Katalog

fesor katletmışler" dcmı^ım, "So/.luftu ut, pıofesoı kdtlotmi!)' demdıymrçım (Bay Profesoı, bu tumıe dogı udur Sa yı sıfatıyld ^ogıılla^Tiııltnı^ o/ni'sı olan bıruımccdeyııklemıntekıllı£ıyada<,o ğıılluğu konıiijutunun seıjmıne baglıdıı, yanı yuklcm tekıl de olabılıı c/ıgul da olabılıı Ayıııa ler ekının pekı^tıı me vuifîulama ışlevı de vaıdır ) Bıt ıtı rafta bulunmak ıstıyouım Ahize'yı bı lerek y.ınh^ (Aıap<,ayken I aısı,a ola rak) gostcıdım Kuc.uk bıı tu/aktı Be nım ya/ımda kullandıgım işlendirmek (ıstıhdam etmek) so/ıugu Bay /ulfı kât'agoıe. "henu/so/luklerefieımemış kelııneleıdenmı^ " Bay Ptofesor'un ve I DK'nın kıtaplığı so/luk yonunden ol duk<,a /ayıf galıba Benım Türkçe An(O/gul Ydyınlaıı, lstanbul, taııhsu 1992 ) acilı kıtabımda buso/ıugubula bılıısını/ (s H9, 141) lleıhalde Bay 7Ailfıkâı kendı so/lukleıınden ba<jka s<vluk okııınuyoı Okul Sozlüğu'ftunde dc henuz obuı sozluklere geııneıni!} kmıı oneı ı so/tukler gorulıı yoı (belgegeçer gıbı) Ben bu konuya heıhangı bır eleştın dc getırmedim he nıv "Beyıt' ııjndeikilikso/ıınuyegledım Ilcıhaldc bu so/( ugu kullanıp kullanmama ı/nını so/luk ya/an Bay /ulfıkâr'dan alnıalıydıın Bay Zulfıkâı, yasak so/ıuklcı lıstesı hazıılama alış kanligından bıı tuılu kurtulamamış, anla^ılan Bııakın Bay /ıılfıkâı, ınsan laı so/ıuk sııjmınde o/guı olsunlaı, guçlerıyetıvoısayeniso/ıukleı uıctsın ler Bu yasak<,ı kafayla ncıcyc vaıılabılcı eftını sanıyoı sunu/ Bı/ ılc sı/e soı a lını Sı/ı bu ışlcıc kım mcmuı etti' Bav /ullıkaı bcnını kul rengi bııımını ayıı ya/manıı olumlu bıı ^cliijnıc olaı A j;os tetıyoı Adı jîc(,cn kı^ı bcnım bıı suıı oncc Varlık deı^ısınde yav ınlanan "Rcnk Adlaıınm Ya/ımı U/xıınc' (Varlık, Kasım 1994,sayı 104h)başlıklı ya/ımı okıımamı^, {»oımemı^ Bay Pıo lcsoı kendı pıbı adının onundı Pıof , Doc. Yaıd 1)()(,, Dı fibı sanlaı bulu nan ınsanlaıın ya/ılaıını okuvoı galıba Bu da kenılı sı\ımı, ne ılıvcbılıı ını kı Bay/ullıkâı, "Yav LI/ hıısı/evsahıbı nı bastıııı" oıne£ı, t,aıpık bıı mantık oyununa b.ı^wııu\oı Bmım, Okul Sozluğıı nılı h.ınpı dıldı n ;•<. klı^ı bı lıı tılmedığı i(,ın l u ı k s ı kabııl edıldı^mı ılcıı sıııdıı£um so/cukleı i(,ın "Biz, bu 40 kelimenin onune T. kısaltmasım koyup buıılaıııı ozellikle Iıirkçc olduklarını güslermedik" ılıvoı Pıkı ne anlama ^elıvoı bıı' l^tı 1nın,ı kıvııma denıı Bu, bı/ıııı ııddı\ıtsı/lı£ımı/ı \e soıumsu/lu£umu/u postcııı dıycnıc yenbıı kalanınso/unı on.ı^eytanı bulu \u. Vah vah Oysa l^ıv /ullıkâı da ı\ı bılıı kı bıı sıı/luktc ılke olaıak kııkcn agklaması yapılıvmsa koken ,tt,ıkla ması yapilmayan so/t ııkleı ycılıdıı, ya nı yabann de^ıldıı D.