Katalog

K itap İçin...149 SELÇUK ALTUN ‘Nasıl mı yazar oldum? Bir kadın nasıl fahişe olursa’ “Emel Turan’ın anısına” yüklü borcunu bir an önce ödeyebilmek istiyordu. / Somerset Maugham, Lewis Carroll, Charles Lamb ve Elizabeth Bowen kekemeydiler. / “Bir tiyatro eleştirmeninin en önemli görevi tiyatroda uyurken yakalanmamaktır” derdi eleştirmen ve yazar William Archer (18561924). / Stendhal, James Joyce, H.G. Wells, Victor Hugo ve Leo Tolstoy her fırsatta geneleve giderlerdi… 3686 Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “etinden, sütünden, derisinden” faydalanma girişimleri bitmek bilmiyor. Onun yapıtlarından türetilen zoraki konularda araştırma kitaplarını doyurucu bulmuyorum. Heveslisine öneri: “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yapıtlarında aforizma şiddetindeki cümleler.” Örneğin: Dua, ruhun Allah’la karşılaşmasıdır (Mahur Beste). 3687 Yapı Kredi kuruluşunun onuncu yılında (1954), Yahya Kemal Beyatlı, Abdülhak Şinasi Hisar ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yazıları, Othmar Pferschy ve İlhan Arakon’un fotoğraflarından mürekkep sahafiye bir “İstanbul” kitabı hazırlatmış. Yapı Kredi Yayınları’na bu önemli kitabın yeniden basılmasını önerdim. Üç ustanın da mirasçılarıyla konuşmuşlar. Bir zamanlar davalık oldukları iki mirasçı izin vermemiş! Haberi alınca, iki usta yazarın mezarlarında ters dönmüş olabileceklerini düşündüm. 3688 Vedat Türkali (doğ.1919) “Eski Şiirler Yeni Türküler” adlı şiir kitabını Fethi Naci’ye (19272008), “Hemen silaha davranma, ozan değiliz dedik” diyerek 3 Mart 79’da, gerçek adıyla (Abdülkadir Pirhasan) imzalamış. Sultanahmet Cezaevi’nde, 1958’de yazdığı “Sultanahmet”in finali: Güneş bütün gün çağıradursun Elden ne gelir Yaşamak böyle kanlı akarsa Maviliğin dibinde böyle gözyaşları Kirli ağır durgun Daha bir süre akıp gidecek Duvarlarında (Fethi Naci de 1952’de, düşünce suçlularının(?) ağırlandığı Sultanahmet Cezaevi’nde yattı. 1990’larda o cezaevi, zorlu bir restorasyondan sonra, dünyanın en seçkin otel zincirinin (Four Seasons) ödüller kazanan bir üyesi oldu. 2002’de, Fethi Naci ve Aydın Boysan’la eski cezaevi avlusundan devşirme lokantada demlendik. Selçuk Altun’un bankacılık dönemiydi ve Four Seasons İstanbul otellerinin Yönetim Kurulu Başkanı’ydı. Akan zaman, duran zaman!) 3689 Antonio Porchia’dan (18851968) aforizmalar: Sana ne verdiğimi biliyorum. Senin ne aldığını bilmiyorum. Komedime başladığımda tek aktörüydüm, bitirirken tek seyircisi. Çiçekler için umut yoktur. Çünkü umut yarındır ve çiçeklerin yarını yoktur. 3690 Bir edebi proje önerisi: Âşıkların atışması formatında aforizmanların atışması. Finalde Yalçın Sadak ile k.İskender’in kapışmaya hazırlandığını görür gibiyim. 3691 Kitap önerileri: Ağıt Toplumu – Adnan Binyazar, CAN / Çimen Yaprakları – Walt Whitman (Çev. Memet Fuat), SEL / Kiler – Thomas Bern 3676 Bibliyofilleştirebildiklerimizden misiniz? İstanbul Art News’ın edebiyat ekine yazdığım yazıda (Nisan, 2015) “bibliyofil” sayılmak için 15 koşul sıralamışım: çok seveceğim bir şair varsa ve onu henüz bulamamışsam, daha acısı bulamayacaksam… 3678 Jean Cocteau’dan (18891963) 1952 baskısı “Bacchus”u Haldun Dormen, Mücap Ofluoğlu’na 1956’da imzalamış. Yorgun yapraklarını bıçak San Marko’nun Aslanı (1516’dan beri Venedik’in logosuCarpaccio). ucuyla açınca, 63 yıllık cezasını çekip çıkan mahkumun derin 3683 (Z)ALİM …(Z)AHMET. “Ohhh!” çekişini mi duymuştum? 3684 “Sevgili Ingrid Bergman beş dil bi3679 Rönesans döneminden sevdiğim lir ama hiç birinde yeterince rol yapamaz.” ender ressamlardandır Vittore Carpaccio Tiyatro oyuncusu Sir John Gielgud (14601525). Dini tabloları çağdaşları gibi karanlık değildir; dünyevi tabloları yetkindir, 3685 Küresel kültürazzi: sosyolojik ve folklorik ögeler taşır. VenedikBir şiir yarışmasına şair e.e. Cummings’in liydi, kentin logosu (Aziz Marko’nun Aslanı) (18941962) bir şiirini sondan başa yazarak ona ittir. Yazar Jan Morris’e göre Gentile katılan üniversite öğrencisi birinci seçilir. / Bellini, Fatih döneminde İstanbul’a görevli Lord Byron’ın (17881824) dadısı o dokuz olarak geldiğinde yanında