Katalog

DOĞUYA DÖNMÜŞ TAŞLAR ONA YARANMAK İÇlN Yaranmak için ona, gönlümce yaşadım. Gücümün son kertesindeyken bilc anyorum ona yaranma yolunu. Ipelderi yırtmaya bayılır o: Yüz arşın cafcafh kumaş vereceğim ona. Bu çıglık o kadar yeni de^il artık. Sever sarabın dökülmesini, sarhoş olduklarını görmeyi insanlann: Oysa yeterince keskin değil şarap, bu buharlar döndürmüyor artık başını. Yaranmak için ona, yıpranmış ruhumu uzatacağım; yırtılıp parmaklarının arasına cıdırcayacak. Ve dökeceğim kanımı, tulumdaKİ içki gibi Bir gülüş o zaman uzanacak bana. LÜTUF DİLEKÇESİ Gülümsemen, bakman için yalvaracaklar, terkedildiğin de olacak ve genç kız olarak armağanları geri çevirdiğin de; Dileğini söylemen için yalvaracaklar, özlemini duyduğun süsler, lurmızı gecelikler, şiirler, türküler ve özveriler... O aşağılık adam dilenmekten utanan ben yalnızca görünmeni, senden kopmayan biçimini, dans cden bir kuş örneği içine yerlestiğin tavrı isterim senden. Ya da biçimlenmemiş sesini ya da saçlarındaki o mavi parıltıyı. Oysa ruhun Bilge'ye göre on binlerce kez daha ağır, Rııhunu içine gizle iyice, şaşırtıcı genç güzel kız, sesini çıkarma. ARZULU TAŞ Yüksck tepeler meydan okudu ağırlığına. Oraya ulaşmasan bile öfkeye kapılma: Bakışlarınla hiç tırmandın mı oraya? Esnek yol uzanıyor yürüyüşünün altında. Adımlaruıla köprülerini, kulelerini, mola yerlerini saymasan bile gönlünce çiğniyorsun onu. Masum kız çeliyor sevgini. Çıplak, sessiz, savunmasız hiç görmesen bile onu istediğin gibi seyret. Şunu diksene Düşünen Arzu'ya; dağı senden yüksek, yolu senden uzakta yapsa bilc. (îönülsüz de olsa yatırır masum kızı dudaklarının altına. Victor Segalen / Şiirler/ Çeviren: Nuriye Yigitler "Sessizlik içinde sesle dinlen ve dönme sese sessizlikten Victor Segalen 1878 yilında doğdu ve erken sayılabilecek bir yaşta 1919 yılında öldü. Yaşamı sona erdiğinde şiir yapıtının doruğundaydı. Marcel Raymond'un deyimiyle "ycni bir Fransız üslubu" oluşturmak yolunda yapıtı büyiik bir çaba içindcydi. Kcndi kuşağının birçolc yazarı gibi, Mallarmc'nin ve siıngeci poetikanın uç deneyimlerinin mirasçısı olan Scgalcn, edebiyatta yapıyı, sürekliliği ve güveni içeren yapıt içinde, kesikli durumların baş döndürücü Jcneyimini sürdürmek, yaşamı ve dünyayı çok ince bir içselliğin içine yerleştirmck, söze dayalı ve estetik denemeleri, bilincin bütün sorunlarına ve etiğin gereklerine bağlamak istemişti. Scgalcn'in yapıtı, düşsel ve gerçek arasında açılan bir tnrtışmadır ve bu tartışma, yolculuklarla örülü yaşamında düşseli ve gerçeği yüz yüze getirir. Onun cn uzak yolculuğu Çin'dir. Segalen'da dıl hayranlık uyandırır ve sanat kaygısı şiirin basımsal kompozisyonuna kadar dayanır. Ama sözciikler birer nesne haline asla drinüşmezler. Süzcükler, kimi zaman kaligrafik bir uygulamaya, kimi zaman da coörafi ve içsel bir güzergâha açılırlar. Bu, gerçek dünyada yolcunun başını alıp yollara düşmesidir, kendıne özgü dünyasında ruhun serüvenidir. Segalen'a göre şair, mucit değildir, kendi buluşlarımn ustasıdır. O her şeyden önce dikilitaşlann yazılarını çözen, boyanmış ipek kurnaşları gözler önüne seren ve her gün yolculuk günlüğiinü tutan kişidir. 19121914 yılları arasında yazdıgı Stelcs'in (Dikilitaşlar) girişinde Doğıı yolcııluğunda Çin'de karşılaştığı taşları şöyle anlatıyor Segalen: "Yükse^e dikilmiş taştan masalarla sınırlanmış anıtlardır, dikilitaşlar. Düz cephelerini Çin gööüne yerleştirirler. tnsan hazırlıksız yakalanır onlara: Yol kenarlarında, tapınakların avlularında, mezarların önünde. Bir olayı, bir niyeti, bir varlığı işaret edcrek kendi yüzlcri önündc durmaya zorlarlar. Imparatorluğun yıkık dökük salınımları içinde, durulmuşluğu bir tek onlar temsil eder' Steles'den bazı şiirler sunuyoruz. SAYFA 18 BATIYA DÖNMÜŞ TAŞLAR MOĞOL SAÇISI Burada onu canlı ele geçirdik. Çok çırpındı bu yüzden hizmet ettik ona: Olürken Prensine hizmet etmeyi yeğ tutacak. Diz arkalarından kestik: Kollannı sallıyordu gayretini kanıtlamak için. Kollannı kestik: Yine dc ona bağhlığını haykırıyordu. Kulaklarına kadar yırttık ağzını: Gözleriyle anlattı hağlılığını her zaman. * Alçakça oymayalım gözlerini, ama saygıyla kescrek başını, yiğitlerin kımızlarını ve o saçıyı akıtalım: Yeniden doğduğunda, ÇenHuoÇang, evimizdc doğma onurunu bağışla bize. CUMHURİYET KİTAP SAYI 267