Katalog

1 B • 0 C A K 1 9 9 7 Sinan Kutlu, Kaan Arslanoğlu'nun "Kişii. \ayfada 7. \ayfada H. say/ada 12. say/aJa likler"ini değertendirdi zik". EceTemelkuranyazdı J Masal Kuşu"nu değerlendirdi Giriş"ini değerlendirdi U Metin Solmaz'dan 'Türkiye'de Pop MüA. O. Öztürk, O. Tansel'in "Üç Kanatlı U N. Gürkan, Fiske'in "lletişim Çalışmalanna Yaşamın estetize edilmiş şiiri ya da.. "însani bir söylemi içermcyen şiir ölü doğmuş bir şiirdir. Gclcccği olmaz" diycn Ahmet Ada, şiirimizdc '68 duyarlığı olarak nitelenen şiirin sürdürücülerinden biri. Ilk kitabını 1980 yılında yayımlayan Ahmet Ada, geçen on yedi yıl içindc sekiz kitabıyla çıktı şiir okurlarının karşısına. Ahmet Ada ile şiiri üzerinc konuştuk. HÜSEYİN ALEMDAR KITAP Cumhuriyet P A R A S I Z E K Ahmet Ada u kısa girişlen \onra, ben, hemen sormak istiyorum. (iün Doğsutı Cıiil Üstüne'den başlayıp Küçük Bir Anmalık'a uzanan sck.iz kitaplık bir şiir serüvenı Nereye koşuyor Ahmet Ada şiiri? Üçüncü kitabım Yaz Kırlangıcı Olsam'a kcndim için bir "poetika" yazmıştım. Orada yüzmetre değil, maraton koşucusu olduğumu belirtmiştim. Nereye koştuğııma gelince, elbette yaşamın kalbine. Yaşamın bütünsclliğine doğru bir koşu bu. Parçalanmış insani ilişkileri şiirin olanaklanyla onarmaya çalışıyorum. Yaşamın cstctize edilmiş şiiri olarak görmek mümkün bu şiir scrüvenini. Bir şey dikkatimi çekti. Yeni kitabınız Kiiçük Bir Anmalık'ın sotı şiiri "Dolambaç" bir düzyazı }iır. Yirmi yıl önceki gibi şiire çah\an şairöznenin şiiri. Ama o şairöznenin izlcklcrt vc imgc diinyası degişmese dc ya\am dcğişiyor. Onun için mi yeni yaşamı yeni biçini denemelerıyle aktarmaya çalışıyorsunuz? Bizdc düzyazısal şiirin bir geleneği yok. Batılı anlamda yok. Laııtrcmont'un Maldoror'un Şarkıları, Arthıır Rimbaudnun (]ehennemde Bir Mcvsim'i ilc lllııminations'u düzyazısal şiirin doruklarıydı. Şiirin dilini, imgc düzcnini, yapısını tümüyle değiştirdilcr. Düzyazısal şiir şiirsel söylemdc gerçcklcştirilen bir dcvrimdi. Düzyazının mantığı alt üst cdilirkcn sözdizimsol olanaklar yeni ve cok katlı h'\T scmanticc yol açmaktaydı. Düzyazıdan kopma, dilde vc söylcmde gcrçeklfşlirilon dcvrimlc ivmc kazandı. Düzyazı ilc düzyazısal şiirin ayrımı şiirsel söylemdc bcliriyordu. Bizde Melilı (levdet Anday, Oktay Rıfat, lllıan Berk, Ivcc Ayhan, Ozdemir lncc, Ivdip ('anscvcr, T'ur gut Uyar, (ücmal Sürcya düzyazısal şiire yeni anlam noyutfarı ka/andırarak bir gelcnek oluşturdular. Bu bağlamda, bcnim "Dolambaç" şiirim düzyazısal şiirlcrimin başlangıcı oldu. Düzyazısal şiirin söyleminde bir feralılık yakaladıgım icin 1996 yılı boyunca bu tür şiirlcr yazdım, hâlâ yazıyorum. Eİbette, yaşarn değişirkcn şairin yaşamı da dcğişiyor. Ycniden âşık olmak, yaşamı bir duyarlık donanımı içinde algılamak bendeki yeni oluşumlar. Düzyazısal şiirlerimde aşk izleğinin şiirsel söylemi belirleyen bir konuma gclmcsi, gidcrek başatlık taşıması yaşamıma bitişik bir şcy. 