Katalog

KITAP RENKLER... SESLER... HARFLER... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU KITAP GÖLGESI Bizim Tombiş! Tombiş ile Memo’nun neşeli, bir o kadar da düşündürücü serüvenleri bu kez “Tombiş Maskeli Baloya Katılmak İstemiyor” ile devam ediyor. Tarih boyunca sanatçılara esin kaynağı olan maske, bu kez Behiç Ak’a ilham vermiş. MAVİSEL YENER [email protected] www.maviselyener.com T ombiş Kitaplar dizisi, Behiç Ak’ın özgün kurgu ve çizgileriyle iyi bir çocuk kitabının bütün özelliklerini barındırıyor. Behiç Ak’ın Meraklı Memo ve arkadaşı Tombiş’in serüvenlerini anlattığı Tombiş Kitaplar, Günışığı Yayınları tarafından 2013’te yeniden okurla buluşturulmuştu. İlk baskısı YKY tarafından 1997’de yapılan kitapta Meraklı Memo ile tanışmıştık. Benim Bir Karışım’da Memo, mahallenin onarım işlerini yapan Ali Usta’yla el sıkıştığında onun elinin ne kadar büyük olduğunu görmüştü. Karışlarını ölçtüklerinde Memo’nun kafası azıcık karışınca “Bir karış ne ifade eder?” sorusunun peşine takılıp Tombiş’le karşılaşmıştı. Tombiş için bu sorunun çok basit bir yanıtı vardı. Bizim Tombiş Taştan Hiç Anlamıyor, dizinin ikinci kitabıydı. Memo, güneşli bir günde yürüdüğü sahilde güzel bir çakıltaşı bulmuştu. Güneşe tutunca taşın üstündeki mavi çizgilerin parladığını görüp iyice heyecanlanmıştı. Memo, gün boyu elinde çakıltaşı ile dolaşmış, sevincini rastladığı dostları ile paylaşmıştı. Herkes bambaşka şeyler görmekteydi çakıltaşında. Tombiş hariç! 2014’te yayımlanan Bizim Tombiş Fiyonk Makarnayı Çok Seviyor, düş kurmayı ve onlara sıkı sıkı sarılmayı anlatıyordu. Çocuk olmaktan sıkılan Memo, büyüyünce ne olacağına karar vermeye çalışıyor ve aklına heyecan verici bir şey gelmiyordu bir türlü. Tombiş’in Memo’ya kendi düşünden söz etmesiyle birlikte Memo şaşırmıştı çünkü bu aslında sıradan bir düştü. Dizinin, Ben Ne Zaman Doğdum? isimli dördüncü kitabında Memo, pencerenin önündeki kuş yumurtasının çatladığını görünce çok heyecanlanmış, günlerdir gözlediği yumurtanın içinden çıkan kuş, aklına kendi doğum ta rihini getirmişti. Tombiş’e doğum tarihini sorduğunda Tombiş’in verdiği yanıt Memo’yu çok Behiç Ak kitaplarında inandırıcılık sorunu yok. Okur karakterle özdeşim kurarak duygusal ve düşünsel anlamda kurgunun içine girip kitaba güveniyor. şaşırtmıştı. Tombiş ile Memo’nun neşeli, bir o kadar da düşündürücü serüvenleri bu kez Tombiş Maskeli Baloya Katılmak İstemiyor ile devam ediyor. Tarih boyunca sanatçılara esin kaynağı olan maske, bu kez Behiç Ak’a ilham vermiş. de onun bizi her zaman hayrete düşürmesi. Tombiş, Prof. Dr. Sedat Sever’in Çocuk ve Edebiyat kitabında söz ettiği “devingen karakter” tanımlamasına birebir uyuyor. Yaşadığı olaylar karşısında, Tombiş’in duygu ve düşünceleri kitap boyunca değişim gösterirken bunun ne TOMBİŞ NEDEN İLGİMİZİ ÇEKİYOR? Dizinin ilk kitabında, Tombiş’in hayata farklı pencereden baktığını ve varlığının okurun kitapla etkileşiminde önemli rolü olduğunu fark etmiştik. Tombiş’in algısın denleri satırarasında okura fısıldanıyor. İyi geliştirilmiş kurgularda