Katalog

O K U R L A R A Bu hafta kapak konumuzu önce öykülerive romanlanyla, daha sonra da şiirleriyle tanıdıg'ımız bir yazanmıza, Hulki Aktunç'a aytrdık. Aktunç'la son kitabı Insan Asklannın Külüdür üzerine bir söyleşiyerahyor sayfalanmızaa. Bu haftantn birbaşka önemlikitap yaztst ise Gülten Kazgan'ın son kitabı üzerine. Dervimizin yeniden 24 sayjaya çıkması okunanmız arasında bir hayli memnunluk yarattı. Bunu gelen telefonlardan çıkanyoruz. Tüm okurlanmıza teşekkür ederiz. Yeniyaytn mevsiminin başlamasıyla yayınevlerimiz de hummalı birfaaliyet içine girdiler. Kitapseverlerin ötiümüzdeki haftalarla çok hoş kitaplarla tanışacaklarını şimdiden söyleyebiliriz. Her yayınevinin programında en az otuz yeni kitabın adına rastlıyoruz. Kastm Ayında baslayacak TÜYAPlstanbul Kitap Fuan'na haztrlıklanmız da sürüyor. Hepinize bolkiîaplı bir yeni mevsim dileriz... TURHAN GÜNAY Korkuyu yenmek... V«an Göknil'in "Komşu Teyzenin Kedileri" başlıklı kitabının aynı anda dört dilde birden yayımlanması, kaç dilde olursa olsun maliyeti karşılanabildikten sonra, okulöncesi dönem kitaplarının, değişik dillerin değişik yazılarının kuîlanıldığı toplumlara kolayca ulaştırılabileceğini kanıtlıyor. PROF. DR. MERAL ALPAY ocukluğu öyküler biçımlendirir, masallar zenginleştirir. Resimle anlatıma dayalı, resimli kitaplar, bu biçimlendirmenin temel taşlandır. Dil ve yazı farklılıklarına rağmen her çocuğa kolayca yaklaşabilen resimli kitap, artık evrensel çizgileri de belirginleşen bir çocukluk biçimlendirmeye başlamıştır. tstanbul'da üretilen bir kitap, Hollanda'da Averroes Vakfı kanalıyla dört dilde basılmıştır: Türkçe, Hollandaca, Arapça, Surinamca. Ilk üç dilin nerelerde konuşulduğunu herkes buir de Surinamca'nın Orta Amerika'da bugünkü Guyana'da konuşulduğu, bu ülkenin orta bölgesinin Hollanda kolonosi olduğu az bilinir. "Komşu Teyzenin Kedileri" başlıklı kitabın aynı anda dört dilde birden yayınlanması, kaç dilde olursa olsun maliyeti karşılanabildikten sonra, okulöncesi dönem kitaplarının, değişik dillerin değişik yazılarının kuîlanıldığı toplumlara kolayca ulaştırılabileceğini kanıtlıyor. Asıl ilginç olan şey dört dildeki nüshaları masa üzerine koyup karşılaştırmaya başladığınızda resimler aynı kalıyor, her sayfanın altına, bazen üstüne, ustaca yerleştirilmiş cümle(ler)in dil ve yazılan farklı oluyor. Üçü sağdan sola doğru açılıyor, kitapların, biri sol dan sağa doğru. Çünkü Arapça'nın yazılış yönü farklı. Nereden nereye?! Hollanda'dabu dört dili de bilen çocuklar olmalı. Avrupa Birliği, kültür politikası olarak değişik dil ve kültürlerin, yazılarıyla da yaşatılmasını destekliyor. Hollanda gibi, Belçika, Danimarka, Isveç, Norveç vb az nüfuslu toplumlar çok nü Can Göknil'den dört dilli bir kitap: Komşu Teyzenin Kedileri Ç KİTAP imtlyaz Sahlbl. Bertn Nadi o Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.s ocenel Yayın Yönetmenl: ortıan ErtnçoCenel Yayın KoordlnatOrO: Hlktnet Cetinkaya cvazılsleri Müdürteri: Ibrahlm Yıldız. Dfnç Tayanc (Sorumlu) o Yayın Yönetmenl: Turtıan Oünayocraflk Yönetmen: Dtiek Mkoruro ReUam: Retia l$ıtman fuslu toplumlara karşı dillerini savunmak için kültürlerinı