ıha sonıa Bay /ullıkât benım j'osindı^ım hemenbu tun yanlı^laıı "dı/Ri hatası' kdtcgoıısı C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 2 5 8 lamdaşlar ve Karşıtanlamlılar Sozluğü ne sokup ı^ın i(,ındcn sıyıılmayı yeğlı yt)i Oldumu Bay/ullıkâı, neıedekal dı cıddıyet, sorumlukık, nercde kaldı bılımsellık, neıede kaldı bılım ahla kı 1 Ben yamldıgım /aman hep Au pustınus'un !>u so/unu anınısaıım "Lgei yanılıyoısam varım " Sı/ dc anımsayın Bay Profesor Keşkc bııtun yanlışlaıını/ı, benım ^oıemedıklerımı de, d(,ıkyutcklılıklc kabııllenıp kamuo yundan o/uı tlıleyebılseydını/. Bay /ullıkâı "Gösterilen haklı düzeltmelere teşekkür ederiz" dıyor Ls ta£fuıullah, okuı olaıak gorevımız bı /ım bu Ama i)Unu anlamakta/orluk çekıyoııım Benı planlı, propramlı bırsaldııının goıevlendııılmı^ bır kı^ısı ola ı ak nıtelıyoı sunu/, ele^tırıleı ımı onem sı/. "dı/£i hatalan" olaıak goıuyoısu Sonıa da te^ekkuı edıyoısunu/ ^ y b Cıdiıp bıı ı,elışkı Bu ya/ının uslubu i(,ınde bu so/ smtıyor Kc^ke ya/ma saydını/butuıiKeyı Sayın /ullıkâı, "Üniversitelerimizde sozluk hazırlayacak bilim adamları, uzmanlar yok mu dıye soruluyor. Var. Var ama, iki yıl tatil yapmadan sabırla, azimle bu fedakârlığı gosterecek oğretim uycsini artık bulamazsınız" dıyoı Bu yaıgıya Turk Dili deı^ısıya/ı kuıu lu nasıl t>nay \eıdı, dogıusu şaşırdım Nasıl yoruml.iyaıagımı da pek ıyı bılemcdım Bu so/lugıı Pıof Zulfıkâr tek başına mı ha/ııladı' Bu "tehlıkelı\enı telıksı/' so/luk ııın hatcadı£ı tatılsız ıkıyılaaııdım dogrusu Kendıalanında bıı ı,dli!)ina yapsavdı daha ıyı oluıdu Bıııada bıı tehdıt de mı \aı aıaba1 Y Çotuksoken gıbıleıı boyle eleştırıler yapaısa hıc, kımse so/luk ha/ırlamaya yana^anıa/ Rcsmı I O K d ı so/luk ha/ıılayaıak bılım adamı kıtlı^ı mı var^ Iyı so/lukln <,ıkaıamadıklaıına poıc ışı u/nıanlaıına \eimıvoılaı ^'bıme gelı yoı Savın /ullık.ıı 'Sı/ın tehlıkelı, nıtclıksı/ dı\e tamttıjMm/ bıı Okul Sözlugu nun ıkı a\ ııııule 50(>0'ın ustundc sattı^ını hatıılatıııak ıstcıım dıvoi Al Lıh Allah Oysa bıı vapıtın satısı ılcnı telı£ı aıasında dogııı bıı oıantı kuıula m.ıyaıa^ı sovlenmı^n bı/ı Ot^ı^tı bu vaıgı i\.ı falıb.ı Anla^ılan yukselen de f\ılıı,ıı ısınavını bııısıdaha^'iıdı Yapılan bir işin niteliği onemli değil, satışı onemlidir... Benı bagışlayın, anlaya mıvoı ıım Türk Dili dcıpısının aynı sayısında Pıol I )ı Ismaıl Paılatıı'ın da " I urk(,c So/luk (^dıiîm.ıl ııı \e Sotunlaıımı/' ıdlı bıı va/ısı \ ,ıı Bav Paı latıı ya/ısmın ba^ında Alıııan lılolo^u (aıop (ıtıınnı d m bıı dıyı^ aktaııvoı "Yanlışveeksik,so/lükleıe(anınmışbirim(iyazdır " Sonunda ben bıı dıı^umu (,o/ılum jvılıb.ı sı\f;ılı okuı laı Bıı so/ luk y.