Katalog

gıbı kıskançlık, açgo?luluk ve kını aşa mami!) olmaları somurgecılığın tcmel et kenıdır dıycbılın/ " s 72 Ve Mustafa Ke mal ınsanlıg'a soyle scslenır "Bız, hakkı mı/ı savunmak ve ba&ımsı?lıgımi7i gu veneede bulundurabılmek ıçm, b m yok ctmck ıstcyen empeıyalı/me ve bı/ı yut mak ısteyen kapıtalı/me kaı^ı butun ulus olarak sava^mayt yerınde goren bır ogre tıyı ı/kycn ınsanlari7 " Ve Sakarya'da duijman yenık duşcr (13 Lylul 1921) Baş komutanlık Meydan Savaşı'yla (26 Agus tos 9 Lylul 1922) Tuık ufusu ba£ımsi7İı ğını cldc cdcr 29 Ekını 1923'te Cumhurı yct'ın ış,ığı parlar Anadolu'da Çunkıı "Cıımhurıyct crdemdıt ' I urk ulusu kı yapısında Yunus Lmre'nın bılgclıgını ta Yetınısjkı mılletı Tck bır go7İe gormeyen 'jer'tn evhyasıysa f lakıkatte asıdıı Çağdasla^manın kapılan ac,ılır Bunun ıçın temeldc cğıtım vc kultur devrımı hı/ kazanır Cağdaş lurk ınsanını yaratmak vc ıılusal kımlık ı<,ın ^ağdaş kultuı ve laık bılırıı, geıeklıdır "Cumhurtvet'ın Turk ulusu aıılayısji ulusal toplumun ancak <,agtn bılım, sarıat vc nknolojısı du7cyıne ulaşmakla kurulabılecegı bılıncıne clayalı dır Yalnı?ca folkloı uıı/eymdc kalmış kulturel ozellıklerle yerellıgın bolgesellı ğın ve dolayısıyla parçalanmışjı£ın as,ıla mayacagı gcrçcgınc dayalıdır ' s 124 125 "( ) Turk ulusu heıhangı bır dın ya da me/hep temelı u/crıne dayalı değıldır Teısıne clın duyguları aracılı£ıyla Turk hdlkııun ulusal bcnlıgının yu/lerce yıl /a yıflatılmı^ oldııg'ıı" s 127 gorulur '() lıal dc cağdaş ılerı bır ulus olabılmek ıc,ın l.ı ık dcvlct ve toplunı duzem yoluyla de£ı şık ınançtan yurtta^lar aıasında bırlık, ba rış vc dayanışmayı gcrçckicştırmek gcre kır " S 127 Bu nedenle *( ıımhutıyet'ın ılanından daha aııcak bırkac guıı ge^mış ken, Lğıtım Bakanlıgı'nm Maarıl Mısa kı=Egıtım Andı adı altmda vayımladıgı bır genelgedc, yenı dcvletın egırım alanın dakı amaçları şoyle saptanır I Ulııscu halkçj, devrımcı, laık ve t u m h u n y e t c ı yuıttaşlat yetıstırmek, 2 îlkogrctımı ger <,cktcn yaygınlaştırmak vc lıerkese okıı maya/ma oğrctmck 3 Yc nı ku^aklaıı butun og'ıenım bısamaklaıında genellıkk bılınısel ozcllıkk dc (konoıııık yaşamda etkın ve başaıılı kılacak bılgılcrk donat mak 4 Toplum v.ışamında korkııva d ı yalı ahlâk yerıne (Vfiırluk ve dıı/en aı ı sında ıi7İaşma kurmaya dayalı gerçek ,\h lakı vc erdemı cgemcn kılıııak, 5 Turk ulusıınu uygarlıkta ılcrıye goturmek ve yenı ku^akları Turk olmak onıırıınun ge rektırdığı aşk ıstenç ve guçle yetı^tıı m c k " s 231 Koklıı kultuı de^ısımınııı altyapısı ya/ı ve dıl devnmıdıı Ancak bu bılınce ula^ manın ılk ko^ulu Batı dıı^uncc yapısına gırmcyı gcrektırıyordu Iştc bu duşunce yapısını ışıklandırmak, ışler hale getırmek yenı ya?