Katalog

Kitap da muzik gibi, sessizligi özel vollarla sezdirip bize" EVA TİHANYİ T"\ aztyerlerde Bölük Pörçük Yasamr l f l ^ dokuz, bazı yenerde de on I •* beşyıldayazdığımzbelirtildi. Tarıhsel doğruluk adına, kitap fikri sizde ne zaman muştu ve romanı ne kadar sürede yazdımz? Kitap fikri ilk olarak 1980 yılında belirginlik kazandı; 1986'nın sonuna kadar bu fikri kafamda evirip çevirmekten başka bir şey yapmadım. Bu düşünme aşamasından sonra, araştırma malzemesini ciddi olarak irdelemeye vc konııya nasıl yaklaşacağımı dikkatle düşünmeye başladım. 1986'dan 1996'ya kadar belirli aralıklarla roman üzerinde çalıştım, ama bu arada Mıner's Pond ile bir başka şiir kitabınuı bir bölümünü yazdım. Tarihscl malzemeyi benim için gerekli olduğunu düsündüğüm ölçüde dcrinlemesine araştırdım, sonra bu malzemeyi gerçek anlamda özümseyecek zamanı tanıdim kendime, çünkü verileri toplamak ile verilerden özellikle, anlamsız, anlaşdmaz görünen verilerden anlamı damıtmak arasında çok büyük bir fark var. Çok güzel bir saptama! Yazdığımda, bir biçimde okurun okumayı kesmesi, Son derece eklektik bir oku Yazarlığınızınyanısıra, beste okumaya ara vermesi, kendi deneyimini ma tarzım var. Edebiyat dışı cılıg'iniz olduğunu da biliyoruz. kitabın deneyimine getirmesi için öyle bü alanlardan çok şey okurum. Bı Bette yapmakia yazı yazmak ara yük bir çaba harcıyorum ki. Müzik sessizlim ve tarin konusunda çok stnda bir ilijki görüyor musuliği çok özel yollarla sezdirir; bir kitaptaokurum. nuzP Size göre bunlar aynı türki sessizlik de, ya da sözcüklerin bizi kcnden bir süreç mi, yoksa birbirin di kendimizle başbaşa bıraktığı yerler de, Büyük bir dgtyle karşılandh den tamamıyla farklı mi'' ıkı şıır kıtabı yayımladınız Sızı büyüleyici bir süreçtir. Bir yapıtı okuduroman yazmaya götüren şey nc Farklı. Belli bir aşamada, ğumda, ben de bunu ararım. Birisi bana oldu? bcsteciliği ya da yazarlığı iyi yazdığı mektupta, romanı okurken nereyapmanın tek yolunun, ikisin• Kesinlilde, roman yazayım deyse okuma sürecinde romanı kendileri den biri üzerinde ciddilikle diye önceden belirlenmiş bir yazıyormuş gibi bir hisse kapıldıklannı durmak olduğunu fark ettim. ÇocukJudüşünceyle yola çıkmadım. Böyle bir şey belirtiyordu. Duygusal ve düşünsel açıg'umdan başlayarak müzik okudum, tihiçDİr biçimde ilgilcndirmiyordu beni. dan birkatılım söz lconusuydu. Bunu duyyatro için müzik yazdım. Tiyatro için besBir öykü yazmayı, belirli bir öyküyü yazmak benim için çok önernli, çünkü okute yapma deneyimi bana yazı yazma üzemayı çok istiyordum; bir süre sonra, bu ma aynı zamanda dönüşümle ilgilidir. îşrine birçok şey öğretti; çünkü, bir müzisöyküyü istediğim gibi yazabilmemin tek te müziğin büyük bir gücünün oldufiu yen olarak metne çok yakından bakıyoryolunun şür dcğil, roman olduğu açıklık nokta da budur, çünkü müzik hiçbir dodum. Bir oyun için beste yapıyorsanız, kazandı. Söz konusu öykünün şiirden çok layım olmaksızın bedeninize girer, sinir müzik yazdığtnız oyuna bağlı olarak müroman olacağını ilk fark ettiğimde bir açık sisteminize nüfuz eder. Beyninize, anılarızik ister merkezi ister ikincil bir rol üstyer korkusu kapladı içimi. Ama çok geçnıza girer... lensin, bestelediğiniz müzik yazarın yapmeden, roman yazmak büyük bir sına Sözcüklerinizin de okurda böyle bir etmaya çalıştığı şeyle çelişmesin diye elinizmaya dönüştü. Bir de, gerilıtn ile hız arakiyaratmasım mı istiyorsunuz? den geldiöince yazarın zihnine nüfuz etYaratı otmayan sındaki dengeler var çoğu zaman kitabı Evet, doğru bir benzetme olur bu. Dimeniz çok önemlidir. Bazen, seyircinin bir piyano olarak, bütünü içinde çok büMetnı birçok kezyeniden yazdımz mı? lin zorluğu, duygusal ağırhğı olan zihniyet fark etmeyeceği derecede oyunla bütünyük bir gerilimi