Katalog

Yürekteki Hayvan/ licrta Miillcr/ Çevircn: Çağlar Yanycrı/''lelo\ Yaymaltk/ 201 K Kdebiyat, bugürıe kaclar, bir dik tatörliiğün ne olduğunu hiç böylc anlatmadı. Yürekteki Hayvan, sü rekli korku ve baskı altında yaşanıa deneyiminin bir öyküsü değil, bir provası. Tehlikeli günlerde arkadaşlıklar hayatın ya da yoklaşan hayatın gcrçek anlamı tlurumıına gelir. Arkadaşlar birbirlerine bel bağlar, birbirlerini korur, birbirleri tarafından korunurlar. Bıı karşılıkh güven, hayata düşman olan dış dünyadan kurtulmuşluk duygusıı yaratır. Anıa arkadaşlıklar, insanları hem rahatlatan, hem öfkelcrini boşaltma olanağı sağlayan sohbetler ile etkisiz kalan eylemler arasında, kopma noktasına gelir. Aşk filizlenir ve solar. ()t gibi biçilir, yeniden sürgün verir. Bir arkadaş kcndini astıktan ya da pencereden attıktan sonra, artık intihar ile sahneye konmuş cinayet arasında fark yoktur. "Ip" ve "pencere" sözcükleri öylesine dev sözcüklcrc dönüşür ki, bunlar ne tartışılabilir ne de suskunluğa gömülebilir. Ikisinin ortası diye bir yer yoktur, anıa gene de, yaşayanlar, o olmayan yerde yer almak zorundadır. Yürekteki Hayvan, diktatörlüğün yıkıma uğrattığı arkadaşların öyküsü: Yozlaşma ve sindirmenin, norma karşı çıkma, direnrne davranışlarının, yaşamayı becerememenin, insanları nasıl kendilerine karşı bir yanlışlığa dönüştürdüğünün öyküsü. Işte size21. yüzyılın en büyük romancılarından biri: Herta Müller. Bütün dünyanın ilgisini çeken, yayın hakları bir anda 10'tlan (a/.la ülkeye satılan ilginç bir roman: Yürekteki Hayvan. Tavan/ Rnber Haddeciyatı/ Çevircn: Anahid Hazarvaıı/ lclos Yaywcılık/1H5 i. Bir 4 ocak günü, kızı ve torununa Noel hediyesi almak üzere dükkânından çıkar anlatıcı/kahraman. Kimbilir kimin yere attığı muz kabuğuna basarak kayar: Felç. Bir hastane odasında, kımıldayamadan sırtüstü yatmak ve hayatı tavanın oluşturduğu "ekran"da, yatak komşusu hastalarda, ziyaretçi sohbetlerinde izlcmek durumundaılır artık... Dinin Siyasallaşması DinDevlet llişkilerinde Türkiye Deneyimi/ Ahnıct Yiicchöh/ Al'A Yayına/ık vc TÜSrS Vahfı/ 144 \ Din, yakın tarihimizde sık sık gör düğümüz gibi yalnızca Türkiye'nin gelişmiş bölgclerinde egenıen zünıreleriıı ya da yetıi gclişcıı bıırjııva/inin çıkarlarını korıımada kullanılaıı bir araç değil, aynı zamanda ve çok daha etkili olarak Türkiye'nin geri kalmış bölgelerindc, farklılaşmama nedeniyle tek egcmcn değer olmasına dayanarak, oradaki egemen zümrcler lehine çalışan bir inanç ve değer sistemidir. Toplumun statik ve yalınkat görüntüsü kişiyi, öncedcn de belirtildiği gibi, tarikatların kucağına itmiş ve gclişmemiş bölgelerimizin halkı toprak ağası ve tarikat şeyhi ikileminin susyal ve ekonomik etki alanından çıkamamışlardır. Kkotıomik ve sosya! ilişkilerini ağa ve şeyh ile sürdüren halk onların siyasal inanç ve davranışlarını da paylaşmakta vc toplum dışa dönük, canlı ve farklılaşmış bir toplum haline dönüşememekte, ağa ların ve şeyhlerin istedikleri düzeyde kaltnaktadır. Statü farkını, hiycrarşiyi ve liderliği, bir toplumun kaçınılmaz ve ilahi gerekleri olarak nitelcr. Bu insanla rın yenilikler için savaşmalarının daha beter kötülükleri topluma mtısallat edeeeği inaneında olan mııhafazakar ideoloji, yava^ bir degişime taraftardır. Bu anlamda gerek gelişmiş bölgelerimizdeki