Katalog

Oya Baydar'ın 'Erguvan Kapısı112. baskısında Bir arayışın romanı noktadan "yapmayın/etmeyin" gibi basit, hümanist bir iyi niyetlilik göstergesiyle değil, yasananlara tanıklı^ın bilinciyle nassas bir aktarım sunuyor ve tnplumca duyarsız kalciığımız bu konuya/ bu yaraya işaret ediyor Oya Baydar... Kendi deyimiyle "feda, inanç, kurban gibi meseleleri desjmek istej^ini iman ve aidiyet kavramları üzerinden bir kimlik arayışı" konusuna ııyarlıyor ve bu vesileyle kimlikinançötekilik bağlajitısını anlatmak istiyor. Erguvan Kapısı, yakın dönem tanıklığını taşıyan romanların ne kadar utangaç bir iç sesle yazıldığı düşünüldüğünde, edebiyatımız için büyük önem arz ediyor... Oya Baydar, yakın tarihin içinden kendi kuşağının yapması gereken yüzleşmeyi, çözümlemeyi başka bir boyuta taşıyor yapıtıyla; siyasetin yedeğinden ve alanından, yaratının alanına... Erguvan Kapısı, edebiyat dünyasında, en çok yazarın hayatından alıntılar taşıyıp taşımadığı ve politik anlamda bir çözülmenin ve dağılmanın itirafları olup olmadığı savlarıyla eleştirildi. Oysa unutulmaması gereken, edebiyatın bir kurgu, bir yaratı olduğu. SAYFA 16 BİR ŞEHİRDEN BAKMAK; lülerın F tipi ceza çocuklar haindiler. Kafalarında BİR ŞEHRE BAKMAK evlerini protesto en sakıncalısından onlarca düiçin başlattığı şünceleri, doğdukları coğrafya Romanın kahramanları; ölünı orucu, dev dan kaynaklı; aşka ve kavgaya 30 yıldır Amerika'da yaşaletın onlara 19 meyilli yürckleri ve sıkılmış yan lstanbullu hem^erimiz, Arahk 2000 günü yumruklarıyla harçlarını öfkeysurlarda Bizans zamanının Er eevap verdiği vahle kavuıan tavırları vardı. Hadi guvan Kapısı'nı aramaya gelen şi "Hayata Dö hepsi zırdeliydi! Zararlıydılar. Ermeni Teo Zakharakis... nü^" operasyonu Maksatlıydılar. Hatta hadi Bir hücre eviııde yargısız ve operasyon sonmaksatlarını da aijmıştılar! Peinfazla öldürülen Umut Murat rası yaşanan karaki bu gerçekten onların sesleriUlaş'ın annesi, eski 68'li Ülbusatı günlerinin ni duymamamız için yeterli kü... Oya Baydar kalemiydi^ Onları yok sayarak ve Yargısız infazların planlayıminden rornanlaşkendilerini atese atmalarını ekcısı, derin devletin adamı Arın tırılmış bir anlatı ran karşısında bir gerılim fılmi Murat'ın kızı Derin... sı. . izliyor edasında izleyerek mi Varoşlann çocuuu, gözü siirdürecektik bu alçak kararlıkara devrımci ama hâlâ toy bir Anlatı içerisinlığı? I' tiplerini gözden, elden, delikanlı Kerem Ali... deki tiinı olaylar yürekten geçirmek; yönermeKitaptaki karakteılerin birve olgular, 2000 likleri "insani" hale getirmek • Melike EROL birleriyle bağlantıları tesadüf yılının sonbaharıyla 2001'in bu kadar inıkâtı dışı mıydı? Bu lerden oluşuyor ve snnıında yazı arasına ait. Politik ve soshaykırışları gözümüzü kulağı hepsi birbirini etkiliyor. Her "kurtarmak için kciyıp ruhunu yal anlamda bıraktıgı izleri zamızı kapatarak yok saymak bu biri ya^amdaki yerlerini ve an şehrtn manla daha deıinden hissedi kadar kolay mıydı? lşte bu lamlarını ararken, kimliklerigizlt, vtran bir kapıdan girıyor lecek olan bu dönem i, yansıtnin ve geleccklcerguvan kapmndan mak ve anlamak rinin de pe^inde baştnda erguvan laa bakımından olkoşuyor. Farklı erguvan gıyınmış dukça laydalı yitimlerin ortak yaraları erguvan olan bu