banndıran bir şey olarak Birçok kez. Baştan sona yazılmış tasbirfikir,bir imge yaratmanın zorluğu, karleşmiş, yer yer yok gibi görünen bir besdüşündüm. Sonuç, sesin yanı sıra sessiz. Bunun ncşı koyamadtğım bir şeydir. te yapmak bir başandır. likler de içeren bir şey oldu. Gerilimler, çoğu arahız ve eğretüemeli doku arasındaki bu •Romandaki sözcükleriniz de öylc. Söz Bir gazeteciye göre romammz "şıtrsel , , . ilen bilgidenge benim için büyüleyici bir süreçti. cükler saydamlaşıverıyor ve bız onların öte düzyaztyt aklama tehdidiyle karji karşıya ler öyle büyük bir dikkatle seçildi ki, sahbırakıyor bizi " Şıırsel düzyazı neler ile söylenmeyerı şeyler arayakıştırması hakkında ne düsındaki ilişki yazılmış olanlar şünüyorsunuz? denii güçlü olmalıydı. Bu, çok "Şiirsel düzyazı"nın çirkin uzun zaman aldı. Karakterler bir hakaretsözü olduğunu dii denbirişöyleder: "Yanıtıolmaşünmüyorum. yan sorular çok yavaş sorulmaŞıirsel düzyazmın neden lı"; romandaki arayış tam olarak böyle kötü bir ünü var sızce? buydu. Araştırmaya geleltm Ne lür Sanırım, insanlar hemen şibir ara^hrma yaptınız ve bu aray iri yoğun, içine girilemez, çötırmanın çapı neydu Birhirinden zülemez bir şey olarak düşüfarklı birçok alandan büyük bir nüp, şiirsel düzyazının birçok rahathkla söz cdebıldığınizı görii şeyi gerçekleştirebileccğini yoruz: Arkeolojı, yerhılım, müunııtuyorlar; bunlardan biri, Ztk. okuru sahnenin duygusal ağırlığına olabildiğince yaklaştırYahudi Katliamfyla ilgili, maktır. Dili, heyecanlı, yoğun, Ikinci Dünya Savaşı'yfa ilgili, asilginç bir biçimde kullanmakeri taıih, botanik, biyoloji, arda bir tür meydan okuyıış var. keoloji, Yunan tarihi ile ilgili Neden böyle bir şeyi denemeyüzlcrce kitap okudunı. Çoğu yelim? zaman, belirli bir sorıınıın yanıtıııı anımak üzere yola çıkıyor•Böyle bir dili, böyle bir yodum; ama bu sorıın, çok karmaVunlug'u'yaklaşık üç yüz sayfa şık olabiliyor, çeşitli açılardan boyunca korumanın ne gıbı incelenmcyi gerektiriyordu. Bu güçlükleri var? yüzden, artalan bilgisiyle çok Sanırım bu yoğunluk ka belirgin soruların bir birleşimi rakterlerden geliyor, onların söz konusuydu. yoğunluğundan. Karakteıicrin yoğunluğu dilin yoğunlu Bilimscl aynntıları romanın ğuna dönüşüyor. Yoğunluğun dokusuna yedırmek güç oldu korunduğunu düşünmenize mu? sevindim; çünkü bu, karakterKarakterler, karakterlerin lerin yoğunluğunun korundusaplantıları, kitaba birçok mal ğu anlamuıagelir. Ayrıca, dilin zemegetirdi. Ayrıntıların çoğukcndisi de bir arınma aracıdır. nıın birçoğunun eğretilemeli Dilin kendi gücü var. Uçüncü bir düzeyde işlcv gördüğünıi Reich'da tlilin büyük bir gücü söyleyebilirim. Ama eğretileme vardı, bu yüzden dilin burada rıin çok dcrin birkaynakran gelarındırıcı bir gücü olmaM uy diğinin ve bir kaı aktere, bir olay gun göründü oana. örgüsüne dayatılamayacağının Bolttk Pörçük Yajamlar'ın bilincindeyiın. Eğretileme mutolay örgihü ağırlıklı bir romanlaka sezgisel biryerden gelir; son dan çok dıl ağtrlıkh bir roman derece gizemliuir. Ara^tırma yapmadığınız za Anne Michaels "Bir öykü yazmayı. belirli bir öyküyü yazmayı çok İstiyordum; bir süre sonra, bu öykuyu ıstedığim gibi yaza olduğuna kaltlır mısınız? 1 İayır, kesinlilde öyle olma ' blimemin tek yolunun şllr değii. roman ofduöu açıklık kazandı" dlyor manlarda neokursunuz' SAYFA 12 CUMHURİYET KİTAP SAYI 454 'Bölük Pörçük Yaşamlar'ın yazarı Anne Michaels ile söyleşi Anne Michaels'ın yayımlandığında büyük bir ügiyle karşılanan romanı "Bölük Pörçük Yaşamlar" sonunda dilimizde. Eva Tihanyi'nin Anne Michaels'ile romanı üzerine yapmış olduğu ayrıntılı bir söyleşiyi sunuyoruz sizlere. yanında bir şeyi görüyoruz. Sanki, güzelnlsalar da arttk .mzcüklere bakmıyormuşuz da, onların ötesine bakıyormusuz gibi Duygurtvedüfönstfkatriuıi