Katalog

USTUN ALSAÇ I lk durağımızda çağdaş mımarhkla ıl gdenenler ıçın bır kıtap var Tom Wolfe ya/mış, Bauhaus ve Sonrası adını taşıyor DıJımıze kendısı de bır mımar ve oğretım uyesı olan Feyyaz Erpı ta rafından ka/andırdmıs Çağdaş mımarlık ılgınç bır alan, kullandığı yapı gereçleny le, yapım yontemlerıyle, taşıyıcı dızgele nyle, dolayısıyla da bıçım anlayışı, tasarım yaklaşımıyla, kuramsal yapısıyla gelenek sel mımarlıktan ayrılıyor Onde gelen mı marlar yapıtlarıyla olduğu kadar duşun celerıyle de yenı mımarlığın kurulmasına katkıda bulunmuşlar, kımı zaman tartış malara yol açan uygulamalar gerçekleştırmışler Bu gelışme hâlâ suruyor Tom Wolfe ozgun adı From Bauhaus to our House olan bu yapıtında çağdaş mı marlığa oldukça eleştırel bır gozle yakla şıyor, Dunu da kcskın, hatta yer yer acıma sı/ bır gulmece anlayışıyla dıle getırıyor Başka bır deyışle, bu kıtap çağdaş rrumar lık duşuncelerını olumlu gormek eğılı mınde olan ve ondakı gelışmelerı anîat maya çalışan bır tarıh kıtam değıl, tam tersıne, neredeyse nereden çıktı butun bunlar dıyen bır kıtap Bu soruyu sorduk tan sonra da getırdığı yorumlarla bır so nuca varmak ıstıyor Tom Wolfe Amerıkalı Mımar ya da mı marlık tarıhçısı değdse bıle, çağdaş mı marlığın gelışme çızgısını çok lyı bılen bı rı ü n u 1920lı ydlardan, yanı Almanya'da Walter Gropıus yonetımınde kurulup ça lışmaya başlayan Bauhaus adlı endustrı tasarımı okulundan gunumuze kadar ız lıyor, kendı ulkesıntn koşullarına gore de çarpıldıklarını, çelışkdertnı ortaya koyu yor Çalışmanın bolum başlıkları bıle bu gulmece anlayışıru yansıtıyorlar "Gumuş Prens", "Utopya Şırketı", "Beyaz Tanrı lar", "Islıp'e Kaçış", "Dınınden Donen ler", "îkolastıkler", "Gumuş Beyazı, Gumuş Grısı" Mimarlık kitaplam arasında bir nezinti Bu dergiyi izlediğinize göre yalnız yeni kitaplarla değil, çevrenizdeki öteki olgularla da ilgileniyorsunuz demektir. Belki yazın ve sanat yapıtlarına ilgi duyuyor, yeniliklerı izlemeye çalışıyorsunuz, belki de düşünsel konular ilginızi çekiyordur. Bunların arasında yapay fiziksel çevre ile ılgili olanlar, yani mimarlık ve kent düzenlemesi gibı yapı sanatları da yer alıyor mu? Kimbılir, belki öyledir de, bu alanlardaki kitapları izlemeye, size seslenebilecek olanları arayıp bulmaya zaman bulamıyorsunuzdur. Eğer öyleyse bu küçük gezintimize katılın, ola ki hoşunuza gidecek bir şeyler karşınıza çıkar. marlık eğıtımıne gırmesı oldukça yenı, yuzyılımızın başlarında yukarda sozunu ettığımız Bauhaus adlı endustn tasanmı okulunun uyguladığı ders çızelgesıyle baş lamış, orada gelıştırılen duşuncelerın gu numuzdekıbırsureğı Bugunpekçok mı marlık okulunda ders olarak gosterdıyor Ona ılışkın duşunceler ıse çelışkılı, mımar ların bır bolumu onun yararlı olduğunu duşunurken, bır bolumu de soyut alıştır malar duzeyuıde kalması nedenıyle yararlı olmadığını, hatta