Katalog

Cahit Külebi "Türk Mavisi"yle Almancada Anadolu deyfş geleneğinden özgün söyleyişe... d a h i t Külebi'nin "Türk Mavisi" (Türkis) adını taşıyan kitabı, Almanya'da yayımlandı. Şık bir kapak ve baskıyla sunulan kitaptaki şiirler TürkçeAlmanca. "Türk Mavisi"nde yer alan şiirler, Cahit Külebi'nin tüm şiirlerinden bir seçme. Kitabın sonunda yer alan Nuran Tezcan'ın Cahit Külebi'nin şiirine ilişkin saptamalarla "Türk Mavisi" bütünleniyor. GÜLTEKİNEMRE ürk şiirinin önemli şairleri yurtdışında tanınıyor mu yeterince? Kim tanıtacak, kim üstlenecek böylesi özverili bir • çahşmayı ve, çabayı? Kimi özverili yayınevleri, şiir tutkunu yayıncılar, editörler yoksa ya da çevirmenler, değil yurtdışında tanınmak, ülkede bile adları unutturulacak neredeyse önemli şair ve yazarlanmızın. Şair büyükse şiiriyle şiirimizde bir yol ayrımı CUMHURİYET KİTAP SAYI 215 oluşturmuşsa kimse ne şairi, ne de şürlerini kolay kolay unutturabilir; kimi şiirler de kendini hiç unutturmaz. Örneğin Cahit Külebi'nin Hikaye, Sıvas Yollannda, Tokat'a Doğru, Türk Mavisi, Istanbul gibi şiirlerini okuyan bir daha unutabilir mi? Bu şiirlerle birlikte Cahit Külebi'nin tüm şiirlerini döne döne, bir kez daha, okuma isteği duymayacak okuru ve şairi düşünemiyorum. Kaç gündür benimle Berlin sokaklarında gezinip duruyor Cahit Külebi'nin Türk Mavisi (Türkis) kitabı. Şık bir kapak ve baskıyla sunulan kitaptaki şiirler TürkçeAlmanca. Türk Mavisi'nde yer alan şiirler, Cahit Külebi'nin tüm şiirlerinden bir seçme. Kitabın sonunda yer alan Nuran Tezcan'ın Cahit Külebi'nin şiirine ilişkin saptamalarla Türk Mavisi bütünleniyor. Cahit Külebi, " o " olarak doğanlardandır, yani tepeden tırnağa şair doğanlardandır. Şiir Yöntemim şiirinin ilk dizesi de bu savı doğruluyor: "Kimse yazmamı istemedi", dedikten sonra, "beş ya;ımda kendim başladım", diye sürdürür. Çok erken yaşlarda tanışır şiirle ve hep sürer dostluklan. Cahit Külebi, "En çok yurdumdan söz ettim" der. Doğrudur, yurdunun sorunlarıyla, insanlarının acılarıyla dolu yüreğini yalayan dizelerle çıkar okurlarının karşısında. Bu yüzden onun "ilk usta"sı "halk"tır, "ikinci usta"sıysa "doğa"dır. Şiirine yön veren, can veren, kan veren aşk Türk Mavisi / Cahit Külebi / Çeviveren "üçüncü usta" ise "kadınren: KlausDetlev Wannig / Httıt Verlar"dır. Kısacası, onun yazdıkları, şiirlaglBerlin, 94,207s. severlere, halkına sunduğu "Birer küçük köylill (Oü.lllNdl lü kilimi"dir. öylesine değerli, öylesine önemli ve böylesine benzersiz vesade. OĞLAK/KLLAĞA KÜPE Cahit Külebi'nin şiiri, öylesine sade ve yalındır Hayatımız boyunca hep aradığımız . ki imge bombardımanından korkmadan dagunumüzü aydınlatacak bılgece sozler labilirsiniz derinliklerine. Evet, Oğlak'lar çoğalıyor... Bölümden bölüme geKutüphanelerdekı kalıtelı yapıtlar çerken.Turan Erol'un 9 deseni de bize Türk çoğalıyor. Mavisi boyunca eşlik ediyor. Cahit Külebi'nin doğa yüklü, inJackson Iirown. Jr Hayata Dalr KUçük Elkltabı sanların içdünyalarına Babamın Bll«ellk kllabı ışık tutan şiirleriyle çok Şu llayalta l\eler Öftrendlk IMeler iyi örtüşmüş Turan Erol'un desenleri. llayala Dair KUçük Elkltabı/2 Berlin'deki Hitit YaEn IvİHİnl ve En DoğnuMinu En Sonunda yınevi, Türk Mavisi'nin Anneler Söyler sunusunda, Cahit Külebi kitabının yalnız kalJoKkierM I Wıser Merakusma Aşk Rrt*o1 mayacağını, bir dizi Meraklısına Vaşlılık Rehberl oluşturacaklarını muşMeraklmına Ana Baba Rehberl tuluyor. "Belli aralıklarla da olsa, Türk kültür ve yazınının belli başlı yapıdarını Almanca'ya kazandırmayı amaçlamaktayız. Bu, bir yandan Türk kültür ve yaOĞLAK YAYINLARI THrk okurunun k*k rıılgl \»wltnn brklrdlfl ktlllr zın ürünlerinin Alman dilinde tanınmasını, bir SAYFA 23 yandan da Almanca konuşan ülke halklannın bu alanda bilgi edinmesini sağlayacaktır." Kitabın sunusunda Cahit Külebi söyle tanıtılıyor Alman okurlara: "Canit Külebi, Anadolu deyiş geleneğini şiirlerine sindirmeyi başarmış bir ozandır. Külebi'nin en belirgin özelliği, Türk şiir geleneğinin yarattığı lirizmi çağdaş Bir sesle sürdürmesidir. Büyük ozanlara özgü olan 'halktan aldığını halka vermek' ilkesi, özellikle Cahit Külebi için söz konusudur. Külebi bunu yepyeni bir lirizmle çağının gerçeklerini özünden duyumsayarak yapar. Külebi'nin son elli yıllık Türk şiir tarihi içindeki kendine özgünlüğünün, hepyeni söyleyişlere yönelmesinin, halkın varlığını gerçekçi, toplumcu ve halkçı bir kavrayışla yansıtmasının temelinde yatan budur." Bu değerlendirmeden sonra fazla bir şey söylemeye gerek yok. Türk şiirinin en büyük ustalarından birinin şiirleriyle Almanya'da, bizimle birlikte olmasına sevinmemek ne mümkün! Cahit Külebi'nin şiirleri, Türk Kültür Bakanhğı'nınkatkısıylayayımlanabilmiştir Almanya'da. Dileriz bu katkı başka şairler için de sürer. •