Katalog

O K U R L A R A 1960 yılından bu yana edebiyat ve kültür dergilerinde adtna sıkça rastladtğımız Adnan Binyazar, Türkçe eğitiminin öndegelen adlartndan biriolarak, ytllarca, çeşitli okullarda öğretmenlik yapmtjtt. öğretmenliğinin yanı sıra dergilerde yazdığjt eleştiriyazılarıyla da dikkatleri üstüne çekmişti. Şimdilerde A Imanya 'da yaşayan Binyazar, buradaki Türk çocukîart için Türkçe kitaplan hazırltyorve Türkçe'nin Almanya'da da yaşamasını sağlamaya çahşıyor. Adnan Binyazar'la Türkçe'nin Almanya'daki serüvenini konuştuk. Çocuk, genç, ya$lı, her türden okurun yakından tamdtğı bir kitap "KüçükPrens".Bu kitabın yazart A ntoine deSaintExupery bundan tam elliytlönce Nazilere karşı savaştrken, çıktığt bir keşifuçuşunda kaybolmuştu. Exupery'yi Halil Gökhan 'tn yazıstyla amyoruz. Herzaman olduğu gibi, yine, bolkitaplı günler diliyoruz sizlere.. TURHAN GÜNAY Lütfi Özkök ve "Uzaklığın Yakınlığı" Dünyanın resmini çeken bir şain... Lütfi Özkök'ün 40 yıllık şiirlerini ve diğer ürünlerini toplayan "Uzaklığın Yakınlığı" adlı şiir kitabı Cem Yayınları'ndan çıktı. Bu bir kitap değil aslında, kocaman bir insan hayatı, bir tarih. delikanlıydı filmdeki Özkök. Çok yakışıklıymışsm sevgili özkök, dedim. Her zamanki o sevecen ve çocuksu tavrıyla 'boşver, geçti artık' gibilerinden birhareket yaptı. * Şirndi olduğu gibi, diyerek ikinci cümleyi bastırdım. Geçen yıllarda yitirdiğimiz, Özkök'ün de yakın dostu olan ünlü ozan ve Isveç Akademisi üyesi Artur Lundkvist'in 'Aforizmalar'ını Türkçeye çevirmiştim. Aforizmalardan biri hiç aklımdan çıkmaz: "Şair, içindeki çocuğu yitirmeyen insandır." tşte 70 yaşındaki bu delikanlının en güçlü yanı budur bence: Özkök hep çocuk kalmıştır. Şiirini besleyen o ince hüznün ve duyumlar denizinin kaynağı burada yatar. Şairin 'içindeki çocuk' şürinin filtresidir. Dış dünya bu filtreden geçirildikten sonra düşürülür şiirin yataklarına. Lütfi özkök'ün şürinin konusunedir? Özlem, yabancılık, sıla, nostalji... denebilir ilk elde. Ama bana kalırsa bunlar, şairin şiirindeki 'küçük odacıklardır'. Özkök'ün şürinin temellendiğiyapının adı: Özgürlük'tür. Okur özgürlük bulur, özgürlüğe ulaşır. Gönüllü ya da gönülsüz sürgünde yaşamanın doğurduğu susuzluktur bu. Dünyanın içindesiniz fakat Türkiye'de değilsiniz. Türkçe yazıyorsunuz fakat Türkçenin içinde değilsiniz. Gene de bildiğiniz tüm yabancı dilleri Türkçenin laboratuvarından geçirdikten sonra şiire ulaştıracaksınız. Kolayiş değil bu. Şairin 40 yıllık şiirlerini ve diğer ürünlerini toplayan "Uzaklığın Yakınlığı" adlı şiir kitabı Cem Yayınlan'ndan çıktı. Bu bir kitap değil aslında, kocaman bir insan hayatı, bir tarih. Bukitaptaneyokki:îşte! Şairin 17Temmuz 1958 yılında, Stockholm'de, Nâzım Hikmet ile çekilmiş bir fotoğrafı, sarılmışlar birbirlerine. 