'l'aş Plak (jazelleri'nde gazel biçimi, Kiiçük Bir Anmalık'ta uzun, birhirine çağrışımsal olarak ulanan alabildiğine özgür dizelerden örülü bir siiri deniyorsu». ilem yapısal, hem de söylem\el bir degtşiklık söz konu\u Ne dersin^ Çağcıl şiir, yaşamın akışını yakalayabilmck için C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 3 6 1 özgür koşuguıı bııtun ol.ınaklarını kııilaııan şiirdir. Imgcscl söylciTi ile çağrışımsal söylem alabildiğine özgür bir yapısal değişikligi de öngörür. Yaşamın ayrıntılarına kadar inmeye elverişli lıir olanak sunuyor çağcıl şiir. Yaşam durağan değil. Sürekli değişiyor. Bu değişimi birtakım donmuş kalıplarla, eski şiirin gelcneksel öğelcriyle vermek mümkün değil. Bcnim, Müzik Susar, Sevda Cîünlcri, Düşlerini Yaz, Sonbahar Dizcleri, Nisan adlı şiirlerimde eski şiirlerimden kopuşun, yaşamın ayrıntılarından bütünselliğc yönclişin izlerini görmek mümkün. Bir de, bu şiirlerin yaşamın kopyası olmadığı açık. Gerçeküstücü öğelcr bilc yaşama ili;;kin. Anlamsal bir kopukluk söz konusu değil. Yaşamı aklaran bir şiir demek ıstıyoruın. iivct öyle. Cıündelik yaşam var ve güneellık ttızağından t/zak bir şiir. Cüneelliği konuşalım. Ciincel ile gündelik yaşam ayrımı yaptyorsun bildiğim kadarıyla. Rafıne şiir ncden gürtcel şiir değildir? Rafinc şiir gündelik yaşamın trajiğini aktaran şiirdir. Ayrıntılardan bütünselliğc varır. İnsani olana ya bancı değildir. Ciüncel şiir ise günübirlik olana, vcrili olana bağlıdır. l'ıpkı moda gibidir. (îelip geçieiılir. Kalıcı olan, gündelik yaşam içindeki insani olanı, aeı ı, scvinci, trajik olanı kolaycılığa kaçmadan aktarabi en şiirdir. Günccl şiir bir anoninıliği dc içcrir. Kullanıla kullanıla sakız olmuş mazmunları, sıfatları aşamaz. Bütün insani durumlar; insanın insan gibi yaşa ma mücadelcsi, demokrasi mücadelcsi, insan hakları, kayıplar, yargısız infazlar, 'cumartesi annclcri'nin tragcdyası, açlık grcvlcri gündelik yaşamın içinde duyarsız kalamayacaöımız, insani bovutu olan pratiklcrdir. Bir şairin etİK ve estetik yükümliilüklcri olmalıdır. lştc, bu yükümlülüklerle, gündelik yaşamın içindeki cvrensel insanlık dcğcrlcrini şiirleştirmelidir. Çapsız şairler bunu başaramaz. Şiir birikimlcri yoktur. En öncmlisi de ütopyaları yoktur. Siz şiirin, Turgut Uyar'ın deyimleriyle, bir oyalanma, bir savunma değil, bir saplama bir önertne olduğunu söylüyorsunuz. Bu bağlamda, Kiiçük Bir Anmalık Devamı 4. sayfadu. «" l