Katalog

e. bell hooks’tan “DEĞİŞME İSTEĞİ” ‘Feminizm herkes içindir’ bell hooks’un kitabı “Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi”; ataerkil sistemin, erkeklerin kimliğini, bütünlük duygusunu, insani değerlerini ve ihtiyaçlarını nasıl alaşağı ettiğini tartışıyor. AYÇA GÜNAYDIN 2 012’de okuduğumuz Feminizm Herkes İçindir: Tutkulu Politika adlı kitabı ile bell hooks, özellikle feminist literatürü takip eden Türkiyeli okuyucunun tanıdığı bir isim. bell hooks’un Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi adlı kitabı, ataerkinin erkekliği nasıl kurduğu üzerine odaklanıyor ve cinsiyetçilik karşıtı feminist bir erkek kimliğinin, erkeklik kültürünü nasıl inşa edilebileceğini tartışmaya açıyor. Amerikalı, siyah bir kadın olan bell hooks, cinsiyetçiliğin kapitalizmle, ırkçılık ve militarizmle ilişkisini çalışmalarının merkezine taşımış bir aktivist ve akademisyen. hooks feminizmin beyaz, orta sınıf, eğitimli kadınların hareketi olarak anılmasına karşı çıkar. Bunun yanı sıra feminizmin diğer tüm ayrımcı ideolojilere karşı örgütlenmesi gerektiğinin de altını çizer. Çalışmalarında feminizmin “erkek karşıtlığı” olduğu yönündeki önyargıları kırmayı amaçlar. İçine doğduğumuz ataerkil sistem, cinsiyetçi düşünce ve pratiklerle hayatlarımızı doğduğumuz andan itibaren kuşatır ve bizi şekillendirir. Bu nedenle bell hooks, bu kurumsallaşmış cinsiyetçiliği değiştirmek için kendi cinsiyetçi düşünce ve pratiklerimizle yüzleşmemiz ve değişime önce kendi hayatlarımızdan başlamamız gerektiğini belirtir. Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi kitabında ise ataerkinin erkekliği nasıl şekillendirdiğini tartışmaya açar. Cinsiyetçi olmak istemeyen erkeklere değişmeleri için feminist bir perspektif sunmaya çalışır. bell hooks’a göre ata erki, erkeklere iktidar vaat edip bağlılık gerektiren her türlü yakın ilişkide sevgiyi öldürüyor. bell hooks’un sevgi üzerine yazdığı ve değişme isteğini tartışmaya açtığı dört kitabı bulunuyor: All About Love (2000), Salvation, Black People and Love (2001), Communion: The Female Search For Love (2002). Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi [The Will To Change: Men, Masculinity and Love (2004)] bu dörtlemenin son kitabı. FEMİNİST YOL HARİTALARI bell hooks’a göre ataerki erkek bedenine ve ruhuna saldıran, yaşamı en fazla tehdit eden toplumsal bir hastalık. Hayatımızın geçtiği tüm kurumlarda (ailede, okulda, işyerinde, dinî kurumlarda, medyada, sanatta, popüler kültürde) ve en mahrem ilişkilerde ataerkil cinsiyet rollerini nasıl oynamamız gerektiği öğretilir bize. Feminist teori cinsiyetçiliğin; kadınların duygusal, ruhsal ve bedensel sağlığına nasıl zarar verdiğini açıklıkla ortaya koysa da ataerkinin erkeklere verdiği zarara dair sınırlı sayıda çalışma yapılmış. Bu noktada değişmek isteyen erkeklerin feminist yol haritalarına ihtiyaçları var. Değişme meselesi günümüzde özellikle kişisel gelişim kitaplarının da ele aldığı bir konu. Oldukça rağbet gören bu kitaplar, mutlu ve başarılı bir hayat sürmek için kendimizi ne yönde değiştirmemiz gerektiğine dair bize bazı ipuçları verir. Başkalarını değiştiremeyeceğimizi ancak kendi bakış açımızı değiştirebileceğimizi