ı, yenı kavıamlarla olanaklıydı Bu nedenle Arap Abecesı bırakıldı Hc nıcn ardından Latın kokenlı Turk Abecc sı oluşturularak Tıırkçe'nın çağdas ııygar lıgın bılım, sanat ve teknolojısını kavrava cak bır du/eye getuılmesı ı<,ın dılde dev rıın eyleını basjatıldı Boylece Turk Dılı'nın ozlcşıp varsılla^ması yolları açılmış oldu Bııgun ıse ıstenılen amaca hemen hemen varılmıştıı Şımdı yapılacak en CUMHURİYET KİTAP SAYI 281 onemlı ı^ tlıl devrımı anlayışı ıçınde ya bancı so/cuklerc kar^ı savasımı surdur mck, gclı^cn uygarhgın yenı kavramlanna Turkçc karşılıklarının bulunması çalışma larına dcvam etmekrıı Bu ıığıaşlann da ha bılımsel ve daha cıddı bır du/eye ula jjabılmesı ı<,ın l u r k Dıl K u r u m u ' n u n Turkıye Bılımlcr Akadcmısı ıçınde yenı den yapılanması ya I\A Ataturk'un 1 Ka sım 1936 gunlu Meclıs konu^masında dı ledığı u/eıe Tuık Dılı Akadcmısı'nc do nuşmesı gcrcktır bence Turk Tarıh Ku rumu n,ın dc ayni şeyler dus,unıılebılır Aynca o donemcfe (.umhuııyet'ın kııl turel dcvıımının anıacma varmasını sağla nıak, deıııokıatıklesjme anlayı^ını halk yı ^ınlaııııa bcnıınsctmck ı^levlcıını yuklc ncn ' Mıllct Mcktcplerı" vc 'llalkevkrı olumlu vt başarılı çalışmalar yaptılar Yı nc kalkınnıa i(,m eğıtım eıeğıne yonclık olaıak kıııulan Koy Lnstıtulerı" ulus^a <,a£daşjas,nıa yolunda adeta bıı dcstan ya rattılar I ğcr bu cğıtım an.ıyışı dc^ıştn ko^ullara gorc gelıştırılerek surduıulseydı bugıın I ıırkıyc bırıok sorununu ı,o/mu^ olacaktı kcmalıst 1 urkıyc IK bn Sovycl uydusu nc dc kapıtalı/mın usağı olmu% tur ( uiTilıurıyct bırcy <,ıkarıyla kamusal (,ıkarı deıifc leyen 'toplumsal çjfcd ı^ ııısa ııı1 yaratmak amacındadıı Nâ/ım llık mct'ın en gu/el bır bı^ıındc dılc gelııdıjiı gıbı "Bır ağaı, gıbı tck ve hur/ Ve bır or man gıbı kardciçccsıne" bıı anlayışı be nımsemıstır Bu tuı^uncelerden yola ^ıka rak Atatuık un ckonıımık modclını şoyle (,ızcbılııı/ kıtaba laııı ba£ıııısı/lık anlayı ijina baj^lı kalarak o/gurluk ıçınde planlı, du/enlı vc enflasyonsu/ bır kalkınmayı amaCjl.ır Toplıımsal adalete agırhk veıır tum nuiıısıın uretken etkın ve veıımlı ol nıasını lıeclefleı Devletçıdır, cvel gırısımc dc onem vcıır, ı^ vc dı$ somuruyu ctkısı/ kılar Sanayıkşmı^ ulusların ^ıkaıabılc ceklerı engellerı a^aıak sanayıle^mcyı sag laı Lmek^ıleun günencını du/eltır, do ^avla uyuııı ıçınde olur Bır ılc Ataturk'un §u sozlerı ui'ennde bııgunku ko^ııllatı da go? onıınc alaıak çok lyı ckısunıııelıyu "Bu devlet bu ulus, ekonomık cgenıenlıgını eldc edcısc, oylc sınc gutlu oır icmel u/crınc ycrlcşmış olacaktır kı artık