getirdiği iki yaryaşındayken ona cinsel tacizde bulunur, bir dımcısından birisi Carpaccio olabilir. erkekle sevişirken, izlemesine izin verirdi. / JeanJacques Rousseau (17121778) 3680 “Halk Âdetleri ve İnanmaları”ndan karanlık kuytularda saklanır, yakınından – M. Halit Bayrı, 1939: geçen bayanlara paltosunu açarak kenKesilmiş saça basan kimsenin başı ağdisini teşhir edermiş. / Edmund Spenser, rır. / Kaşı düz olan kimsenin zekâsı fazla Sir Philip Sidney, Anne Hathaway, John olur. / Göz kapaklarını üst üste yedi defa Donne, Cardinal Thomas Wolsey, Francis kapamak cinleri hırslandırır ve onların zarar Bacon, Christopher Marlowe, Ben Jonson, vermesine yol açar. / Gözü dalan kimsenin Sir Walter Raleigh ve Daniel Defoe’nun evine misafir gelir. / Kulağı uzunca olan ortak özelliği: Shakespeare’in oyunlarını insan uzun ömürlü olur. / Kulağı küçük onların yazdığı iddia edilirdi. / Honore de olanın karısı güzel olur. / Bir kimsenin burBalzac “Goriot Baba”yı kırk günde yazdı; nunun kaşınması o kimsenin ağlayacağına işarettir. / Dil kaşınırsa birisiyle kavga edilir. / Eli büyük olan, mesut ve bahtiyar olur. / Pazartesi tırnak kesen kabir azabı görmez. / Perşembe günü tırnak kesen kimse zengin olur. / Ayağının başparmağı büyük olan talihli olur… 3681 Bir yazar/şair kâbusu; İlk kitabıyla umut veren bir çıkış yapıp ondan sonra yazdıklarıyla yavaş yavaş tükenmek. 3682 “This Is Not The End Of The Book”tan – U. Eco / J.C. Carriere: Bazı değerli kitapları, kitap hırsızları sayesinde kazanmışızdır. Odysseia ve İlyada kesinlikle ayrı yazarlara aittir. Kitap koleksiyonerliği yalnızlık dolu, mastürbasyonumsu bir olgudur, onu paylaşamazsınız. Güzel bir tablonuz varsa onu görmeye gelirler. Ama antika kitap koleksiyonunuz kimsenin içten ilgisini çekmez. E Y L Ü L 2 0 1 5 1. Bibliyofil nitelikli bir tutkun okurdur. / 2. Bibliyofil için okuduğu kitabın sahibi olmak elzemdir. / 3. Her bibliyofilin bir kütüphanesi vardır, gerçek bibliyofil kütüphanesinin niceliği yerine niteliğiyle övünür ama beş binden aşağı kitabı olmamalıdır. / 4. Bibliyofil kitap seçmek için dergi, internet ve tüyo dâhil bilumum ortam olasılıklarını kullanır; sahaf ziyaretleri önemlidir. / 5. Sahafiye dünyasında gizemli kavramlardan biri, “Serendipity”dir. Farsça kökenli sözcük, bir güzeli ararken diğerine ulaşmak anlamına gelir. Bibliyofil, “Serendipity safarileri”ni aksatmaz. / 6. Bibliyofil, sahip olmaya karar verdiği kitabın sipariş safhasından eline geçmesine kadar tüm sürecin keyfini çıkarmasını bilir. / 7. Bibliyofil, nitelik koşulunu göz ardı etmeksizin; imzası, çıktığı kitaplığın önemi (ex libris), cildi, kapağı, adı, resimleri, fotoğrafları, kitabın açılış cümlesi, yorgunluğu hatta hüzünlü kokusu aşkına kitap alabilir. / 8. Bibliyofil, “Bu kitapların hepsini okudun mu?” türünden talihsiz sorulardan çok rahatsız olur. Bibliyofil olmayan bir kişinin bibliyofile kitap armağan etmeye kalkışması skandal sayılır. İnkâr edebilir ama bir bibliyofil için en değerli kitap, henüz ele geçiremediğidir./ 9. Kütüphanesi, bibliyofilin ailesi gibidir. Oradan bir kitabın, geçici olarak çıkmasını dahi hoş karşılamaz. Gerçek bibliyofil kitaplarını, onları en iyi şekilde koruyacaklara bırakmalıdır. / 10. Bibliyofil, bibliyomanla (kitap hastası) karıştırılmaktan tedirgin olur. / 11. Bibliyofil, yalnızca kitap koleksiyoneri sayılmaktan da gocunur / 12. Bibliyofilin önceliği kütüphanesinin niteliğini yükseltmektir. Bunu yeni kitaplarla yapamıyorsa, mevcuttan tasfiyeyle durumu dengelemeye çalışır. / 13. Bibliyofil elindeki kitabı gerektiğinde atlayarak okur veya yarıda bırakabilir. Çünkü hayat kısa ve sırada okunacak sayısız kitap vardır. / 14. Gerçek bibliyofilin zaman mefhumu olamaz. / 15. Aristoteles bibliyofillerin atası bellenmiştir ama Jorge Luis Borges kitapları, her bibliyofilin “olmazsa olmazı”dır. O, “Cenneti daima bir tür kütüphane olarak hayal ederim” demiştir… 3677 Bir bibliyofillik tedirginliği; Thomas Bernhard’tan daha çok seveceğim bir yazar; Oktay Rifat ve Louise Glück’ten daha S A Y F A 1 0 n 3 Nadia Boulanger C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1333