ı/,u laı ı so/lııkk ıı tanınan bu ıın tıya/ı bol bol kullanına hakkını kendı leıınde buldulaı I ııık so/lukı,ulu^u gi'i(,i'k so/luk ya/aılaıını aııyor Bula eaktıı da • Oguz Adamr'dan ilginç bir çalışma... Sinemada Anlam ve Anlatım SEÇİLBÜKER A nlam vc anlatım sorun olmayı sur duruyor Belkı de bu sorunlar ınsanla bıılıkte var olmayı surdurc ıck Ço/umyokkuşkusu/ (.o/um yaratııılığın sonu olabılır 1 artıjmak ıse yaratıcılığı arttırabılır Yaratııının goruş açısını genışlctebılır Bu tur sorunları ırdeleyen bır kıtap yalnızca yaratıcılara de gıl, herhangı bır okura da katkı (jctıreıek rır ku^kusuz Sinemada Anlam ve Anla tım ın ya/arı ()ğu? Adanır bu alandakı so rıınl.ırı ya da konuları hangı çerçcvc nın de iundu'Cıelınbırlıkteı/leyelım Kıtap uı, bolumden olujuyor Bırınıı bolumun adı "Zıhnıyet, Sanatsal Uretım ve Sıncma llı^kılerı" Araitırmacı, /ıhnı yet kavramını tanımlayarak ışe pırı^ıyor I lemen ardından Furk toplumunda /ıhnıyetkavramınıaçıklıyor Sanatçtnınıun de ya^adıpı toplumun /ıhnıyetınden bu tunuyle kopmasının olanaklı olup olma dığını tartiian yazar, egemen ıdeolojının dc >onctebılmek \<,\n yonlendırmeye pe reksınımı oldııpunu vurguluyor Bu ba£ lanıda ianat\ının ı^levını, ne yapmayı amaı,ladığınıveneleryapabıldığınıaçıklı yor l/leyıcı ıse sinemada ya da televızyonun kar^ısında fılnı ı/lıyor (,ofu ke^ de 7a manoldurmckı<,ını/ledıgını:>oyluyor 1/ lenıe edımının bıı tur yaşamsal pratık ya da alıjkanlık nldugunu yadsıyor Izledığı oykulerı onenıseme/ gorunurken, bır an lanıda kendı du^lerını, kemlı ar/ularını yadsıdıf ının <,o£u ke/ bılımınde bıle de pıl Pekıı/k>ııı du^leııanLımlandırabılır mı1 Yınc .ınlam sorunuyla vu/ yuze gelıyo ru/ Ad.ınır bu ke/ ınl.ımı Levı Strauss, Miıhel I ouı ııılt ( ullcs Deleu/e pıbı du^unuıUıı gondermeliT yaparak aı,ıkl,ı nıasavalıjnor Oahasonr.ı Met/ araıılif>ı ık lılııı dılının anl.ıın yaratma ko^ull.ıı ına feııyor ^ onotnun hır romand.ın bıroykudın yadager^ek bırolayılan yola ^ıkarak lılın urıtıyor Yonetmen oykuyu bır dı/ı ı> lemden gt(,ırıvor Buıada sanat^ının dunvaya \ e olaylara bakış a«, ısıyla /ıhnıyı tı teıııel laktorler olırak karjımı/a (,ık ınaktadır (,,unku sanat\ı hanf;ı turden olursa ulsun sahıp oldugu mal/enıe \e Herıjjı bır bn,ını vemıek/orundadıı Bu noktada da peımı^ten ya da tarıhten, da haonıekı ım tınlerden \canlatılardan>a rarlannıak /orundadıı (, unkıı iı,ınde ya ^adıgı dunyaya uyg'in bır jeyler veıebıl mesı i(,ın bu yapılnıası /orunlu olan bır (..ılıjın.nlıc Sınatı,ının y ıpıtında dıkkat c tnıesı peı eken en onemli noktalardan bı ıı bakıs aı,ısı dır l)un\.