bunu yerınden kımıl d ıtm ık nlanagı kalmayacaktıı l^tc dıı^ ınanlaı ınıı/ın geıçck duşmanlaıımı/ın uvgun bulınadıkları, bır turlu olur dcmc dıklcrı ^cv budur " Anıa bır gıın nıutlaka enıperyalı/m cjderhası rarıhın karanlığına gomulecektır Bılclım, dunya ıçten ıce bu oluşunıu yaşaınaktadu Ilk ı^ıklar kardeij Asya lıalklarmdan yanmaya ba^lamıştır bılc CJCICCCÖIII, Mustafa Kcmal Ata turk'un su ulkusunde çıçekleneceğme ınanıyorum "Bugıın gunıın ağardıgııu nasil goıuyorsam, u/aktan, butun Dogu uluslaıının da uyanı^ın oyle goruyorum Ba^ımsı/lık vc o/gurlu^ıınc kavusacak <,ok kardc^ ulus vardır Somurgecıiık vc emperyalı/m yeryıı/unden yok olacak ve yerlerme uluslar arasında hıçbn lenk, dın ve soy ayrınıı go/ctmeyen bır uyum ve ısbırlıgı ^aöı cgcmcn olacaktır" kısaca soylemek gerekırse, Kurtuluş Savaşı ve Ataturk Devrımlerı somur gecllıgı yenmenın bır modclıdır • Cumhuriyet Çınarı/ Özer Ozankaya/ I ( Kultur Bakanlığı, Ataturk Dızısı/Ankara, 1994 Kitap;severle başbaşa... Kütüphaneciliğimiz Kutuphanecıler üerneğı'nın yayımladığı kıtap^ığm sonunda kitap, kitaplık vc okur bakımından dünyanın 18 ülkcsiyle Türkiye'nin karşılaştırmalı istatistikleri vcrilmckte. Kutuphaneciler, yazarlar, yayıncılar bu yararlı broşürden çok şcy öğrcncbilirlcr. M. TURKER ACAhOGLU .000'e 5 kala kutuphaneciliğipğ i bili h i t l e r i d k mi/ vc bilgi hizınetlerindekii so^< runlarımıza çözum önerileri" adlı kıtap<,ık, Ankara'da Turk Kutuphanccıkr Derncğı (îcnel Merke/ı'nce ya yımlandı (1995 VI11+23 s , fıyatı ya/ılı defiıl) Deınck C/encl Başkanı sayııı H a s a n Duman, 5 Ocak 1995 tarıhlı sunuş ya7i sında dıyor kı 'Turk Kııttıphanecılcr Dcıneğı olarak kutııphane ve bılgı hı? ımtleıı alanınıla oncc clunyadakı, sonra ulkcmızdckı duruın go/den ge<,ırılını^, 2 OOO'lı yıllara gırc rkc n bu alandakı gcnel co/um onerılerımı/ bakanlıklar ba/ında dctaylandırılmı^tıı Ba^bakanlık, Mıllı 1 ğıtını vc Kultur bakanlıklaıı lıedcl aiııı mış olmakla bırlıkte, bunlara Adalet, l^ıs leıı, Malıyc vc Ula^rırma ve dıj*cı ılgılı ılevlet bakanlıklarımı/ın (Bılım ve Tekno lojı, DPT, Devlet Pcrsoncl Babkanlığı ve ben/erı kurulu^Iaıdan sorumfu olanlar) vaııı sıra, Yuksckogrctım Kurulu, unıver sıtelcr vc yerc I yonctımlcr dc dahıldır Anılan ıı<, makaıııın geıeklı ısbırlığı vc c% gudumu sagl.ıvaca^ını uınuyoru/ Toplumsal cağdaş insan CC Cîırış bolunıu ^o>lc ba^lamaktadır "Cıunumu/de bılgının onemı, gunccl ve do^ru bılgıkıın karar alma surecındekı lolıı lıemcn lunıcn lıerkes tarafından tes Iım cdılmekte ve buna paralel olaıak da "bılgı (,ağı', "bılgı toplumu", "etıdustrı otcsı toplum f'ihı terımler gunlıık ko nıısma dılııuk gıderck daha sık kullanıl maktaclıı [oplıınıl.