Katalog

2 4 A R k L I K 1 8 S 8 • Fethi Naci bu haftaki yazısında Gürsel Korat'ın "Ay Şarkısı" adlı romanını eleştiriyor 3.sayfada • Sennur Sezer, Cemal Süreya'nın mektuplannı değerlendiriyor 6. sayfada U Mehmet Yılmaz, Mehmet Ergüven'in "Görmece"sinideğer1endindi U.sayfada • Mustafa Günay, B. Çotuksöken'in kftabını değerlendiriyor. IGsayfada Bir 'Rlozol KITAP Cumhuriyet I Z E K Michel Tounniep Kızılağaçlar Kralı, Fransız edebiyatının en yaratıcı yazarlarından olan Michel Tournier'in en önemli romanlarından biri. Daha önce Ayrıntı Yayınları tarafından yayimlanan Veda Yemeği, Cuma, ÇaJı Horozu ve Altın Damla adlı kitapları ile tanıdığımız Michel Tournier ilk romanı ile Fransız Akademisi'nin Roman Büyiik Odülü'nü, ikinci romanı ile Goncourt Odülü'nü kazanmış, 1972'de de Goncourt Akademisi üyeliğine seçilmiştir. Ünlü Alman yönetmen Voîker Schloendorfr tarafından filme de çekilen Kızılağaçlar Kralı bize, herkesin kendi halinüc bir oto tamircisi sandığı, oysa masallardaki tenobur devleri çağrıştıran, kökeni yüdızlar ve gczcgcnlcr cvreninde olan, zamanın ölçüsünden sıyrılan, ancak güncel olaylar içinde dc yaşamak zorunda kalan Abel Tiffauges'un İkinci Dünya Savaşı öncesi Fransası'nda başlayan ve savaş boyunca Fransa, Almanya ve Prusya'da sürcn olağanüstü serüvenlerini anlatır. Mitlcr dünyasından seslenerek yepyeni öykülcr anlatan, hayal gücümüzün sınırlarını zorlayan bir başyapıt... Tournier'in "filozof sanatçı"lığını tescil eden roman... Aşağıda Fransa'nın en saygın yayınları olan Le Monde, Le Figaro ve Le Nouvel Observateur'da çıkan iiç önemli eleştiri yazısının çevirisini bulacaksanız. JACQUELİNE PIATIER Sanatçı' E rken gelen sonbahar mevsimiyle birlikte kitapçı vitrinlerini ve eleştirmcnlerin masalarını doldııran 1520 roman arasında, adının gizernli vc karanlık ışıltısını Goethe'nin ünlü baladına borçlıı olan biryapıt diğerlerinden belirgin biçirndeayrılıyor: Michel Tournier'nin Kızılağaçlar Kralı. Özgünlüğü, varsıl lığı, sürükleyiciliği, ycr ycr tehlikeli ya da tuhaf, ycr ycr de karanlık yaratılann usunıuzda bıraktıgı kaygılar vc bu yaratılann 1939'dan 1945'e kadar Avrııpa'da yaşaK İ T A P SAYI 462 nan olaylarla iç içe sunulması, bu özelliklerin tümü, romanı mcvsimin ba§ yapıtlarından biri yapmaktadır. Michel Tournier tanınan biryazardır. 1967'de, Robinson'un öyküsünü Daniel de Foc'dan mesafcli durarak işleyen Cuma ya da Pasifik Arafı adlı yapırıyla halkın ve ona Roman Büyük Odülü'nü veren Fransız Akademisi'nin mit konulannı işleven roman geleneğine ııygıın klasık bir yapıt nldıığıı daha o zaman hissediliyordu. 1 lcrkesin begeneceği, herkesin ilgisini çekecek renklı bir masal görünümıinıın altında, ıletilmek istenen birgcr<,ek ve dü^ünee vardı. Insanın durumu ve yazgısı üzeri ne düijündüren (üuma, yenı bir bakış açısı getiriyor ve boylece çocıık yaşlarda okunan romanların izlerini bizlere yeniden yaşatıyordu. Kızılağaçlar Kralı ise, daha ilk saytalarında, bu tehilkeli iddiadan oldukça uzak göriinüyor. Burada, bir insanın değil, bir "tenobur dcv"ın öykiisu anlatılıyor ve yazar bizi olağandı^ı ve tuhaf bir diinyaya davet ediyor. "Sen tenobur bir devsin, masallarda çocıık yıyenlere benzer, dcrdı arada bir barıa, Rachel. Tenobur bir nıasl devi ha? Hani şıı zamanın karanlıklarından çıkıvermiş, inlcre, cinlere, perilere karışmış hilkat garibelerinden biri yani? Aslında, ben de inanıyorum ecinni bir yanım olduğuna; kişisel yaşam serüvenimi çevremdeki olayların gelişimiyle derinden derine çakıştıran ve bu olayları benim yaşamıma göre ayarlayıp düzenlcyen bir tıır yazgı birliöinin varlığına ben dc inanıyorum." Abel Tiffaııges ıın, 3 Ocak 1938'den itibaren ve yer yer anlatılarla bölünerek Mayıs 1945 tarihine kadar yazdığı günlüğundeki "ürkünç yazıları", işte böylesine çarpıcı bır biçinıde ba^lıyor. Kendini masalımsı ve "olağanüstü güçleri" olan biri olarak tanıtan bu kişi, ikinci sayfaya geçer geçmez, dürüst ve sıradan bir araba tamircısıne dönüşerek ilk diişüşiinü yaşıyor. Ve işte, hilkat garibesi birdenbire bir insan oluveriyor, okuyucuysa, şaşkın bir dıırumda, karşı sındakınin kim olclugunu anlayamıyor. Bu belirsizfik ustaca siirdürülüyor. Kutsal Kitap'ta yer alan göçebe (çoban) ileGillesdeRais'yi birarayagetiren şirreli adın sahibi Abel Tifauges'un görüntüleri oldukça sıradan. Abel araba tamir ediyor, sönük bir ilişkiye gonül rahatlığıyla son veriyor ve Saint Christophe'a adanmış, bir yaDevamı 4. sayfada CUMHURİYET