ıya olaylara \e konuyabakı^a^ısı (, Linkusevırıi yacla \ı V VKı kı ndısını aktarılanları anıak bu ba kıj .i(,isını kavrayabıldıktın sonra alpıla yabıkıektır Sanatçıbubakı^açısını o/cl lıklı senaryo (.erijCU'leme ı^ıklandırnıa dekor oyunıu yonetımı ve kurguda bellı edeıektır (s 55) Yonıtmenınısi}>u<,tur (, unku k ımera ve kurj;u dı^ında hlıusel anlatımın kodları konuiunda kebin ve nler yoktur Yonet ımn konuşurken, bıldığı dılın ha/ır so7iuklerını kulla nır Ama fılm leker ken goruntulcrı uretmck zorunda dır Bu bolumde ya zar fılının goruntu lcnmış bır yazılı oy kıı olmaması ıçın yonetmcnın nasıl dav ranması ya da duşunmesı percktıgını açık lıyor tkınıı bolumde fılmsel anlam uretım iureıı ıkı ornek araulıgı ılc ırdelenıyor I ılmlerı Britannia Hospital ılc Faize Hücum. nimler, ver^cveleme ı^ıklandır ma, rcnk, ıç vedışmckânlar.gıysı, dekor, efekt ve muzık açısından çozumlenıyor Daha sonraaraştırmacı ıkı rılmı kar^ıla^rı rıyor Ara^tırmaıının vardığı sonu<,ları okuyutu.bolurnunionundahulabılır Yazar Faize Hucum dan Turk sınema smın anlatım sorunlarına gı\ıyor Onıı anlatımın kaynağını açıklıyor, daha sonra Turk smcmasınageuyor So/u araştırma ııya bırakalım Öykunun dramatık kur pulaması açısından /aman vc mekânın hnbıronenıı yoktur Bu ıkı kavram ba^ langıı,tan bu yana fılm kahramanlarımı zın (,evresınde donup durmaktadır Bu kahramanların başına pelcnolaylar/ama nın ve mekanın otesındedır Yoksa ı«,ınde defeıl Anlatılan kı^ı (konu) anlatRi aniatılanıdınleyen (seyırıı) ılı^kılerınege lındıfındeysedurumbutunaı,ıklığıylaor tayavıkmaktadır denclındc anlatııı ko nu ılc seyırıı arasındakı baglantıyı kurarken kendı yorumunu vc stılını gctıren kı^ı olarak aleılamr Oysa I urk sıncmasında kı melodramların buvuk ^ogunlıı^ıınun jeneııklerı kaldıııldıgında hangı yonet ment aıt olduğunu t.thmın edebılmek bı le pu(,lescıektır Buraılan anonım bır an latım bnımım s.ıhıpol ın m ısallarl ı 1 urk sıneması .ırasintl ıkı bcn/crlıgc \arabil mck mumkun Bu ma^allaıda onemli olan anlatiıılar dcğıldır Onemli olan kahramanlar \ı v.ıptıklan >evlcrdır (s 129 HO) Masalda \e I ınk lılmlerınık ııııkm \ı kı^ı ılı^kıkrını ımckvın ya/ar mekânın dramatık yapı ıı,ınde s.ıhıp olması gerc ken yere sahıpolmadıgını tılmk rın ışıtsel r dolgu u/crıncku uluoldugunu dıyalog laı ın ^u ya da bu mekânda so\knnıı^ ol mabinın onemli olnıadıgını vurgukıvoı " Masalda vc sinemada /aman I urk M nemasinda sen.ırvo p.ır.ınoya lılmsel o\ kıı ılı>kılıtı 1 urk sıncmasında streotıp lenmıskonular streotıplesmısses lerj;ıhı alt bolumlerden sonra arastırm.ııı , I ııık sınemasının gıreksındıgı ^eylerın ı<,ınık cn onemlısının /ıhnıyet oldu£unu so\lu yor /ıhnıyctı defistırmenın temel kosul larındanbırıdeokumakdegılmı^" Sinemada Anlam ve Anlatım/ Adnntr/Kıth YayinalıUAnkara SAYFA 15