gcrcksc de az gelişmis, bölgelerimizdeki bir kısım egemenler "Statusqım"yu muhata/.akâr bir ideoloji ile korumaya çaCUMHURİYET KİTAP SAYI 383 lışan ideologlardır. Buntı Batı'da , 196O'lı yıllara kı yasla giderek azalan bir bicimde de olsa, kapitalist gelişmenin yarattığı çelişkilere karşı çıkan emekçi ve aydınlara karşı dini kullanarak sağlamakıa, Doğu'da ise dini mevcut düzenin larklılaşmaması için kullan maktadırlar. Yalnız şu gereek gözden kaçırılmamalıdır: Kapitalizm salt dine dayanarak ayakta durma maktadır. Çünkü kapitalizm ilerledikee kendi sınıfsal temellerini de pekiştirmektedir. Bu nedenle din, kapitalizm tarafından etkili bir yan silah olma durumuna indirgenmektedir. Anıa günümüz Türkiyesi'nde bu yan silah olma durumu bile gündemden düşmüş görünmektedir. Günümüzde dinin gelişen kapitalizme de karşı çıkması, dini iki taraflı kesen bir kılıç haline sokmuştur. Yücekök'ün araştırması ilginizi çekecek. Dolaptaki Hırsız/ İMivrence Block/ Çevircn: Mchmct Harmana/ Oğlak Yayınlan/ 17(> \ Bernie Rhodenbarr'ın ikinei ve birinci kitabı birarada. Kitabın kahramanı, Bernie Rhodenbarr adlı bir hırsız. Anıa hırsız dedikse, öyle ortalığı kırıp döken beeeriksizlerden değil. Gerçek bir profesyonel. Tüm amacı yılda bir iki iyi iş çıkartıp rahatına bakmak. Anıa pek şanslı oldıığu söylenemez. 1 lep bir eesetle, bir cinayetle karşdaşıyor. tş başa düştüğünde ise, dedektif mi, hırsız mı kendisi dc bilemiyor... Polisiyenin "Büyük Usta "sı olarak anılan Lawrenee Block'un Amerika'da ve yayımlandığı tüm ülkelerde çok satanlar listesini darmadağan Hüve'l Baki lstanbul'da Osmanlı Mezarlıkları ve eden bu dizisini Türk okurlannın da seveceğini Mezar Taşları/ / LınsPeter Lac/ueur/ Çcvıren: Sclahatumuyoruz. tm Dılıdüz&ün/ l'arih Vakfı Yurt Yayınlan/ 2S'J s Davudağa Mezarlığı'ndaki kafesi kavuklu bir mezar taşı bize 18. Aydın ile "Aydın"/ llhan Arsel/ Kaynak Yayınlan/ vüzyılda yaşamış bir tstanbullıı 557 s. hakkmda az da olsa bilgi veriyor. Prof. Dr. tlhan Arsel, bu kitabınAdı Muhammed, hacca gitmiş, kada, "akıleıhğın" ve "imancılığın" vuğıı kafesi olduğuna göre belli tarihini ineeliyor: Halk yığınlarıbir mevki sahibi (belki bir yenieeri nın köhne geleneklerden ve ilkel ağası, belki bir kethüda, belki bir din anlayışından kurtulup özgür baş müczzin) ve karısı öyle zalimlüğe ve akılcı düşünceye ulaşmamiş ki adamcagız dayanamayıp ölsında aydının rolü... Ulusları aymüş. Jşte Karınea Muhammed'in dınlığa çıkaran ya da karanlıklar ki gibi, Istanbul'un irili ufaklı hazinelerinde ve nıeda tutan güç: "Aydın" ve "aydın zarlıklarında görüp geçtiğimiz, bazen bir kenara atıl ueubesi"... "Akılcı aydın" yetiş mış, bazen dikkatle korunmuş görkemli Osmanlı metirme açısından Batı dünyası ve zar taşlarının her biri birer tarih hazinesidir. Üsmanlı şeriat dünyası... Şeriat dünyasının Akıl Çağı'na çımezarlıkları, 15. yiizyıldan itibaren Istanbul'un topkamayışında "Aydın"ın sorumluluğu... I lalkın karlumsal hayatına, tstanbul sakinlcrinin demografik şısındaki aydın ve aydının karşısındaki halk... Prof. özelliklerine, sanat anlayışına, âdetlerine ışık tutan Dr. llhan Arscl'in beş yıllık araştırmasının ürünü önemli kaynaklardır. HansPeter Laqueur, her gün olan Aydın ve "Aydın" ilk kez 1992 yılında yayımbirkaçı daha yitip giden