Katalog

Hüznün ve iç hesaplaşmaların dışa vurulması açılarından bir anlamda, Selim İleri romanlarının tarzını benimsemiş bir söyleşi Düşüşten Sonra (Selim İleri, Burcu Aktaş / Everest Yayınları). Değerli bir kitap, hem bir hastalık sürecini nesnel olarak yansıtabildiği hem de bir yazarın yazarlıkla ilgili iç dünyasını okura açtığı için. SELIM ILERI VE BURCU AKTAŞ’TAN ‘DÜŞÜŞTEN SONRA’ Öz hesaplaşma! eden çatışmalar, bana kalırsa temele kı- EDEBİYATA SIRA DIŞI ERENDİZ ATASÜ yasla önemsizdir. YAKLAŞIMINA TANIĞIM! Selim İleri bu iç dökme söyleşisinde, Bütün Selim İleri kitapları gibi bu ya- MÜSTESNA BİR KİŞİLİK yazar dostlarıyla gündelik yaşamda ara- pıttan da edebiyata dair bir şeyler öğ- Düşüşten Sonra (Selim İleri, Bur- sında geçen bütün anlaşmazlıkları, tüm rendim. Yeniden Sait Faik okuma ihti- cu Aktaş / Everest Yayınları / 243 s.), kabahati üzerine alarak dışa vuruyor. yacını duydum ve bu nehir söyleşi bü- Selim İleri’nin geçirdiği ağır rahat- Bence kendine haksızlık ediyor. yük yazarımızı daha başka bir ışık altın- sızlıktan iyileşme döneminde, Burcu da da değerlendirebilmeme yol açtı. Aktaş’ın yazarla yaptığı nehir söyleşi- EDEBİYAT DÜNYASINDA Aynı şey, kendi okuma serüvenimde, nin kitaplaşma adı. ISTIRAPLI MÜCADELE! Peyami Sefa için de geçerli. Gerçekten de nehir gibi akan diyalog Ülkemizin sanata duyarsız, hayata ve Selim İleri’yi hem iyi bir okuru olarak zaman zaman Selim İleri’nin metinle- sanata dair ortalama değer yargılarını hem de dost olarak tanıdığım dönemde, riyle kesintiye uğruyor. sonuna kadar benimsemiş, sürüden ay- mının bir örneği var. Orada bireyin ani yani son yirmi yılda, onun, gerçekten bü- Bir anlamda, Selim İleri romanlarının rılanı kurt kapar (başka bir dilde böyle hastalık ve ölüm düşüncesi karşısındaki yük bir edebiyat olduğu halde, değeri bi- tarzını benimsemiş bir söyleşi bu, hüz- bir deyiş var mı, bilmem) düsturuna gö- kaçınılmaz yalnızlığı ve bu yalıtılmışlı- linmemiş ve bilinmeyen edebiyatımızın, nün ve iç hesaplaşmaların dışa vurul- re şekillenmiş, farklı her şeye karşı so- ğı aşma çabası var. Türk Edebiyatının tanınması, anlaşılma- ması açılarından. ğuk, hatta düşmanca tavır alan ortamın- Kendi içine kapalı bir ortam olan ve sı için durmak bilmeden çalışan, edebi- Onun romanlarında çoğu kez bilinç da, sıra dışı bir genç adamın kendini bu kapanıklığın içinde hayatın neredey- yatımıza elbette edebi ölçütlerle ve aynı akımı yöntemine başvurulur, daha doğ- edebiyat âlemine kabul ettirme ıstıraplı se tüm renklerini içeren “hastane” de- zamanda sevgiyle yaklaşan sıra dışı tav- rusu farklı bilinç akımları arasında bir mücadelesinde kimi yanlışlara düşmesi, nen dünya var. rının tanığı olmuşumdur. diyalog sürer. Burada da öyle. çok doğal gelir bana. Bir anlamda Peyami Sefa’nın ünlü 9. Düşüşten Sonra değerli bir kitap, hem Canını acıttığınız kişi acıtıcı bir hal Hariciye Koğuşu adlı romanına kardeş TÜM KABAHATİ ÜZERİNE bir hastalık sürecini nesnel olarak yan- alır, gereksiz ve yanlış bir tutum, ama olacak bir yapıt bu. Ve tabii