vapı tasarımı çalışma larını olumsuz yonde etkıledığını savunu yorlar Dıvanlıoğlu'nun çalışması ışte bu konu yu oğrencdere tanıtmak, mımarlıkla ılgılı duzenleme bılgılennın temel oge ve ılke lerını ıletmek amacıyla hazırlanmış Kıta bın ana başlıkları 1 Ogeler, 2 Gorsel ıd rakta belırnlığı sağlayan ılkcler, 3 Bıçım zemın anlatımları, 4 Bıçım zemın dışkısi, 5 Temel tasar ılkelennın tanımı adlarını taşıyor, bu konular da çok sayıda alt baş lık altında ele alınmış Yapıt bır kaynak çayla sona crıyor Kıtapta anlatılanlar re sım ve çızımlerle desteklenmış Ornekler unlu yapılardan oğrencı çalışması olduğu behrtılenlere kadar genış bır yelpazeyı kapsıyor Anlatımının açıklığı, ıyı kâğıda yapılmış ozenh baskısı ıle tasarım, ozellık le de temel tasanm konulannda bılgı edın mek ısteyenJer ıçın bıçılmış kaftan Dıyekfn kı, yapay fiziksel duzenleme ko nularının çağımızdakı gelışmesı ya da mı marlık eğıtımının tasarıma ılışkın vonlerı ılgınızı çekmıyor da, bu konulann kuram bâl yanıyla, duşunsel temellenyle ılgılenı yorsunıu ü zaman buyrun uçuncu du rağımıza Buradakı kıtabımız bır unıver me nıtelığınde Keşke bu bolumler bır ke/ daha gozden geçırılerek populer bılımsel bır yayın bıçımıne donuşturulebılse de da ha genış bır okuyucu kesımının yararına sunulabdse Kendısı de bır oğretım uyesı olan Şen turer uretken bır araştırmacı, bır çalışma sı daha var Bunun yukarda sozunu ette ğımız çalışma de başlayan bılgı bınktırme ışının bır yan urunu olduğu anlaşılıyor Adı da Mımarlık Temeknde Kuram, Es tetık, Algılama, Bıçım Kompozısyon, Ifa de Anlam, Değerlendırme, Eleştın ve Eğı tım Bağlamlarında Bır Kaynakça Burada da sekız bolum altında başlıkta belırtilen konulara gore duzenlenmış ayrıntılı bır kaynakça yer alıyor Bu konularda çalışan lar ıçın Duyuk bır kolaylık olduğu kadar onlara ılgı duyanlar ıçın de bulunmaz bır hazıne Istenen ya/an bulup duşuncelen ne bırıncı elden ulaşma olanağı venyor Bu amaçla da kıtabın sonuna bır yazarlar dızını eklenmış Kıtap Turkçe ve Ingılız ce olarak ıkı dılde hazırlanmış olduğu ıçın sınırlar otesıne de seslenebilecek bır ozel lık taşıyor Butun bunlar guzel dc, belki sızı mı marlığın tarıh, tasanm, kuram konulan o kadar heyecanlandırmıyor, buna karşılık uygulamada yapılanlar daha çok ılgınızı çekıyor, bu alanda neler oluyor bdmek ıs tıyorsunu/ O zaman son durağımızdakı kıtap tam sıze gore Burada ıkı genç mı mar yapıtlannı tanıtmak ıçın bızı beklı yor Sema ve Murat Soygenış.Yapılar ve Frojeler adlı kıtaplannda yaptıkları çalış malan, uygulamalan bır araya getırmışler Boylece gunumuzdekı mımarlık anlayışı na da bır ışık tutuyorlar Kıtabın sunuş yazısını Sema Soygenış yazmış "Yapdar ve Projeler" adlı bolum de de çalışmalardan ornekler sunuluyor Bu bolumu, yapılan çalışmaların /aman dızınsel bır sıralanışı ızlıyor Daha sonra Murat Soygenış'ın yazdığı "Kent mekânı