Katalog

M I T A P A B O L L O B U L M N C A Edith Sodergran 'ın şiirleri topluca dilimizde Önce aşağıda tanımlan vcnlen so/cuklerı bulnıa ya ^alışın ve htr bır narfı bır yatay çızgı u/erıne gelecek bı c,ımdeyazm Sonra \ızKilerın altUrın dakı s.ıyılara aorc bu harflerı bulma cadakı aynı sayılı karclerc aktarın (Kara kareleı ıkı sonuk arasını gos ttrır Bır satınn ı>o nunda kara k.ırc yoksa bu s.ozcu fiun alttakı satınn başına sarklığinı gosttrır ) l^tc o ?i man bulmaıadakı sOitcuklerden ya rarlanarak tanırnla nn kariilarındakı . . „ . , . . sozcuklcn bulabı A D I ' SOYADI lırbinı? (Bıılmaca ADRESİ dakı karelcrın sag ust koşelerındekı harfler tanıınlar duınındckı harfsıra&ını gostcrmek tcdır) Bulmaca tamamlanınca sorulan tanımların karsılığı olan so/cuklenn ılk harflerı yukarıdan a^afiı ya doğru Metın 0 engı/ ın bırşıır kıtabınm adını oluş turacak hıılmacakarderındeysıc,aynı^ıırkıtabından bır iilııuı vı kıtabın ^ıktıjjı yayıncvının adı ortaya cı kacaktır TanımJar ve sozcuklerınız A. Attılâ îlhan'ın bır romanı 24 18 54 20 28 27 30 35 66 32 Diiş kaldırımlarına saçılan şiirler A n n a Ahmatova, Marına Tsvetaeva gıbı kadın şaırlerle aynı donemı paylaşan Sodergran'ın, dılımıze Erol Sever'ın çevırdığı "Yüruyerek Geçtım Guneş Sıstemlerının Arasından "adlı kıtabı, bütün şıırlennı ıçerıyor. ERDAL DOGAN lkcmız okurlarınca pek fazla tanın mayan fakat Iskandınav edeblyatı nın en buyuk kadın şaırı sayılan hdıth Sodergran, 18921923 yılla rında Fınlandıya'da yaşamı^ ve şur lerınıls.veççeyazmıştır Sodergran ıikkıta bı "Şıırler"ı 24 yaşında çıkarır Bunu 1918'de Eylul Arpı, 1919'da Gul Mıhrabı, 1920'de Geleceğın Golgesı ve 1925'teyse Var Olmayan Ulke ızler Anna Ahmatova, Marına Tsvetaeva gıbı kadın şaırlerle aynı donemı paylaşan So dergran'ın, dılımıze Erol Sever tarafından çevrılen Yüruyerek Geçtım Guneş Sıstem lerının Arasından adlı kıtabı, butun şıırlerı nı ıçermektedır Sodergran'ın ılk urunleruıde, donemı nın sembolızm dalgalarını kendı şıır evre nınde erıttlğı ve bu evrende gunluk yaşam dan kesıtlenn sıcak bır soylem bı^ımınde yeraldığıgorulur Sodergran'ın şurınde kadın duyarhlığı nın etkılı yansımalarıyla bırlıkte, tınsellığın dışavurumu da belırgın bır şekılde goze çarpar Kıtabın ılk bolumunde yeralan bır şıırınde, "Soğuk çam ağaçlarını kucakla rız/batan guneşte ışaretler, oğutler ararız" dızelerıyle kadınları anlatırken, yıne aynı şurde geçmışınde yaşadığı bır aşkı şoyle dıllendınr "Bır zamanlar bır erkeğe aşık oldum, hıçbır şeye ınanmryordu /Softuk gunlerın bırınde çıka geldı, ıçı boşalmış gozlerle/Zorlu bır gunde gıttı, alnında unutuş /Eğer çocuğum yaşamazsa, bılın kı ondandır "(S 19) Şurlenrıın ana ızleğını yaşama tutkusunun sevılerle yoğrulduğu, duşlerını ıse kımı zaınan umut, kımı zaman huzunle kanadığı dızeler oluşturur Bu noktada, Sodergran sorar "Acıyı tanır mı sın scıi''" Yanılsamalarla da yanıtlanabılı nen bu soruyu, kıtabın ıkıncı bolumunde bakın şaır nasıl karşılar " Acı adını kor ço cugun, annesıyle bekler başucunda/ve al tın duğun yuzuklerını ışler /Acı hâkımdır her şeye, duzeltır bılgenın alnındakı çızgı lerı/arzulanan kadının boynuna takıyı o asar/erkek sevgılısınden gerı donduğu za man odur kapıda bekJeyen " (S 26) Acının Sodergran'ın yaşamında kor kunç bıryerı vardır, Isvıçre'nın Davos dağ koyundekı sanatoryum yılları, yalnızlığı ve gıderek yaklaşan olumun yuzu Fakat yı ne de "soluk alma utkusu"yla dolup taşar şaır "Damarlarının ıçınden buz soğuklu ğunda akanzamaru tanıma utkusu/ve dın lemek gecenın sessızceakanır