ııın taıımdan endust rıye gecis surcı,lcıı i(,eıısınck bılımsel ve tcknık bılgı uıclımı vc kullanımı dd arttı gmdaıı, bılgı (.a^ında kısıkrın bılın^lı bı rer 'bılgı tukctıcısı" olmaları gt rektığı her lııs.ııta vuıgul.ınmaktadır g I k ' d d l J "Bılgı (,£ Iuıkıye'dc duıum nasıldııd " na gııcn ulkckıde olduğu gıbı, ulkcmı? dc dc hcr turlu bılgının etkın olarak der lcnmesı, saklanması, ışlcnmesı, dagıtımı vc ıleiımı ekonomık, toplumsal ve teknık ıleılemc i(,ın kııtık olaıak oııcnı tasınıak tadır Bılgının oncıııı yctkılılcr tarafından tcslım edılmesınc kar^ın, yukarıda belırtılen ı^levlcrı yerıne gctırcn ulkemız kutup hane ve bılgı meıke/Ierı ne ya/ık kı, bır çxık borunla kar^ı kar^ıyadır 5 Genel ço7iım onerılcrı nelerdır Orta vadelı hedefler 1 Bır ulusal bılgı polıtı kas.1 olusturulmalı, 2 Yasal ve malı du 7cnlcmclcr yapılmalı, 3 Bılgı hi7mctlcrı daha gcnış bıı pcıspcktıflc cle alınmalı, 4 1 UVAK.A (1 urkıye Unıvcısıte ve Ara^tır mj Kuıumlaıı Ağı) yenıden orgutlcnmch, 5 Ltkın bıı kutuphane vc bılgı hi7.metlerı Bilginln önemi sistemı kuıulıııalı, 6 Ulkc ı,apında insan gucu planlamasına gıdılmch, 7 Mcslck clemanı kutuphanccı vc bılgı u/mnnları nın ekonomık durumları lyıie^tırılmelı, 8 Ulusal bılgı altyapısı hi7İa tamanılanınalı, 9 Bu adımlar ıvedılıkle uygulanıaya ko ııulmalı Konuyla ılgılı daha ayrıntılı ço/um one ıılerı, ılgılı bakaniıklaıa göre gruplandırıl mış olarak veıılmclıdır Başbakanlık: 1 Ulusal Bılım vc Tckno lojı Polıtıkası. Organızasyonu ve Oncelık lcrı Ya&ası ha7irlanmalı, 2 Ulusal bılgı altyapısının kurulnıası ıcın gcrcklı vasalar (.ıkarılmalı 3 Ulusal Aıaştırma vc l.jiıtım Agı Yasası (,ıkaı ılmah, 4 Bılgı 1 dınmc O/gurlugu Yasası çıkarılınalı, 5 11er yü Ba^bakanm başkanlıj*ında toplanan bır Ulusal Kutııphane ve Bılgı Hı/metlerı Kurulu olu^tutulmalı Milli Eğitim den sonra, Kultur Rakanlıgı ılc ılgılı bolum şıı alt başlıklaı altında sunulmaktadır Demokratıkle^me, mev /ııat standaıtlaı kutuphanelcrın oıgut lcnmesı, yaygmlaijtırılması vc kutuphanccılıgın tc^vıkı, kolcksıyon, yayımlar, eğıtım vc ara^tırma, ozluk hakları "Mev/uat" ult baslıgı altında sııalaııan 10 \dsA ve yonetnıelık arasında, vcnı bır Derlcmc Yasası c,ıkarılması gcrckrıöı konusunun vurgulanması unutulmuş gıbı gorunmcktcdır Oysa, bu konıı kutup hanecılığın temelını oluşturur, kaınsm dayız Kıtapçıgın sonunda kıtap, kitaplık ve okur bakımından dünyanın 18 ulkcsıyle rurkıye'nın kaı^ıla^tırınalı istatistikleri verılmektedır Kutuphanccıler, ya/arlar, yayıncılar bu yararlı bros,urdcn çok şey oğrcncbılırler, duşuncesındeyı/ • SAYFA 17