yenıden yaratdmalı' başEklı vazı var Mı marlarla yapılan bır soyleşıden sonra da Mımar Phdıp A N)owusı'nın Amerı ka'dan yazdığı sonsoz gelıyor Kıtaba bır kaynakça eklenmış Yapıt da mımarların kısa ozgeçmışlennı ızleyen teşekkur bolu muyle sona enyor Soygenış'lenn oldukça genış bır çalışma alanı var Venmlen kent duzenlcmesın den tekyapıya, eşya tasarımına kadar uza nıyor Tasarım ve uygulama çalışmaları nın yanı sıra duşuncelerıyle de bu alana katkıda bulunan az sayıdakı mımarlar dan olduklan anlaşdıyor Mımarlık, Tasa nm, Arredamento Dekorasyon gıbı der gderde yazdarı yayımlamış Nıtelıklı kâğı da ozenlı bır baskıyla gerçekleştırden kı taplannda sıyahbeyaz fotoğrarlann yanı sıra çok sayıda çızım de yer alıyor, bunlar da tasanm uygulamalarına ılışkın ayrıntı lı bdgı detıyorlar Soygenış'lerın kıtabı da ıkı dJde, hem Turkçe hem Ingdızce ola rak hazırlanmış Mımarhk kitapları arasındakı gezıntı mız şımdılık bu kadar Umanz kı, kendı duşuncelerınıze, dgı alanlarınıza gore bır şeyler bulmuşsunuzdur Bırdahakısefere kadar hoşça kalın • Tom Wolfe, Bauhaus ve Sonrast, Turk çesı Feyyaz Erpı, Mımarlar Demegı yayın ları, (Ankara), 1996, WH say/a, 13x19 5 cm Demır Dıvanltoğlu, Temel Tasar Ta sar'ın öge ve llkelen, Btrsen Yaytnevı, h tanbul, 1997, 120 sayfa, 19 5x27 5 cm AyşeŞenturer, Mımande Estetık Olgu su, îstanbul Teknık Umversıteu Mımarlık Uygutamada mtaıari Yapıtın çevırmem, bır dostunun Tom Wolre ıçın " sankj şeytanın avukatlığını yapmış ", dcdığını soyledıkten sonra " Ama her şeye rağmen kanımca Tom Wol fe'un bu hafıfmeşrep anlatımı pek çok cıddı, bılımsel analızden, daha çok deme yelım, hıç değılse onlar kadar eğıtıcıdır En azından bızlerı konu uzerınde duşunmeye zorlamaktadır " demış Boyle bır duşunce jımnastığıne katdmak ıstersenız tam sıze gore bır kıtap Hem eğlenebde ceğınız, hem de bır şeyler oğrenebılece ğınız turden bır çalışma Ikıncı durağımızda tasarım konularına ılgı duyanlar ıçın bır kıtap var H Demır Dıvanuoğlu'nun yazdığı Temel Tasar Tasar'ın üge ve llkelen başlığını taşıyor Tasarım, desıgn (dızayn) ya da proje karşılığında kullanılan bır sozcuk, kımı yazarlar onu "tasar" ya da "tasan" bıçımlenyle kul lanmayı yeMıyorlar Tasarım herhangı bır cylem ya da yapıtı uygulamaya geçırme den once yapılan bır tur hazırldc, onça lişma, planlama etkınlığı Bır başka tanı mı da, bır nesnenın uretılebılmesı ıçın ge reklı her turlu bılgıyı ıçeren çalışmaların butunu, bıçımınde Kendıne ozgu yon temlcrı, kuralları olan bır etkınlık Boyle bır çalışma mımarlıkta çok onemiı, ışlcv sel, bıçımsel, strukturel kararlar verılme den ve bunların doğru olup olmadıkları sınanmadan, karmaşık bır urun olan ya pının gerçekleştırılmesı kolay değıl Tasa nmdan yalnızca mımarlar yararlanmıyor lar, muhendısler, sanatçılar, endustn tasa rımcıları da onu araç olarak kullanıyorlar Tasanm, mımarların kullandığı