinde kiliseyi, yargıyı, alacaksa “Bu dünyaya niye geldik? koymak istemez. basını özelde akı, ds¸ u¨ - Yaşamanın anlamı nedir, her şey ab- Kiliseyi temsil eden Ra- nceleri, hayatı tartıs¸u¨ tıs¸ - sürd olmuyor mu?” diye sormamak, hip Paneloux, kötu¨lu¨kleri rır ve sorgulatır… sorgulamamak olanaksızdı. cezalandırmak ic¸in hasta - Veba’da, “Sanat, bana Camus de yılmazca sorar, sorgu- lıgˆın Tanrı’dan geldigˆine göre kişisel bir zevk ürü- lar fakat dedigˆi gibi hayat yine de inanır, ta ki gözlerinin nü değil de insanların sa- yaamaya des¸ er! İgˆ te bu yas¸ s¸ama - önu¨nde bir ocuc¸ un gˆ veba - hip olduğu ortak acıların nın ve yas¸atmanın yu¨ce bir degˆer dan ırpınarak c¸ ölmesine ka - ve zevklerin ayrıcalıklı bir oldugˆunu bas¸yapıtlarından, gu¨nu¨ - dar. İnancı sarsılan rahip, Loomis Dean - The LIFE tasvirini sunarak onların Picture Collection Getty mu¨zu¨n Covid-19 salgını nedeniyle “Ölünceye kadar çocukla- duygularına hitap etme bi- daha derinlemesine kavradıımız gˆ rın işkenceden geçtiği bu çimidir” görnu¨ u¨ ilmek il - romanı Veba’da görru¨ u¨z. dünyayı sevmeyi reddede- gınına duyarsız davranıp ehirden s¸ mek is¸leyen Camus, bireysel c¸ıkıs¸ - Veba’da Camus ilerledii yolgˆ - ceğim” diyecektir. kac¸mak ister; ancak vicdanı rahat sızlıklardan kurtulmanın sevgiden, da makas degˆitirerek bas¸ s¸ka bir Yargıyı temsil eden Monsieur bırakmaz: “Tek başına mutlu ol- dostluktan, birlikte ortak amac¸ iin c¸ gu¨zergâha girer. Tıpkı yaantısıns¸ - Othon, insani duygulardan feragat makta utanılacak bir yan vardır” c¸alıs¸maktan getic¸ ini gˆ vurgular. Za - da ec¸ itli ds¸ u¨s¸u¨ncelere girip c¸ıktıı gˆ etmis¸, mahku^mlara kars¸ı acımasız diyerek dostlarıyla kalmaya ve ve- ten sevgisiz bir du¨nya, ölu¨ bir du¨n - gibi. Öyle ki birc¸ok eles¸tirmen bu ve haksız davranan bir simgedir. ba ile savas¸maya karar verir. ya deil midir? gˆ aıdan c¸ Düşüş’teki Jean-Baptist’in Devlet memuru Joseph Grand, iyi Krizi fırsata eviren c¸ ıkarcı c¸ Cot- bile Camus olduunu söyler…gˆ niyetli ancak silik bir kiilis¸ e sagˆ - tard speku¨lasyonlarla zengin ol - VEBA SADECE VEBA hiptir, öyle ki kendini ifade etmek- mus¸tur. Yargıcın olu olan ve bagˆ - DEĞİLDİR! GÜNAHLARI, ten bile acizdir. Camus, romanının baına s¸ oturur - basına tepki koyan, sadece vicda- SEVAPLARIYLA Basını temsil eden Raymond ken gelmi s¸ gemic¸ s¸ tm u¨ veba salgın - nının sesine kulak veren iyi adam İNSAN VE ‘VEBA’! Rambert habercilik yapmak iin c¸ larını incelemitir s¸ ve ortaya koymus¸ - modeli Jean Tarrou doktora ve Veba’da her s¸ey ölu¨ farelerin gö - geldigˆi Oran ehrinde kapılar kas¸ - tur ki “Veba” sadece veba degˆildir. hastalara yardım ic¸in gönu¨llu¨ sivil ru¨lmesiyle bas¸lar. Camus, dogˆduu gˆ patılınca mahsur kalır; sevgilisine Veba, İkinci Du¨nya Savas¸ı’nın Na - ve c¸ocuklugˆunun getic¸ i gˆ u¨lke olan kavus¸mak ic¸in önceleri veba sal - toplum örgu¨tu¨ kurmus¸tur. zileridir. Veba, Fransa’nın Cezayir’i is¸galidir. Veba, hissizles¸en insan - dır. Veba, kırmızı cu¨ppeleriyle kı - zıl baykus¸a dönu¨s¸en yargıc¸lardır. Veba, du¨nyadaki kötu¨lu¨gˆu¨n kayna - gˆı olan cahilliktir… “Bir kenti tanımanın en bilindik yollarından biri de insanların ora- da nasıl çalıştığına, orada birbir- lerini sevdiğine ve nasıl öldüğüne bakmaktır” demis¸ Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Albert Camus, yılma- dan kentlerin u¨zerinden insana, in - sanlıa gˆ bakıp esiz s¸ eserler bırakmaya devam edecekken en verimli c¸agˆın - da, 4 Ocak 1960’ta, 47 yas¸ında bir trafik kazasında hayatını kaybetti… Kaybın bu¨yu¨klu¨gˆu¨ her c¸agˆda ta - rifsiz! Ne mutlu ki ku¨llerinden do - gˆuyor hâlâ. Anısına saygıyla… n 8 30 Aralık 2021 u¨s¸