karşılaştığımız bu özelliği, Behiç Ak’ın tüm çocuk kitaplarında görebiliriz. Akademisyen olsam Tombiş karakteri üzerine ayrıntılı bir inceleme yapmayı isterdim doğrusu. daki dünya, alıştığımız tekdüzelikten çok uzaktı. Diğer kitaplarda da bunu gözlemledik. Ayrıntılara dikkat eden Tombiş’in çevresindekilere ilham veren bir yanı var. İlgimizi çekmesinin bir başka nedeni MASKELER VE İNSANLAR Memo, maskeli baloya katılmaya can atıyor. Fakat yakın arkadaşı Tombiş onunla aynı fikirde değil. Çünkü Tombiş öylesine kocaman ve uzun boylu ki han gi maskeyi takarsa taksın herkesin onu hemen tanıyacağını bilip kendisini hiçbir maskenin gizleyemeyeceğini düşünüyor. Daha da ilginci, kim hangi giysiyi giyerse giysin, hangi maskeyi takarsa taksın, Tombiş onun kim olduğunu hemen tahmin edebilme özelliği, onun olağanüstü yeteneklerinden gelmiyor, o sadece iyi bir gözlemci! Oyunu bozunca kimse onunla oynamak istemediğinde şöyle diyor Tombiş: “Kimse benimle oynamayınca ben de erkenden büyümek zorunda kaldım. Büyüdükçe her şeyin daha fazla farkına varıyorum. Daha fazla farkına varınca da kimse benimle oynamak istemiyor” (s. 40). Bakalım Memo, Tombiş’i maskeli baloya katılmaya ikna edebilecek mi? Farklılıklar, arkadaşlık, sevgi, iletişim, gözlem, zıtlıklar, sosyalleşme, yaratıcılık gibi temaları işleyen kitapta maskelerin ardına gizlenemeyen özelliklere dikkat çekiliyor. İyi bir kitap soru sordurur okuruna. Behiç Ak, Tombiş Kitaplar dizisinde bunu başarıyor. Sorularıyla birlikte çevresine farklı gözlerle bakmaya başlayan okur, bir yandan kendi öykülerini yaratacak öte yandan kendi yaşam deneyimlerini sorgulama olanağı bulacaktır. KİTABA GÜVENMEK Behiç Ak kitaplarında inandırıcılık sorunu yok. Okur karakterle özdeşim kurarak duygusal ve düşünsel anlamda kurgunun içine girip kitaba güveniyor. Çocukları duygusal ve bilgi yoğunluğu açısından yorup baskı altına almayan yapıtlarda bu güven ilişkisi kurulabilir. Eğer yazar okurla paylaşmak istediği düşünceyi onun kafasına vura vura vermeye çabalarsa (ki bunun örnekleri pek çok!) kitap estetik amacından uzaklaşır, üstelik okurun metne güveni kalmaz. Yazarın yalın anlatımı çocuklara edebiyat dünyasının kapılarını açarken görsel öğelerle onların düş dünyasını genişletiyor. “Maskeler, kişilikler” konusu ele alınırken maske metaforu, ele alınış ve işleniş biçimiyle çocuk okurlara iletilerin aktarılmasında önemli bir araç olarak kullanılmış. Maskeler, çocukları eğlendirirken farklılıkların sezdirilme işlevini de görüyor. Dizinin editörü Müren Beykan’ın, bilgelikle yayına hazırladığı kitapların hedefine ulaşmama olasılığı yok. Bu vesile ile çocuk ve gençlik kitaplarının özverili tüm editörlerine selam yollayalım. İstediğiniz maskeyi takın, Tombiş gibi dikkatli birileri sizin gerçek kimliğinizi önünde sonunda keşfedecek, maske düşecektir! Kendine güvenen, başkalarına da güvenir. Kitabın okuru çağırdığı oyunu fark edenler için eğlence başlasın! n Tombiş Maskeli Baloya Katılmak İstemiyor / YazanResimleyen: Behiç Ak / Günışığı Kitaplığı / 2018 / 48 s. / 6+ 24 19 Nisan 2018 KITAP