Katalog

Iktisat Fakültesinde öğrenciyken Ali Habib Özgentürk ve Mehmet Ulusoy ile Devrim îçin Hareket Tiyatrosu'nu kuran, 1^68 cvlemlerine katılan, tutuklanan, salıverilen, oyunlar, hikâyeler, senaryolar yazan, filmler çeviren Işıl Özgentürk'ün (Geniş Mavi Bir Gök) adı altında topladığı hikâyeler, hüzünlü şarkılar gibi hüzünlü nikâyelerdir. MUZAFFER BUYRUKÇU E vet, güzel bir ad, şiirsel bir ad ama sanayi tröstlerinin doymazlığı, endüstri prenslerinin canavarlaşması, insan ve doğa değerlerini hiçe sayması sonunda, artık, 'Geniş Mavi Bir Gök'e elveda dememiz gerekiyor ve o göğü göz göre görc yitiriyoru/, onun varlığımıza binlerce yıİdan beri yaptığı müthiş katkıdan yoksun kahyoruz ve hızla yoksullaşıyorıız. Havayı, suyu, toprağı kirleten, gökyüzü gerçeğini karalayan bu bencilin bencili yaratıkları mutlaka cezalandırmalıyız insanlığa yaptıkları büyük kötülükten ötürü ve yerlerinı yenilerinin «ılmasını önlemeliyiz. Bu sorunun bir yanı, öbiır yanında da 'Geniş Mavi Bir Gök'iın altında kıyametler kopuyor. Savaşlar oluyor, darbeler oluyor, kışiye bir şey verme giicü tükenen eski düzenler yıkılıyor, yeni dü/.enlcr kuruluyor...ve yeni düzene başkaldırmasınlar, karşı koymasınlar, kazanç kaynaklarını kurutmasınlar, ııyuyan koca 'dev'i uyandırmasınlar dıye binlerce aydın, binlerce vatansever kurşuna diziliyor, darağaçlarında sallandırılıyor. Bir avuç haramzadenin saltanat sürdüğü ve adlannı 'geri kalmışların, geri bıraktırılanlann' listesine yazdıran kimi ülkelerde beyinlere vurulan prangaları sökcrck özgürleştirme girişimleri; demokrasiyi kökleştirme, nerkese bölüştürme savaşımlan gündemden inmiyor hiç. Nimet iireten, refah üretcn kaynakları eşitlik adına, gasbedilen hakları geri alma adına, barış ve mutluluğu herkesle paylaşma adına eylemler konuyor: Mitingler, toplantılar, yürüyüşler, protestolar, açlık grevleri, ölüm oruçları birbirini izliyor. Bunlar, aslında bireylere, toplumlara çok şeyler katıyor. Sözgelimi, dayanışma düşüncesini, örgütlenme düşüncesini yaşama geçiriyor, davranışlara, tutumlara, tavırlara yayıyor. Ama bir yandan da pek çok şey kaybettiriyor. Yaratıcılığı körletiyor, yozlaşmaya, çürümeye zemin hazırlıyor, üretimi sıfır noktasına indiriyor ve toplumu kamplara ayınyor. Yani, aynı toprakların sahibi insanları karşı karşıya getiriyor, düşmanlıkları, kavgaları korüklüyor. Örneğin 1968'de üniversitelerde başlayan kargaşa, öğrencilerin istekleridükkânlarını değil, kafalannı doldurmak, donatmak, çağdaş insanı yetiştirmek için malzeme istiyorlardı kabul edilseydi, toplumlar dengeler bozulmazdı. Belki de, binlerce pırıl pırıl delikanlı öldürülmeseydi bugün çözemediğimiz, çözmekte zorluk çektiğimiz ÇOK önemli sorunları çözecek kadro yönetimin başında olacaktı. Bugün gcne sürtüşmeler.çatışmalar, vuruşmalar sürüyor, gene iş bırakma eylemi, açlık grevleri, ölüm oruçları, toplu öldürmeler, faili meçhul cinayetler sürüyor. Okuduğumuz gazetelcrde, seyrettiğimiz televizyon kanallarında, ortalığı allak bullak eden olayları görüKİTAP SAYI 380 t$ıl özgentürk Işıl Özgentürk'ten yeni öyküler Geniş Mavi Bir Gök yoruz. Yüreklerimiz parcalaçok devrimcinin karşılaştığı Isıl OZRentürk nıyor. Acılarla, korkularla iç onur kırıcı olaylar sergileniyor; içeyiz. polisin kullandığı konuşturma Işıl Özgentürk'ün (Geniş yöntemine direnen öğrenci, kız Mavi Bir Gök) adlı kitabının arkadaşlannın adlarmı açıklamıilk hikâyesi 'Nihal İçin Ağıt' yor, tuvalete girer girmez yanınDiyarbakır Cezaevinde otuz daki adres defterini kubura atıkişinin öldürülmesi haberiyle yor. (' 971 darbesinde beni Dabaşlıyor. Yazar ya da anlatıcı, vutpaşa'ya götürdüklerinde ben