1991 yılınde ölen sevgili dost Artur Lundkvist'in ardından yazdığı şu dizelerenedersiniz? Artur Lunkvist'e saygı Ben ve bize benzeyenler... (Sandığın kadar az değiliz dostum) Yabancılar, şiirin vatandaşlan Hiçbir yerden gelmeyip Hiçbir yere gitmeyenler Evrensel şiir denen labirentin çıkmaz yollannı Sadık fenerinlebizlereaydınlattığın için Sağolasın dcriz. Soluyan Terleyen Kanayan bir kitap EyCervantes! EyGoya! Işıktan iz bırakan köylü! Bu bir şiir değil, bir dostun, büyük bir şairin ardından atıİan sessiz bir çığlıktır. BeyoğIu meyhanelerinde birlikte şiirler okuyup şarap içtikleri gençlik arkadaşı Orhan Veli için şu şiiri yazar: Imtiyaz sahibi: Berin Nadl o Basan ve Yayan: Yenl cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık AŞ. ocenelYayın Koordinatörü: Hlkmet Cetlnkaya c Genel Yayın Danıjmani: Orhan Erinço Yazı Işleri Müdürleri: Ibrahlm Yıldız. Dlnç Tayanc (Sorumiu) o Yayın Yönetmeni: Turtıan Cttnayocraflk Yönetmen: Dllek llkoruroReklam: Reha işıtman TAP L ütfı özkök'ün adını anmadan tsveç'ten söz etmek mümkün değil dir. Hele Stockholm'den hiç söz edemezsiniz. Edebiyatla uzaktan yakından ilişiği olan herkes mutlak duymuştur Lütfi özkök adını. Günlük gazetelerde ya da edebiyat dergilerinde yayımlanan ünlü 'Yazar Portreleri'ni görmeyen yoktur. Türk şairlerinin îsveçceye çevrilmesinde, Isveç okuruna sevdirijmesinde en çok katkısı olanlann başında Özkök gelir. Isveç şairlerini Türkçe'ye ceviren ve Türk okurlarına sevdiren gene özkök'tür. 43 yıldır Isveç'te yaşayan Özkök, Orhan Veli, Sait Faik ve Nâzım Hikmet'ten başlayan ve Rene Char, Beckett ve Arthur Lundkvist'e kadar uzanan yelpazede yer alan pek çok ünlü yazar ve şairin yakın dostudur. Sanatsal çabası ve bu ilişkileri nedeniyle, dünyaya evrensel boyutlarla bakma yetisini kazanmış Avrupa'da yaşayan çok az sayıdaki sanatçılarımızın başında gelir. Geçen yıl Özkök'ün 70'inci doğum gününü kutladıkevinde. Evi, tsveç'in ünlü sanatçı, gazeteci ve yazarlarıyla doluydu. Gençliğine ait bir filmi izledik bir ara. Genç, yakışıklı ve esmer bir S/4Vf 2 3 2 • Orhan Veli Orhan Kardeş, O kemiksiz saydam parmaklarınla tuttuğun ışık demeti geceleyin önümüzde yiten yolları aydınlatacak. O ıslak yosun rengi sesinle günlerimizin kenarına ektiğin her tohum tanesi teker teker özgürlüğümüze ve yaşantımızın kısalığına tanıklıkedecek. Bir bardak şarap daha Camda silkinen sabah Yalnızhk başdönmesi Ve düşün saltık sınırı. 1951,Stockholm Lütfi özkök'ün şiiri organik bir şiir değildir, yaşayan bir şiirdir. Yulardır yaşadığı karlar, buzlar ülkesi îsveç'te, sözcüklerini, yüreği kadar sıcak tutmasını başarmış bir şairdir. Yalnızlığa, acılara, yabancılıga, göçmenliğe karşı ayakta durabilmiş bir şairdir. Lütfi özkök'ün olmadığı bir Stockholm çok fakir bir Stockholm olurdu. Ve ben böyle bir Stockholm'de yaşamakistemezdim. lyi ki varsın sevgili Lütfi Özkök. Akşamatavlapartisinevarmısın? • Uzaklığın Yakınlığı / Lütfi Özkök /Cem Yayınları/174 s. S A Y F A 3 OZKAN MERT CUMHURİYET KİTAP