Katalog

2 8 A R A L I 19 9 8 Cumhuriyel P A R A S I Z E K ı J Gazetemiz müzik yazan Evin llyasoğlu, Leyla Pamir'in bir hayli ilginç bulacağınız araştırması "Müzik ve Edebiyat"ı değerlendirdi ıJ "Şiir AÖası"nda sayfalanmızcla bu hafla Polonyalı ünlü şair Tadetısz Kantor'un şiirleriyeralıyor Feridun Andaç'tan nefis bir derleme MİTAIP Sürgiin Edebiyatı, Edebiyat Sürgünler ü ü Eeridun Andaç'ın yayına hazırladığı "Sürgün Edebiyatı, Edebiyat Sürgünleri"nde konu tematik oluşumları, tarihsel boyutlan; sürgünlüğün dilde, yaşamda, yazındaki yansıma durumlan ele alınıyor. Bu nefis derlemeye Andaç'ın "Sunuş"unu ve Necla Işık'ın kitabı değerlendiren bir yazısını aldık FERİDUN ANDAÇ 1./ Sürgün ürgünlük, kacınılmaz olanı yaşamaktır. Ycrsizli ğin, yıırtsuzlug'un kıyısma gclinmcklc başlar. Bu nun ivmcsi dc koşulların gücünden gclir. Karşı konulan, savaşılan koşullarda ycnik düşme sonrasında kaçınılıp sığındacak bir ycr/yıırt arayışıdır tüm bunlar sonrasında yaşanılan. Kopuş burada başlar iştc:f Bir yol çatına gclcn iic kardeşler masal kahraman larının dönüşsüz scccncklcri sunulmuştur ona; ya zo rıınlu olunanın kanatlarına takılıp gidccck, ya gönül lü bir yolun yolcusu olacak, ya da iç sızılarını yaşaya cağı yolun kılavu/.u kcsilecck. Ncrcye, nc yönc gitsc dc kalbinde o sözlcrin mührü olacak hcp: Sürgün. Gitli erkek çocuklar bile; Bir solukta boşaldı "Ken'ân" ili. Düştü yollara "Orşilim" kı/ları Al bonizlcri şimdi süzgün, sarı; Gözkapakları isli, mor sürmcli. (...) Ayrrlan gün olur döner sandılar; Mep bugün'le, yarın'la aldandılar; Kırka, kırk bine yardılar bir kılı. (...) Gül sarardı, düküldü koklanmadan; Söndü her kurulan ocak, yanmadan; Artık esmedi "Sahyun"un rüzgârı. Ncrcyc, nc yana gidilsc sürgiin hc|i ayrıı ö/lcm vc yalnızlıktadır: Sürgünler! Uzaklık yoğunlaşıyor gitgidc, yarayla soluyoruz: zoraki bir kural yaşamak. Haksızlığı iş cdiniyor kökündcn kopmuş rub: Itcliyor kcndinc sunulan güzclliği: mutsuz ülkesini arıyor: vc yalnız orada şchit olmayı ya da erinci. (Pablo Neruda/ "Süıgım", (J.cv.: S.ııı M.RICII) III./ Sürgiin, Gezgin, Göçebe Zorunlıı olunana kunatlamlmı^tıı. Ba^ka bir gökvü/unüıı .ıltın;), b.ı^ka dıyarlara ııla^ılmı.>tır: Konup göçücii olmak, hep konup göçücü, han misali bir dünya ve bizim olmayan gökleri seyretmek, bizim olmayan insanların arasında yaşamak, bizim olamayan şarkıları mırıldanmak, bizim olmayan bir gülüşle gülmek, bizim olmayan elleri sıkmak, bizim olmayan gözyaşlarıyla ağlamak, bizim olmayan sevdalara salmak kendini, bizim olmayan yemekleri tatmak, bizim olmayan tanrılara yakarmak, bizim değilmiş gibi adımızı işitmek, bizim olmayanı, şunu bunu düşünmek, bizim olmayan bir parayı kullanmak, vc bizim olmayan yollarda gilmek. (Miguel Angel Asturias/ "Vc Scn, Sürgün", C.c\\: 1 "ı .ıv (..ıııbcrk) Cîünıı, anı yaşayıın bir bovutta va^ar sürgün. I lcııı /anianın içindc, ncın <Jc tlı^ııulaıfır. Kaçı^ vc yalnı/ hkla onilüdür tlünyası. Yaşadıgı ycr dcğil, ya^aıtıklaIh'uımı 4 \<ni<iıla •" *s/ss s'*rS 1/£r* *s? .<*,**%, *j£%K>'ÂlA?"' A%4/s t*f / A rsHi M < .€'Â / ^ / / A / r y /• A*Aek* AtÂ*. ' ' y A/s/A^^/ >•// /A^^tm^T. A/./'A/ /.//•.////////<///// S 11./ Dönüşsüz Yol Nercdc, nc zaman," hangi koşullarda başlar bu yol culuk? Hiç bilinmcz! Cîidon de, kalan da bu duygu yoğunluğ'unu yaşanılanların tanıklığında sözc dökcrlcr. () bilinmcycnin sırlı yanına yolculuk, yazıda, l>urada başlar. Biz, o sürgiin sözlcrin ışiğında sürgünlü giin larilıinc döncriz. Mustafa Seyit Sutüven, "Orşilim Kızları"nda, bu gidişin/donüşsüz yolun izlcrini şöylc dilc gctirir: "Gilti genç delikanlılar "BabiP'c; CUMHURİYET KİTAP SAYI 358