öğütler. Diğer yandan pek çok kadın, hayatlarındaki erkeklerin değişmesini ister. Babalarının, ağabeylerinin, eşlerinin, sevgililerinin, oğullarının kendilerinin üzerinde baskı kurduğunu, hareket alanını kısıtladığını ya da kendileriyle yeterince sevgi bağı kurmadığını düşünür. Çoğu zaman da haklılar... Bazen kendi isteklerini merkeze koyarak erkekleri değiştirmeye çalışırlar. Bazen de erkeklerin değişemeyeceğini kabul ederek ya mutlu olmadıkları bu hayatlara razı olur ya da onlardan kaçıp kurtulmaya... Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi, kişisel gelişim kitaplarının söylediğinin aksine değişme meselesinin kişisel bir mesele olmadığının altını çiziyor. Biz ataerkil sistemin ve cinsiyetçiliğin hayatımız üzerindeki tahrip edici etkisini görmeden gerçek anlamda özgürleşemeyeceğimizi göste riyor. Erkeklerin değişmesi kadınların isteklerine göre kendilerini şekillendirmeleri anlamına da gelmiyor. Kitabın açtığı tartışma erkeklerin duygusal bütünlüğe kavuşması, özsaygısını ve itibarını kazanması için cinsiyetçi düşünce ve pratikle kurdukları ilişkinin kökten değişmesi gerektiği üzerine. BİR YALAN İÇİNDE... Ataerki, erkeklere tahakkümcü ilişkiler aracılığıyla iktidarı hediye ederken onların mutluluğu ile asla ilgilenmez. Duygusal dünyalarını parçalarken öfke dışında hiçbir duyguyu ifade etmelerine izin vermez. Toplumdaki sınıfsal, ekonomik eşitsizliklerden, adaletsizliklerden mağdur olsalar da ataerki erkeklere, kadınlardan üstün olduklarını, dolayısıyla kadınlar ve aileleri üzerinde asıl iktidarın onlarda olduğu söyler. Şiddetin doğalarının bir parçası olduğuna erkekleri inandırır; hatta bazen bu şiddeti rahatlıkla uygulayacakları mesleklere onları yönlendirir. Ancak şiddet, taciz, tecavüz, cinayet suçlarının failleri hâline geldiklerinde onları rehabilite etmekle ilgilenmez. Diğer yandan ataerkil rolleri en iyi şekilde oynamaya çalışsalar da her erkek hayatında eksik bir şey olduğunu bilir. Bir yalan içinde yaşadığını görse de güçlü görünmek adına bu sırrı saklamaya devam eder. Erkekler bu yalandan kurtulmak, değişmek isteseler de iktidarın konforundan vazgeçmek istemedikleri ya da yerine ne koyacaklarını bilemedikleri için değişmekten korkar. Bugün içinde yaşadığımız dünya insanlık krizine sürüklenirken dayanışma yerine rekabeti, çoğulculuk ve çeşitlilik yerine kutuplaşmayı, sevgi yerine düşmanlığı ve her an şiddet kullanma hatta savaşa hazır olma hâlini örgütlüyor. Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi kitabı ataerkil sistemin, erkeklerin kimliğini, bütünlük duygusunu, insani değerlerini ve ihtiyaçlarını nasıl alaşağı ettiğini tartışıyor. Hepimizi acı dolu yaşamlara mahkum eden bu ataerkil karanlığa karşı çıkan, sevgiyi ve insani değerleri merkeze alan yeni bir toplum, yeni toplumsal kurumlar ve yeni toplumsal ilişki ağları kurmaya ihtiyacımız var. Bunun bir yolu da insanların özsaygısını, benliğini, mutluluğunu geri kazanmasını sağlayacak feminizmden geçiyor. bell hooks’un dediği gibi; “Yaklaşın, şunu göreceksiniz: Feminizm herkes içindir.” n Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi / bell hooks / Çeviren: Zeynep Kutluata / bgst Yayınları / 194 s. 22 19 Nisan 2018 KITAP