mağını/ve da ğın tepesındc guneşın altında durmak" (S 29) coşkusuyla bır sonrakı gune akar Hıçbır şey "Sade bır gor kemle toprağın derınlıklerınden sıslerın arasına doğru yuk selen" (S 31) bır ağaç kadar guzel ve guçlu olamaz Sodergran ıçın Oyle kı bu guzellık, duşen bır yıldırımla yok olsa bıle, "turkule rın seslerı duyulana kadar" şaırın dunya sında varLğını surdurur Kısacık omrune bırkaç şur kıtabını sığdl rabılmış Sodergran'ın urunlerınde, farklı kulturlerden gelıp de bır ortamı paylaşan ınsanların acıları, ozlcmlerı, çığhkları du yulur Bunda, kcndısının de Fınlandıya'da yaşayan Isveçlı bır azınlık grubundan olma sının kuşkusuz onemlı bır etkısı vardır îşte bu noktada Sodergran, "butun ısteklerımı zın hemen yerınc geldığı ulke/butun zıncır lerımızın çozulduğu ulke/çığle kapb ayın altında/alınlarımızdakı yaraları sağaltaca ğımızulke" (S 71)duşlerınıkurar Çağının yaşadığı zorluklardan, sıkıntılardan kop mak yerıne ımge dunyasının zengınlıgıyle bunları sureklı şıırlerınde dıle getınr Ûste lık hıçbır lcapalılığa, anlamsızlığa kaçma dan Duru.açıkbıryazımıseçer Alman expresyonızm, Rus sembolızm ve futurızm akımlarının şurde etkın olduğu bır donemde unınlerını oluşturan Soderg ran, utopyalarını kurduğu ulkenın guzel lıklerıne kendı penceresınden bakmış ve hep o ulkeye seslenmıştır Ne var kı, So dergran,"çalılıkların arasından" gelen "olumun tek seslı melodısı"nı erken duyar Bır hazıran gunu olum, şaırın kapısmı ça larken, o bu davetsız mısafırıne, utopyaları nı kurduğu ulkenın guzellıklennı gormek ıstedığını dıllendınr "Alnımı hıç susleme yen bu çelengı/sessızce ayaklarının altına serıyorum /Baş dondurucu guzellıkte bır ulke gostermelısın bana/uzun palmıyelerın başlarını dıktığı/ve yuksek sutunların ara sından/ozlem dalgalarının aktığı ulkeyı" (S 73) • Yüruyerek Geçtim Gunej Sistemlerinin Arasından/ Edıth Sodergran/Çev Erol Sever/Berftn Yaytnlan/7iS S A Y F A 1 S kımse 19 16 31 29 68 43 F.Gısr 42 49 73 G. 'Mehmct " ("Bekır Yıldız Gerçeğı" adlı bır ınceleme kıtabı da olan eleştırmen) 57 R 61 40 13 78 a n l a m ı n B. "Sacıde","YoUarTukendı", "Beslemc" adlı oyunları da yazan oyun yazarı 74 21 70 77 12 6 10 38 51 ,Ve j ^ ^ . 7 daklfc^ 44 I." Ucu"(Vus'atO Bener'ın bır oyunu) 3 69 63 46 71 C. Yavu? Bulent Bakıler'ın bır şıır kıtabı 82 41 59 65 47 14 36 22 50 62 J. Kemal Sunal'ın sınemada yarattığı unlu tıp 9 2 79 5 75 D. Mustafa Necatı Sepctçıoğlu'nun bır romanı 8 1 53 56 11 52 39 37 48 60 55 58 4 K. " raporıı" (olulenn muayene ve otopsısın dcn sonra duzenlenen rapor) 72 81 17 15 33 26 67 *23 25 80 L. "sahı kaç ceset var kı zaten doğru durust go ruştuğumuz/ bır nâztm, bır abı, bır de mayakovskı" Kuçuk îskender 45 75 44 34 E. Daıre, otei, aparcman gıbı buyuk yapılarda bckçılık, temızlık, alış verış gıbı ışlerle gorevlı 237. sayının çözümu: A Sozcukler, B Uyusana Tosunum, C Sdım îlen D AhcıKuş.E Nına Bcrberova, F Sozden, G Orson.H Nme, I TeğmenJ Amır, K Gıdı Metin "Verern soylcncesı, mclankolı ımgesının uzun rotası üzerındc sondan bır oncekı basamaftı oluij turur " C J MHURİ YET K İ T A P SAYI 237. sayıdan kıtap kazananlar: htanbuldan Oya Aytan, Besım F Dcllaloftlu, Has»n Çamcı Asım Uçar Yılma/ Ak'u'l' Derya Tambay Pınar Yalaman, Yaprak Akbaba Ankara dan Ccngız Çay Kemal Yıldırım Volkan Okay Volknn Altun Mehmel özten, Lr can Ülger Nevrıye Yılmaz Zılfi Guncr hlvan Melck Er turk Alı Murat Eseacan Halıl Balur Erda) Yuccl, Ülku Durukan lımır den M Ceyhun Balcı Bursa dan Cem Dc mır Cdırne dın BahadırBoz Sammun dan BırsdGcnç 239