Osmanlı mezarlıkları ve melandı. Kısa bir siirede ikinei basımı yapıldı. Kitabın zar taşlarını, Avrupa'dakilerle de karşılaştırarak ayyeni eklcmeler yapılmış, gözden geçirilmiş ve yenirıntılarıyla inceliyor ve bize son derece değerli belgeden düzenlenmiş üçüncü basımı climizdeki. ler sunuyor. Kâmil ile Meryem'e Dair/ Artun Ünsal/ Yapı Krcdi Yayınlan/ 1 M) \. Kent ve Siyasal Şiddet (1982), Kan Davası , Bcnim Lokantalarım Arun ljn.il kâmil ıTî' gibi inceleme ve yaşantı türü kidair taplarından tanıdığımız Artun Unsal, Fransa ve Türkiye'deki baskılarından dolayı pek çok övı;üler aldı elimi/deki kiıabıyla ılgili olarak Ünsal kitabının "()n sö/."ündf şöyle ıleğerlendiriyor bu yapıtını: "Talıir ile Zühre, Arzu ile Kamber, Keıem ile Aslı... Biıılerce yılın yorgunu Anadolu'da daha niee beraberlikler yaşandı. Anıa Kâmil ile Meryem'inki başka. (,>ünkü onların beraberligi kuşaktan kuşağa geçen bir destan koınısıı olanıayacak kadar gerçek ve olağan." Ozellikle 1940'lardan bu yana, köylerinden, çiftçubuklarından kopup, büyük kentlerin pırıltısına bir pervane gibi takılan milyonlarca Anadolulu'dan ikisinin gerçek "yaşamöyküsü" Kâmil ile Meryem'e Dair. Kadınlar Kadınlar İçin Dediler Ki.../ Çevircn: Ipck \\azncdaroglu Zeyncp Şı// Oğlak Yayınlan/ 142 Tarih boyunca kadınlar, üzcrinde en çok konuşulmuş konudur. Yıllarea, eadı diye yakıldılar, büyüeü diye kovalandılar, en iyisinden "eksik etek", "kaşık düşmanı" sayıldılar. Kuşkusuz bu söyle nenlerin nercdeyse tamamı erkekler tarafından dile getirilmiş "veeizeler" ıli. 1 lep karşı kıyının tarafsız(!) gözlemleri... Bu kitapta ise kadınlar üzcrinc kadınların dedik leritıı bulaeaksınız. Bugüne tlek söylenmiş olanların en taraflılarım, en do^rularını! F.rkeklerden sonra kadınların kenılileri için söyledikleri de bir hayliilginç geleeek sizlere. Hâlâ Herşey Olabilir/ Hilal Koyun/ Kazalak Yayınlan/ 4X f. Hilal Koyun'un ilk yapıtı. Çok özenli, titiz bir kapak ve birinci hamur kâğıda titiz bir baskıyla gerçeklesjtirilen bu sevimli kitapta I lilal Koyun, ilk denemelerinden bir seçmeyi <>kura sunmayı uygun bulmuş. / Yüzler/ An lamları saklar/ Nabzını tutmak için anlamların/ I lâlâ çok şey yapılabilir/ diye seslenen bu genç şairden iyi çalışmasıııı, giı zi'l ürünler vermesini beklemek hakkımı/. İlk kitap olmanın kimi tedirginliklerini ama bıına karşın, ilk kitap sevimliliğini de görmekolası. Muhteşem Galatasaray ve Mustafa Denizli Fı'rtına sı/ Yılmaz Kalkan/ Prospcro Yayınlan 160 \. 1984 yılından bu yana gelişen Yllrnaı KAIKAN futbolumuz, hele son yıllarda MUHTEŞEM Galatasaray'ın başarılarıyla dün GALATASARAY yada da dikkatleri üzerine çekeroldu. Derwal ile başlayarak, Mustafa Denizli ve bugün Fatih Terim'le süren bu başarı bu yıl şampiyonluğu elde ederek zirveye ulaştı. Kendi alanında ilginç ve ilk kitaplar arasında yer alan Yılmaz Kalkan'ın güzel anlatımıyla Muhteşem Galatasaray adlı bu kitap sporseverlcrc, Galatasaray taraftarlarına seslennıekle kalmıyor, başka takımları tutanlarında bir solukta okuyarak, Galatasaray takımını derinlemesine öğrenmelerini sağlayacaktır. Prospero Yayınlan da ilginç yayınlarına bu yapıtla bir yenisini daha katmanm, okura hizmet etmenin tadını çıkarıyor. Başka takımlara, bu alanda yazılacak yeni kitaplara örnek olması beklenmektedir. SAYFA 1 7