Katalog

MILTON MAYER’DAN ‘ÖZGÜR OLDUKLARINI SANIYORLARDI - ALMANLAR: 1933-1945’ Faşizmin kışkırtıcı bir analizi! rankfurt Üniversitesi’nde araştırma profesörü olan Milton Mayer, F Kronenberg adındaki küçük bir kasabada yaşadığı sırada on Alman ve onların 1933-1945 yıllarındaki yaşamları üzerine bir çalışma yapar. Mayer, bu insanları Nazi yapan şeyin ne olduğunu merak etmiştir ve bu kişilerle yaptığı savaş sonrası röportajları temel alan bir kitap yazar. Onlarla Nazilik, Nazi Almanyası’nın güç kazanması, kötülüğün kitlesel yükselişi üzerine yaptığı söyleşiler, 1955’te ilk kez basılan Özgür Olduklarını Sanıyorlardı - Almanlar: 1933 - 1945 (Çeviren: Murat Demirekin / The Kitap) adlı kitabının temelini oluşturuyor. Massachusett Üniversitesi HEP AYNI SENARYO: MURAT DEMİREKİN İÇERDEKİ HAİNLER, DIŞARDAKİ DÜŞMANLAR! İNSANI NAZİ YAPAN ŞEY! Sonuçta halk, “içlerindeki ha- 1955’te ilk kez basılan Özgür Ol- inler” ve “dıştan gelen saldırı- duklarını Sanıyorlardı - Almanlar: lar” diye sunulan senaryolardan 1933 - 1945 (Çeviren: Murat De- o kadar büyülenir ki etraflarında- mirekin / The Kitap), Almanya’da ki yavaş yavaş yapılan o korkunç Hitler döneminde faşizmin gelişi- şeyleri sorgulamak için zamanla- minin etkili ve kışkırtıcı bir anali- rı pek yoktur. zi niteliğindedir. Rahip Niemöller, Naziler Ko- Yazar Milton Mayer, Frankfurt münistlere saldırdığında biraz te- Üniversitesi’nde profesör olarak dirgin olur, ama ne de olsa Ko- görev yaparken Kronenberg adıyla münist falan değildir ve bu yüz- gizlendiği bir kasabada yaşamakta- den hiçbir şey yapmaz. Sonra dır. Kitabında yaşamlarından kesit- okullar, basın, Hint asıllılar ve ler sunduğu 10 Alman adamın seç- Yahudiler gibi bazı kesimlere sert kin kişiler olmadığını, ancak Nazi İllüstrasyon müdahaleler gerçekleşir. Daniel Zender Partisi’nin üyeleri olduklarını vurgu- lar. Asıl niyeti ise onları Nazi yapan ARTIK ÇOK GEÇ! BELKİ DE şeyin ne olduğunu keşfetmek istemesidir. lar ve sosyal hizmet uzmanları) yukarıda- DÖNEMİN RÜYASI: SIRTINI KAFANIZA SIKMALISINIZ! ki o birkaç yüz kişiye boyun eğer. DEVLETE YASLAMAK! Rahip, daha da tedirgin olmuştur, ama YAVAŞ YAVAŞ REICH “Avam” olarak görülen tabandaki bir “Küçük insanın” rüyası o dönemde “sır- yine de hiçbir şey yapmaz. Ve sonunda VE ALIŞAN HALK! milyon sıradan insan ise cinayet, işkence, tını devlete yaslamak” demek olan kamu bir dini mekâna saldırı olur. Sonuçta o, Mayer’ın araştırma yazısından çok soygun ve kundaklamaya kadar, bu çarkın hizmetidir. Alman kamu hizmetinde hiç- bir Kilise görevlisidir ve sonunda sesini hikâye anlatımı şeklinde kaleme aldığı dişlerindeki “kirli işleri” yapmak için ha- bir şey duymayan, hiçbir şey görmeyen ve yükseltir ama artık çok geçtir. kitabında, halkın yavaş yavaş Reich adı zır durumdadır artık. itaatsizlik kaygısıyla hiçbir şey söyleme- Peki ya sonra olur? Sonra belki de ka- verilen saldırgan yönetim tarzına nasıl Bu çarka göre kimse Hitler’in Nasyo- yen, bilinçsiz vatandaş sınıfının eğitimi ve fanıza sıkmalısınızdır. Birkaçı yapmıştır alıştırıldığı irdelenir. nal Sosyalist Parti’sine katılmak zorun- yükselişi ise madalyonun diğer yüzüdür. da bunu. Ya da ilkeleri “adapte edip de- Gizlice görüşülen kararlar alınıp uygula- da değildir, ancak dönen çarka biraz ka- Ve savaş ortamındaki tüm kriz ve re- ğiştirmektir” çözüm ki birçoğu bunu da nırken, Führer Hitler’le kendilerini özdeş- faları basıyorsa veya hırsları varsa, bu formlar insanları o kadar meşgul eder ki dener; bazıları başarılı da olur. leşme duyguları, ona olan güvenleri, atı- çarka dahil olmanın çok daha avantajlı tüm sürecin ardında ağır ağır çevrilen Savaş başladığında, kazanmak için her lan adımların arka planını algılama kapa- olacağını da düşünebilmektedir. dümenlerin hiç kimse farkında değildir. şeyi mubahtır. Direniş, protesto, eleştiri, sitelerinin körelişi ortaya konulur. şikâyet gibi tüm şeyler için kesilen bü- Bu, 10 sıradan Almanın hiçbiri o zaman- yük cezalar katlanarak yayılır. lar kendileri de dahil olmak üzere, insan Bu mücadelede davaya yönelik heves haklarının ihlal edildiğini ya da bazı ne- eksikliği veya bunu kamuya açık bir şe- denlerden ötürü hakların engellendiğini kilde gösterememe ise “asıl yenilgi” de- pek düşünmez. mektir. Sonuçta, Hitler’in Şansölye olarak gö- Sonuçta, 1933’te ilk sinagogun yakıl- reve gelmesinden dört hafta sonra ulusal dığı geceden ve ardından gelen eylem- çapta olağanüstü hal ilan edilişini de ka- lerden sonra, insanlar bir şeyleri anlama- nıksarlar. Tepede planlama yapan ve her ya çalışmaktan vazgeçmeyi öğrenir. şeyi yönlendiren birkaç yüz kişi, her dü- Savaş başlamadan önce, öğretmenle- zeyde denetleme yapıp sistemi kontrol ede- rin yanı sıra, nitelikli ve objektif öğreti- rek dönüşümde yer alan aşağıdaki birkaç me yönelik inançları olan aydın kesim- bin kişiyi yönetir. ler bile artık olanları algılama ve kavra- ma kapasitelerinin kalmadığını görerek HİTLER’İN ÇARKI! pes ederler. Kamu hizmeti yapmaya hevesli veya en Dolayısıyla beklenen dalga, önce kur- azından işinden atılmaktan korkan ya da banlarını, sonra mimarlarını ve sonra ge- isyan etmeye isteksiz birkaç bin uzman ri kalanları yutarak herkesi toptan yıkı- (öğretmenler, avukatlar, gazeteciler, bi- ma götürecektir. lim insanları, sanatçılar, aktörler, sporcu- n 4 2 Aralık 2021