bır araç olduğu ıçın mımarlık eğıtımınde bu tur çalışmalar onemiı bır yer tutuyor Temel tasarım da bunlardan bırı Amacı, mımar lık eğıtımının başında, yapı tasartmının kendıne ozgu sorunlarına geçmeden on ce, her tasanmda geçerlı olabılecek kımı genel duzenleme ılkelerını gosterıp ta nıtmak, boylece de yapı tasarımına bır ha zırlık oluşturmak Temel tasarımm mı SAYFA 8 Düfüncejbnnastlğt sıteyayını Evet, bu kuruluşlar da kıtap ya yımlıyorlar, hatta aralannda gerçekten ıl gınç ve onemiı olanlar var Ama bu tur ça lışmaları ya ders kıtabı çıkarmak gıbı bır ış ya da bılımsel aşamalar ıçın yapılması gereklı bır zorunlufuk olarak gorduklenn den bır de bu konuya yeterınce para ayıramadıklanndan, hem baskılan gorece ozensız oluyor, hem de onlara ulaşmak kolay değıl, arayıp yerlennı bulup oralar dan sağlamak gerek Ayşe Şenturer'ın ha/ırladığı Mımande hstetık Olgusu adlı yapıt mımarlıkta gu zel duyu konularına ılgı duyanlar ıçın ara dıklarını bulabıleceklerı kapsamlı bır ça lışma Alt başlığında "Bağımsız Değış mez" ve "Bağımlı Değışken" Ozellıkler Açısından Kavramsal,Kuramsal ve De neysel Bır Inceleme" olduğu beJırtılen kı tap "tnsanlık ve duşunce tarıhı boyunca guzellık kavramı ve estetık olgusu", "Mımarı ve estetık", "Bır tasarım olgusu ola rak, mımannın salt bıçımsel 'plastık bıçım' ve ıfadeye aıt 'anlamsal bıçım' elemanlan bağlamında estetık ozellıklerın ırdelenmesı , "Bır değer ve değerlendırme olgusu olarak mımande estetık ozellıklerın ırdelenmesı Mımarı bıçımın değer lendırılmesınde 'objektıfîık , 'subjektıflık', 'gorecclılık', 'eğıtım formasyon' tar tışmaıan", "Mımande estetık olgusunun 'bağımsızdeğışmez' ve 'bağımlı değışken' ozellıkler açısından deneysel olarak ırde lcnmesı" başlıkları altında beş ana bolu mu var Bunlar da çeşıtlı başlıklar taşıyan alt bolumlerden oluşuyorlar Yapıtın kımı bolum başlıkları ıle ele al dığı konularda kullandığı bılımsel jargon gozunuzu korkutmasın Son bolumlen deneylere, bılımsel çozumlemelere dayanıyor, daha çok mımarlara, bdım adamlarına, kuramcılara, eğıtımcılere seslenıyor lar Ama baştakıılk ıkı bolum, hatta uçuncu bolumle bırhkte, hem ele aldıklan lco nular, hem de anlatımı açısından herke Sin ılgısını çekebJecek nıtelık ve açıklık ta Ozellıkle ıkıncı bolumde"Uygarlıkta rıhı boyunca mımande estetık arayışlar olarak bıçemler Karşılaştırmalı bır tarıh sel çozumleme" başfığı altındakı bolum mımarlık tanhıne ılgı duyanlann başvura bıleceğı çok derlı toplu bır değerlendır TaıHhtB pizslk kavram sayfa, 16 5x23 5 cm AyjeŞenturer, Mımarlık Temelınde Bır Kaynakça, Îstanbul Teknık Unıvenıtcst Mımarlık Fakultesı Yayınlan, Utanbul 1994, 96 sayfa, 21 5x28 5 cm Sema ve Murat Soygenış, Yapdar vePro jelerl982 1997, Btrsen Yayınevı, Utanbul, 1997, 200 sayfa, 19 5x27 5 cm K İ T A P Fakultesı Yaymlan, Utanbul, 1995, 225 C U M H U R İ Y E T S A Y I 40 1