Katalog

ARİFE KALENDER’DEN ‘KARANFİL FIRTINASI’ Kalender şiirinden kesitler! Şairliği, yazarlığı, ‘‘ öğretmenliği, çevirmenliği bütünsellik oluşturan, şiirini yarım yüzyıllık bir hayatın binbir görüntüsüyle bezeyen Arife Kalender’in Karanfil Fırtınası (İmgenin Çocukları Yayınları) adlı “Seçme Şiirleri” nde yol alırken aklıma Cemal Süreya’nın ünlü dizesi geliyor: “Şairin hayatı şiire dahil”. ’’ le de olsa - ortaya koyduğu “cesaret”tir. AHMET ÖZER Bu cesareti kendi kimliğiyle özdeşleştire- rek, “Ah! Nasıl da bana benziyordun An- FIRTINAYA TUTULMAK! na” diyor. Dikkat edilsin, “sana benziyo- Şair Arife Kalender, seçme şiirlerinden rum” demiyor. Bir kadın roman kahrama- oluşan Karanfil Fırtınası’nda (İmgenin nının her çağda hemcinsiyle örtüşen bir ha- Çocukları Yayınevi) aşkın, yaşamın, do- yatı anımsatmasıdır bu. ğanın, kadının yazılmayan tarihi ile cesa- “Orta Doğulu Tanrılar”ı, “Babaların retin şiirini yazıyor diyebilirim. Kızları”nı, “Haziran Çocukları”nı, “Bir Onun, yaşamın binbir rengini içeren şiir- Kayanın Uçurumu”nu unutmuyor. Falcı’dan leriyle kimi zaman bir hüznün, kimi zaman bir örnek: “çok korsan beklemişsin aşırsın bir sevincin eteklerine tutunuruz. Doğada ba- uzaklara”. Bir kadının “kurtuluş”a uzanan şımızı alıp gittiğimiz günler de olur, kadının yolundaki özlemin, bir düş satıcısının di- dünyasına girip onunla bütünleşmek de… linde gerçek anlamı bulabilmesi de böyle Özetle yaşamın içindeki aşkla, aşkın içinde- olur! Kadın kendini “kurtarırsa” olan erke- ki yaşamı en iyi bulabildiğimiz bir yerdeyiz. ğe olur değil mi? Şu karşılığı veriyor: “Er- “iki kadın dere kıyısında/ karşı yola kek memeden kesilen çocuk şaşkınlığında”. bakıyorlar ıssız/ aralarında kuş sesleri”. “Aşkı Bekleyen Kadınlar” şiirinin bu üç KADINLAR BAŞROLDE! dizesine bakarken üçüncü dizeyi ancak iyi Şiirlerini okurken onu, değişik görevlerde bir şair yerleştirir oraya diye düşündüm. bulunan, yaşamın farklı kesim- Okuruna şaşırtıcı söylem ta- lerinde yer alan kadınları sah- zeliğinde büyülü bir ufuk aça- nede canlandıran bir oyuncu bilmektir bu. olarak görüyorum. Acı çeken, seven, sevilen, kafa tutan, di- DİRENCİN İZLERİ renen, içten içe ezilse de için- Kalender, bunu pek çok şii- deki coşkuyu yitirmeyen baş- rinde ustalıkla yapıyor. Bir ka- rol oyuncusu. dından bir anneye, oradan bir Bu, bir şairin toplumun her anne - kadının yaşamla sava- kesimine şiirleriyle soluk ka- şımına okuru sürüklemesini zandırıp grubu tutana kan iyi biliyor. vermeden başka ne olabilir! Burada bir çileli yaşa- Kalender, Karanfil mın, bir baskının, bir fırtına- Fırtınası’nı 1967’de, Malat- ya tutulmuşluğun savrulu- ya Turan Emeksiz Lisesi’nde yazdığı ve şunu görürüz: “kestim yılkıların yularını Mart 1970’te Yeni Adım dergisinde ya- ey rüzgâr/ tüm anlamların ağzını çözdüm yımlanan “Anılar” şiiriyle sonlandırmış. de/ bana kaldı anlamsızlar”. 16 yaşındaki öğrencinin şiirinin kimi di- Şiir nasıl da akıyor yatağında. zelerine bakıyorum: “Bir kayısı ağacın- Kalender’in şiirinde, sonsuz bir direncin da sallanır çocukluğum”, “Yüzümde acı- izleriyle özgürlüğün ardı sıra inatçı bir dan çok sevinç var”, “Böyle mi sevecek- direnmeye tanık oluruz. Şiirlerin çoğu, tim dünümü” dizelerinin, yarım yüzyıllık bu özgürlük arayışını dile getirirken yal- şairliğinin kilometre taşlarını oluşturdu- nızlığın hüznü de yedeğinde taşınır. “balkona asıyor yalnızlığını yaşlı ka- ğunu düşünüyorum. dın” ya da “asıyor koyu renk yalnızlığını, Arife Kalender’in Karanfil Fırtınası, yarım yüzyıllık şiirinin vitrinini oluşturu- topluyor kara/ içini içine çekmiş dolaşmı- yor sokakta”. yor. İnsana, doğaya, aşka, kadına, cinsel- Kalender, ülkesinin kadınları kadar dün- liğe, çocuğa ve çocukluğuna genel anla- mıyla hayata bakışından kesitler taşıyan yanın kadınlarını da düşünüyor, somut ha- yattan soyuta da yolculuk yapıyor, Anna şiirleri, bildiğimiz bütün renkleri taşıyor. Karenina’nın yaşamını sorguluyor. Anna’da Şair, okuruna, dünyaya insan penceresin- bulduğu, işte o kadının - romancının eliy- den bakmanın şaşırtıcılığını yaşatıyor. n KITAP 2 Aralık 2021 15