Katalog

Jvemal Özer'in 30 yılı kapsayan günlüklerinde, hem Türkiye'nin hem de şair Kemal Özer'in değişimi, gelişimi yansıyor. SENNURSEZER en şairleri öteki yazarlardan ayntutarım. Şürinimgeyeyervermek zorunda oluşu, şairlere ayrı bir bakış açısı kazandırır çün• kü: AJtıncı kattan aşağıya bakmak gibi (biliyorum bu tanım daha önce yapıldı) bu bakış açısı, yakın plan verilecek noktaları saptarken de, öne çıkarılan planların genel durum içindeki yerini işaretlerken de sağlıklıdır. Bir sinemacıpın bakış açısıyla benzerlik gösterir. Üstelik daha çok ustalık ister. Çünkü şairin tek malzemesi vardır; kelimeler. Kemal Özer'in 30 yılı kapsayan günlükleri, beni yalnızca bu yüzden heyecanlandırmadı. Özer, yalnızca şairliği yönünden önemli değil benim için. Kendini ve şiirini değiştirmeyi göze alan ender şairlerden. Dünya görüşünü daha iyi anlatmak, şiirini dünya görüşüne uygun duruma getirmek için bir bakıma tüm şiirini yıkıp yeniden kurmayı göze alan bir kişi. Benzer bir değişimi, anlatım değiştirimini öykücü Adnan Özyalçıner de yaşadı. O yüzden bilirim, başanlı sayılan yazarIann "üsluplannı" değiştirdiklerinde, Kemal Özer, günlüklerini yayımlamayı sürdürüyor Tanık Günler özellikle bu değişim toplumcu dünya görüşünü vurguluyorsa, nasıl karşılandıklarını. Sanatı dünya görüşüne feda etmekle suçlanıp, nasıl dışlanmaya çalışıldıklarını. Oysa şiirini ya da öyküsünü değiştirmeye kalkışan şairin, yazarın ustalığı eksilmez. Sanatın oyun yanını küçümsemeye başlamışsa (tersi de olabilir çünkü) yalınlığı seçer, basitliği değil. Okur değilse de bir bölük eleştirmenleri karşısına alacak demektir bundan böyle. Kemal Özer'in günlüklerinde, hem Türkiye'nin hem de şair Kemal Özer'in değişimi, gelişimi yansıyor. Bu değişimde, yer yer çelişkiler de var elbet. Özer, bunu önsöz yerine yazdığı Tanık Günler'de Okur Karşısına Çıkan başlıklı yazısında şöyle açıklıyor: "(...) Bu günlükte her şey günü gününe yazılmıştır. 1lerde yayımlanacağı düşünülerek değil, o günün öznelliği içinde. Şaşırtıcı olana, beğenılen ya da beğenilmeyene, tepki ya da öfke duyulana, zaman zaman sonradan pişmanlık getirecek aşırı anlatımlarla da olsa 'günün öznelliği' içinde tanıklıkedilmıştir." Bir şairin günlüğü, belli gözdcn geçirmeler yapılmadan yayımlandığında, çevresini de ilgilendirir. Yaşanılan ve saptananlar arasında başka şairlerin, yazarların düşünceleri, tepkileri de yer alır çünkü. Özer, daha önce günlüğündcn bölümler yayımlandığında bu yüzden tepkiler alrnış. Bu tepkileri "zaman içinde değişen ilişkilerinden dolayı, yıllar önceki sözlerinin, yargılarının (güniük aracılığıyla) okur önüne çıkmasından açıkça rahatsız olmak'Ma açıklayıp anlayışla karşılıyor. Bu anlayışla karşılamada, belleğin "unutulmak isteneni öğüten sakat yanını bilmek" de var "yazılı yapılmayan söyleşilerde ortaya çıkan eksik ve yanlışların insanı nasıl üzdüğünü, şaşırttığını, zaman zaman da öfkelendirdiğiı mek" de Özer'in bu açıklamaları, günlüğünü "kötü niyet aracı olmakla suçlayanları" yanıtlıyor. YU'lUni 8UP6CI Bîr şairin tamklığı: Güntok ve Kemal Özer Kemal Özer'in günlükleri iki ciltte toplanmış. Birinci cilt; Şıirler Ozanlar, Şiir için Yerli Yersiz Notlar, Sinema Düşleri, Sinema, Okunanlar lzlenenler, Tasarılar Taslaklar, Yazı Cehennemi, Kitapların Mutfağında başlıklarını taşıyan bölümlerden oluşuyor. Bu bölümler de Kemal Özer'in kendi şiirleri ve başka şairlerin şiirleriyle ilgili düşünceferini, şürsel notlarını, sinema için tasarılarını, seyrettiği filmler, okuduğu kitaplar, izlediği gösteriler için yaptığı saptamaları, irdelemeleri kapsıyor. Şiirlerin yaratım sürecini de. Ikinci ciltte yaşamsal, sanatsal sorunlar ve çözümlemelerle gezi ve dinlence notları yer alıyor. Bu cilt de Sorunlar llişkiler, Dergi Günleri, Siyaset Günle ri, Dinlence Günleri, Gezi Günleri başlıklarına ayrılmış. Bu ciltte 12 Mart ve 12 Eylül dönemi düşünceleri, dergiler de yer alıyor. Bu bakımdan önemli bir belgesel. Özer her günlüğün sonuna açıklamalı notlar da cklemiş. Böylece, Ycni a Dergisi, Şiir Sanatı gibi döneminin önemli dergilerini görmeyenler, yalnızca adıyla anılan, metni verilmeyen şiiri okumak isteyenler hangi kaynaklara başvuracaklarını öğreniyorlar. Sanatın bir işlevinin de yaşadığı günlere tanıklık etmek olduğuna inanırım. Bazen bu tanıklık eksik kalır. O günlerin siyasal ya da toplumsal pek çok ayrıntısı unutulmuş ya da unutturulmuştur çünkü. Kemal Özer'in kitabı otuz yıllık bir dönemin önemli ayrıntılarını günümüze yansıtarak şiirin ve öykülerin tanıklığını bütünlüyor. Bu tanıklık, hem bir şairin tamklığı olduğu için hem de adları olayları "nokta noktalarla" geçiştirmediği için önemli. Bir dizenin hangi aşamalardan geçerek yazıldığını merak edenler de Tanık Günler'i okumak zorunda, bir şairin hangi kaygıları yaşadığını tartışanlar da. Kemal Özer'in Tanık Günler 12'si Türkiye'nin otuz yılının tarihi. Resmi tarihle (siyaset veedebiyatta) yetinmek istemeyenlerin dikkatlc okuması gerekli bir tutanak. • TanıkGünIerl2 (19631993)/Kf mal Özer/ Yordam Kıtapları/ 32S\, C U M H URİ YET KİTAP SAYI 239 S A YFA