edebiyatı- ALARAK KENDİNE sıtabildiği hem de bir yazarın yazarlıkla bir o kadar doğal. Bu ince fakat yoğun mızın 20. yüzyıl yazarlarının bir portre- HAKSIZLIK EDİYOR! ilgili iç dünyasını okura açtığı için. kitap elbette öz hesaplaşmadan ibaret ler galerisi var ki elbette çok ilginç. Kitabı okurken, Selim İleri’nin ede- Gerçekte, yazının büyük ustaları gü- değil. Orada yazarlar ve yazar olmak is- Düşüşten Sonra adını uygun görmüş- biyatımızın ne kadar “müstesna” - söz- nün heyecanı ile birbirleriyle çatışsalar teyenler için sayısız dersler var. ler Selim İleri ve Burcu Aktaş. Ömür da dünya durdukça yaşayacak doğa anı- cüğün hem “seçkin”, hem “usta”, hem dediğimiz şey zaten, biz insanlar için, tı ağaçlara benzeyen bir geleneğin, aynı “az bulunur” çağrışımlarıyla - bir kişili- ANİ HASTALIK VE ÖLÜM emekleme çağımızdan itibaren birbirini ği olduğunu bir kez daha gördüm. dil geleneğinin dalları olduklarının far- DÜŞÜNCESİNE KARŞI izleyen bir düşüp kalkma, kalkıp düş- O, sanki hava değil, edebiyat soluyor, kındadırlar ve birbirlerinin metinlerinin ‘İLERİ’ BİR ADIM! sanki yiyecekle değil, edebiyatla bes- değerini en iyi onlar bilir. Kendine karşı dürüst olabilen yazarın me sürecinden başka nedir ki… Selim leniyor. Bu temel anlayışın üstünde cereyan metinlerine nesnel ve eleştirel yaklaşı- İleri’ye acil şifalar diliyorum. n AHMET ÖNEL’DEN ‘BIR UYUMSUZUN MOTEL NOTLARI’ Ahmet Önel’in otobiyografik özellikler taşıyan, yer, tarih ve isim vermediği romanı Bir Uyumsuzun Motel Notları (Red Kitap), orta yaşı çoktan geride bırakmış, kendisini “uyumsuz” olarak niteleyen bir yazarın üç günlük bir gezide kitabıyla ilgili söyleşi yapmak için gittiği küçük bir yörede yaşadıklarını merkeze alıyor. sü eksik ilişkiler bütünü yaşamı bir karabasa- seslenip duran genç adam gibi yan karakterler TURGAY PASİNLİGİL na dönüştürüyor. Tüm bunlardan kurtulmak ise gibi hayali kişilerle buluşturuyor. boş bir hayal! Boş hayaller, vurdumduymaz- Kahramanın anonim çocuk için kurguladığı hmet Önel, Bir Uyumsuzun Motel Not- lıklarla kuşatılmış insanlar ise inceliklerden “Prenses İrmik” masalı da bu noktada çağdaş ları (Red Kitap) adlı romanında, orta anlamaya zaman ayırmaktan yana değil. insanın kuşatıldığı kaos ve sahipsizlik duygu- A yaşı çoktan geride bırakmış erkek kah- Önel de yaşadığımız dünyanın dayanılmaz suna işaret ediyor. ramanın dışındaki çoğu karakter (resepsiyon- gerçekleri ve kabalıkları karşısında adeta bir Bir Uyumsuzun Motel Notları, her biri- cu kız, motel sahibesi, küçük kadın, yazı grubu karşı öneri geliştirerek masalsı öğelerle anlatı- miz için yaşamın gerçekte ne olduğu konu- başkanı vb.) kadınlardan oluşuyor. sını zenginleştiriyor. sunda küçük bir sınama çağrısı taşıyor. Ahmet Yapıtta kurulan diyaloglar ve ilişkiler zorlu Kahramanını yeşil kedi, anonim çocuk, al- Önel’in yalın ve yetkin diliyle yetkin bir oku- yollarda sancılı patikalarda gelişiyor: bay horoz, konuşan duvar resimleri, içinden ma vaat ediyor. Peşin hükümlü, özeleştiriden uzak, hoşgörü- n 14 KITAP 30 Aralık 2021