aktiiel arayıijları onları münkır bir ke^ın gölgcsinin "dönem anlatıhapsoldukları ardından sı"nın hiç şüpheyalnızlıktan kur kutsal bilgeliğe doğru yürüyor" siz en keskin tarırken, kendi cümlesi, romanda hikâyelerinin de ir kitap okubirkaç yerde geipuçlarını eUeridum ve hayatım çen dcyimle: ne tııtuştııruyor. değişti" diyebi"Bu ülke ço Birbirlerini çözleceğim bir kicuklarını yiyor..." nıe hevesi güdertap ya henüz hiçbir yazar kişiTürkiye'de, lerken, iç içe geç nin kaleminden dökülmedi ya dünya hapisha miş hayatların sida hayatımı değiştirecek olan ne(cilik) tarihinde metriğinde kendi kitapla ne yazık ki hâlâ yolum görülmcmiş bir yaşamöyküleriyle kesişmedi. Ancak diyebilirim vurdumduymazyüzlesiyorlar. Beki, son zamanlarda okuduğum lıkla nıahkum ço raberliklcri isc, kitaplar içinde en çok Oya cukların göz göre kimi zamaıı zoBaydar'ın Erguvan Kapısı bu göre ölmelerine/ runluluk, kimi kadar derine tesir etti... kendilerini öldürzaman zıtların îstanbul'un mavisini sevdimelerine izin ve çekimi neticesi ğimden ve onunla ilgili her bilrildi, daha sert oluşuyor. giye duydugum açlıktan mıydı, ama daha açık bir ; yoksa yazarın yaşananlan sorDeğil mi ki haifadeyle, l tipi ça^ gularken bir yandan da özeleşyat, kimi zaman nak(lar) tutuklu tiri yapabilmesinden miydi bu kaderimiz sandıve giin itibarıyla etki? Ya da aktanlan her şeyin ğımız böyle tesa118'e ulaşmış hâlâ el yakacak kadar sıcak oldüllerin kıyisınölünı ve 600e ya masından mı? Sanırım hepsi. da yaşanıyor..! kın sakat kalnuş Sanırım hepsi. Bizantoloji uzinsan sayısıyla hâErguvan Kapısı, karakterleınanı Teo Zakhalâ tutıılmakta... rin ve olayların iç içe geçtiği, rakis'm, eskı "...Buülke dört ana kahramanın ağzından 68'li Ulkii'nün ve kendi çocuklarını anlatılan ve "Erguvanlar", Derin'in üe kt)l yiyor, kendi par"ÖlüÇocuklar", "lnançlarve dan aradıkları makJarını kesi Kurbanlar" ve "Yersiz Yıırtşey, dıırmadan yor... " Cümle se suzluk" başlıklı dört bölümbirbirleriyle yolse bürünüyor, ses den olıışan bir roman. Yazarın larını kesişlirikulaklarda yankı ölüm oruçlarıyla aynı yıl başlayor; Teo'nun Ül buluyor sanki; dığı romana, yolları birbiriyle kü'niin evine kigerçeldiğiyle iir kesişen dört ana karakter ve racı olarak verpertiyor. Çiinkiı onların giilgesinde kalmayan leşmesi, Ulkü'yle ölü çocuklarmıız diğer karakterler yön veriyor. Derin'in Umut var bizim; ölüm Kimlik arayışı içindeki inMurat Ulaş'la aylerinden toplum sanlan, otckinin hayatına dunı evde inlaz edica sommlıı oldııyulan nıcrakı ve siyasi farkların len Kereııı'in aiğumuz gençleıinayatlara yansınıasını anlatan lesiyle Küçükarmiz, kadınlarımı/., roman, kurgusu ve sorgulamamutlu'daki bııerkeklerimiz. ya çalıştığı değcrlerle dikkat luşmaları, KeKanıksamışlığıçeken bir eser. Diğer bir ifarem'in küçiiğii mızla, aldırmazlıdeyle; 2000 yılı sonbaharından Kerem Ali ilc üınuzla, hepimı/ Sanatçı çağına tanıklık edendir, ya$ama öznedlr. Bu tanıklık elbet eyitibaren Türkiye hapishaneleDerin arasında, biraz suç ortagıyı/ lemleriyle vücut bulacaktır. Eâer ki blr yazarın eyleml de yazmaksa, rinde siyasi tutuklu ve hükümpek de derin ol Oya Baydar kendi baktığı pencereden bunu basarmıstır. ݧjte... Hadi bu "B C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 79.