Katalog

1 8 A R A L I K 1 9 8 7 • Selim lleri ve Çetin Yiğenoğlu'nun en son yayımlanan kitapları 3 sayfada • Şinası özdenoğlu, Sait Maden'in şiirierini degerlendirdi 6.sayfada ü Ertekin Akpınar, Michael Ryan ve Douglas Kellner'in sinemaya farklı yaklaşan "Politik Kamera"sını irdeledi 10.sayfada ü llhan Başgöz, Ayşe Nil'in "Din Üzerine..." kitabını değerlendirdi 12. sayfada Cumhuriyet Çizginin Buyuk Ozanı Semih Balcıoğlu Türk karikatürünün en önemli adlarından biri. Elli yılı çoktan geride bırakmış çizerlik yaşamında, karikatürümüze kazandırdıklarını arka arkaya sıralamak bile olanaksız. "Çizginin Ozanı" nitelemesini ne kadar reddederse etsin bizim için, daha doğrusu Türk karikatürü için gerçek bir ozan Semih Balcıoğlu. Şimdiye kadar yayımladığı on yedi kitabında bunu, nefis örnekleriyle bolca görmek mümkün. Balcıoğlu ile son kitabı "Palyaçolar"dan hareketle çizerliği, Türk karikatürü, karikatürümüzün geleceği üzerine konuştuk. Şunu belirtmekte de yarar görüyoruz; bu konuşma Karikatürcüler Derneği'nin son seçimlerinden önce gerçekleştirilmiştir. SEMİH POROYTURHAN GÜNAY Semih Balcıoğlu aytn Balcıoğlu "Palyacolar" albümü 17'nci kilabınız mı? Ya da söyle sorabiliriz: "Dönem kıtapları" olarak nıteledıklerimizi dışarda tutarsak kaçına albümünüz7 Kvet, on ycdinci kitabım. tsterseniz önce "dönem kitaplan"mı sayayım. "12 Mart'tan Seçime", " 1 . M.C.", "Karikaturgut", "GaleriÇiller", "Hacı Bacı". Dönem kitaplarımın sayısı beş. lki tane cumhuriyet dönemi karikatür tarihi kitabım var. Bunları dışarda tutunca demek ki karikatür albümlerimin sayısı 10. "Palyacolar" albümünüz gazctclerdc çizdiğinız karikatürlcnn dısında bırçaliitna ilegerçekleşiyorgalıba . Bundan bir yıl kadar önce Yapı Kredi Yayınları benden bir kitap hazırlamamı isteui. "Palyacolar" zatcn kafamda sürekli oluşup duran bir konuydu. Daha önce de birkaç tane palyaço karikatürü çizmiştim. Bir palyacolar albümü hazırlayabileceğimi söyledim. Bunu çok ilginç buldular ve hemen yapın dediler. " Bana belli bir süre tanıyın, çünkü elimde hazır bir şey yok; süre sonunda ben size kitabı teslim ederim" dedim. Elimde hazır eskizlerim de vardı. Dörtbuçuk ayhk bir çalışma sonucu kitabı yayınevinc teslim ettim. Çok sevdiğim bir kitap olduğunu belirtmeliyim. Diğer albümlerimi de seviyorum, ama onların belgesel yanı ağır basıyor. Çizgiyle tarih yapıyorum onlarda. Şu bakımdan seviyorum. Bir kere evrensel bir kitap. Kitaplar insanın evladı gibidir; hepsinin ayrı bir yeri vardır, yaşamımızda. Bunun da ayrı bir yeri var. Neaen "Palyaço"? Mizaha yatktn bir unsur olduğu için mi? Evet, mizahın unsurlarından biri. Bir sevimlilik ve zekâ var; zekânın olmadığı yerde zaten espri olamaz. CUMHURİYET KİTAP SAYI 409 Palyaço, zaman zaman ağzından alevler çıkaran, esprisini yerli yerinde ve zamanında kullanan, bunun yanı sıra, içinde hüznü de taşıyan bir yapı. () bakımdan istedim palyaçoları çizmeyi. Karikatürün ülkemız ınsanlan üzerindekietkisinden bahsedelim mı? Ncdir karikatürün ızlenme ve algtlanına oranı? Ne tür tepkıler alıyorsunuz ızleyıcilerınızden.%. Ülkemiz dcyincc hemcn karikatür üzerine bir şeyler söylcmek istiyorum. Bu hem karikatür hcm de karikatürcüler üzerine olacak. Karikatürcüler Derneği için de bir şeyler söylemem aerekecek. Türkiye'de karikatür çok seviliyor. Bunu biliyor ve gözlemliyorum. Bir kere gençler çok seviyor. 1970'den sonra yayın hayatına giren Gırgır dergisi karikatürü biraz saptırdı. Biraz değil bir hayli saptırdı. Fakat Gırgır'ın yaptığı bir büyük iyilik var: Karikatür okurunu yaygınlaştırdı. Eskiden mizah dergilerini yayımladığım ya da çalıştığımız zaman bu dergilerin 1516 bin, büemediniz 20 bin civarında bir okuru vardı. Gırgır bunu çok artırdı; bu açıdan bu girişimi başlatan tüm arkadaşlarımı kutluyorum burada. Ama o kadar saptırdılar ki Karikatürü, Türkiye'de 56 çizer olmasa düzeltemezdik bu işi biz. Gene tam olarak düzclmiş değil. Karikatür dünyanın her yerinde yapılan bir sanat. Gırgırcılar karikatürü sadece Î Türkiye'de yapılıyor sandılar ve bol yazılı karikatür yaptılar. Karikatür çizgide mizahın ağırlık kazandığı bir sanat. Yazı koyarsanız bundan bir anlam çıkmaz ve karikatür olmaz. Bunların dışında birkaç genç arkadaşımız karikatürün doğru yolundan gittiler ve gitmeyi sürdürüyorlar. Bugün Türk karikatürüne baktığımızda bir çıkışta degil bir inişte olduğunu görüyorum ben ve üzülüyorum. Tüm yaşamını karikatüre vermiş bir kişi olarak daha iyi bir yerde olmasını istcrdim karikatürümüzün. lyi bir Karikatür yaptığım zaman çok mutlu olurum ama arkadaşlarım iyi bir karikatür yaptıklarında daha çok mutlu oluyorum. Karikatürcüler Derneği'nin kurucularından biriyim. Bugün bu derneği biraz rotasından uzaklaşmış görü'orum. Karikatürün bu gerilemesinde derneğin de roü olduğunu diişünüyorum. Çünkü demek Karikatür Çizmeyenler Derneği oldu. Ne kadar karikatür çizmeyen arkadaş varsa bir yerde buJuştular ama bu Türk karikatürünü ileriye götürmez. Bunun acısı da hcmen çıkmaz ortaya. Biz bunun acısını birkaç yıl sonra çekmeye başlarız. Peki ne yapmak gerekiyor? Türkiye'de bu işi çok iyi yapan ustalar var. Gençler var. Bunların bir araya gelip konuşmaları gerekiyor. SaDevamı 4. sayfada.