bu haberle karşılaşır karştlaşde o öğrenci gibi davrandım iki maz o cezaevinde öldürülen adres defterini, bir sürü yerli yabir mahkumun geçmişinde yaşanan dubancı kartviziti kubura attım ama onlarumlaragötürüyorokuru. Ve "Bismü'de rın hiçbironları beladan, belalardan kurkaranfil kokan bir avluda Nihal'le birliktardığımı bilmezler de aleyhimde vırvır te oturmuşuz." diyen anlatıcı, haberin ederler.) Bu soylu bir davranıştır. Böyle ucundaki gerçekleri harmanlıyor, oradadurumlarda çözülmek, dağılmak değil, ki kaymalara, yükselmelere, çökmelere, çelik gibi ayakta durmak, yenilmemek duygu patlamalarına parmak basıyor. esastır ve yanacaksan sen yanacaksın, Nirral, dcvrimci savaşıma katılan bir ötekileri yakmayacaksın. Nitekim kıza emekçiye, bir elektrik ustasına tutkunbaskı yapılır, bir öğretmen olan babası dur... Ama sevdiği hep uzaklardadır, hep getirilir ve 'komünist' kızı ona gösterilir, kaçaktır, hep aranmaktadır ama onun adamın kızından nefret etmesi için her bir gün döneceğine, kendisiyle evleneceşeye başvurulur. Adam, "O kötü Dİr şey ğine inanmaktadır. Scvgilisi yanındayyapmaz" der ama ordan ayrılırken kızıken her şey güzeldir çünkü sevgilisi ernın yüzüne bakmaz onu reddetmiş gibi. demlidir, yiğittir, akıllıdır. "Bir güzel inSorgulayan polis, "Küçükorospu. Elimsandı. Yıldızlar yanıp sönerdi gözlerindesin. Istersen sana yirmi yıl verdiririm." de, o gülünce şu kumruya bile bir hal sözcükleriyle aşağılar. Kız, bu baskınm olurdu; havuza dalıp çıkar, kanatlarını coplanmayla, tecavüzle sonuçlanacağını deliler gibi çırpardı./ Hiç korkusu yokkestirdiğinden hiç olmazsa karnındaki tu. Ona Peygamber eli değmiş derlerdi; çocuk zarar görmesin diye onu öldürona elektrik değil gökteki yıldırımlar meye karar verir ama bu işi başaramaz. çarpsa bir şey olmazdı, efsunluydu." Ni(Geniş Mavi Bir Gök) kitabında onüç hal'in sevdığinden uzak kalması ona göz hikâye var. Bu hikâyelerin hepsi 'durum' dikenleri harekete geçirir ve o kişiler tahikâyeleridir. Sosyal patlamaların sarsınrafından kuşatılır, can sıkıcı olaylar üstılarmdan etkilenen bireylerin içinde detüste gelir ve Nihal'in huzursuzluğunu belendikleri dramlara eğilmiştir Işıl Özarttırır. 'Dinle Yavrum' hikâyesinde pek gentürk. Hikâyelerin bünyelerine, katlanılan haksızhkla'r, tedirginlikler, yanılmalar, hayal kırıklıkları, ihanetler, eleştiriler, isyanlar...her şeye karşın varlıklarını koruyan aşklar yedirilmiştir. Bu hikâyelerin yapılarında, ayrıca bazı toplumsal ve bireysel düşüncelerin üstlendiği sorumluluklar sıralanmıştır. Hikâyelerin çoğunda egemenlik kuran ve okuru kendine çeken, kendine bağlayan güç, duygulardır, duygu yoğunluklarıdır. Ve duyguların akışı, her sözcüğiin işlevinde, her sözcüğün temsil ettiği durumda belirmektedir. Ayrıca (Geniş Mavi Bir Gök) örsclenmiş, hırpalanmış ilişkilerde başgösteren kırılmalar, üzüntüler, hüzünler, anılar, kişiJerin harcanması ufalanması ve eritilmesi olgularını içermektedir. Işıl Özgentürk, olayları, ifişkileri hikâyeye dönüştürürken kendi yaşam deneylerinden, gözlemlerinden gerektiği kadar yararlanmıştır ve bu hilcâyelere bir kimlik kazandmrken de, yumuşak, şiirli bir anlatımdan, sinemasal bir teknikten yararlanmıştır. Iktisat Fakültesinde öğrenciyken Ali Habib Özgentürk ve Mehmet Ulusoy ile Devrim İçin Hareket Tiyatrosu'nu kuran, 1968 eylemlerine katılan, tutuklanan, salıverilen, oyunlar, hikâyeler, senaryolar yazan, filmler çeviren Işıl Özgentürk'ün (Geniş Mavi Bir Gök) adı altında topladığı hikâyeler, hüzünlü şarkılar gibi hüzünlü hikâyelerdir. Geniş Mavi Bir Gök/ Hikâyeler/ Işıl Özgentürk/ Altın Kitaplar Yaymevı/ 112 SAYFA 9 CUMHURİYET