zenginleştirmek, böylece gelecekte de var olmak istiyor. Bu arada kendi ülkelerinde yaşayan anadili farklı çocuklara da başka dillerin kitabını, onların anadilinde sunuyor. Can Göknil'in "Komşu Teyzenin Kedileri" (Amsterdam: 1994, Averreöes) kitabı da gerek sanatsal, gerekse eğitsel özellikleriyle bu amaca uygun düşüyor. Yazarı çizeri çevireni yayıncısı basımcısı kitapçısı eleştirmeni tanıtıcısı bir umut içinde bir araya gelmiş, evrensel çizgileri belirginleşen bir çocukluk biçimlendiriyor. Bu umudun, uluslararası barışa sanat yoluyla katkıda bulunmak amacından kaynaklandığı kanısındayım. Kitaplaf Hollanda dışındaki çocuklara da ulaşacak elbet. Istanbul'da doğan kitap, Hollanda üzerinden batıda Orta Amerika'ya, doğuda Türkiye ve Ortadoğu'ya yayılacak ilk önce. 34 yaşındaki çocuklara nefis bir baskıyla renkleri ve düşünceleri taşıyarak, onları korkutmadan, korkuyu anlatacak. Onlara korkuyu yenmenin yolunu öğretecek. Kitabın ulastığı çocuk, yakınındaki bir yetişkinle birlikte okuyacak kitabı; yetişkinin zamanı yoksa, resimlerin söylediğini tek başına anlamaya çalışacak. Kediden korkan Emine (Surinamcası kitapta Mimi olmuş) eve kapanmış, bahçeye çıkamıyor. Komşu teyze onları her ziyare tinde kedisinin fareleri veya civcivleri yediğini anlatıyor. Emine'nin annesiyle ba bası, onun neden korktuğunu anlayınca, bu korkusunu yenmesine yardımcı olmaya çahşıyor. Sonunda babası eve küçük bir kedi getiriyor. Emine'ye, kediye bakmayı ve onu sevmeyi öğretiyor. Bu yıl 50. yaşına giren Can Göknil, Türkiye'de, Avrupa ve Amerika'da tabloları müzelere yerleştirilmeye başlamış; sergileri, mansiyonlan ve ödülleriyle resim sanatı çevrelerinde kendine dolayısıyla çağdaş Türk kültürüne önemli yer ayırtan bir sanatkâr. Benim için Türk ve dünya çocuk edebiyatına sunduğu, özellikle okulöncesi dönemdeki çocuklara yönelik eserleriyle de önemlidir. Yülar önce yaptığımız bir görüşmede " Yazara çizere, telif hakkı yok denecek kadar az, burada bir terslik var" demişti ama, üretimini kesmedi. Çocuk yazarları ve çizerlerini, hakları konusunda desteklemeyi sürdürüyor. 50 kadar çocuk kitabını kendisi, bir kısmı "sanatsal", bir kısmı da "eğitsel" diye gruplandırıyor. Eğitsel dedikleri sanatçı yanını az da olsa sınırlandınyor. Bunlann hangileri olduğunu açıklamasına hiç fırsat vermedim. "Komşu Teyzenin Kedileri"ni eğitseller arasına sokuyor. Resim ve edebiyat bilimcilerıni bekliyorum. Çocuk edebiyatına ilgi duymalarını bekliyorum. Herhalde uzunca bir süre daha bekleyeceğim. Halbuki çekler, bankalar,kazançlar,iflaslar,kurayarlamalan, ekonomik ve siyasal önlemler, döğüş, terör, savaş vb. olaylar içinde sıkışıp kalan bu günün yetişkin bireyi, korkularını yenmek için daha üç yaşındayken "Komşu Teyzenin Kedileri" gibi kitaplarla karşılaştınJmalıydı. Korkunun bilgisizlikten kaynaklandığını öğrenmeliydi. Dayanışma ve sevgiyle üstesinden gelebileceğini bilmeliydi. Üç yaşındayken anne ve babanın oluşturduğu böyle bir ortamı, otuz yaşındayken dostları, arkadaşları, meslektaşlan, komşulanyla oluşturmaya çahşmalıydı. Çocuk Yayınları Derneği'nin kuruluşunda(lstanbul:Temmuz, 1994) Can Göknil'in de yer alması, sanıyorum çocuk yazarları ve çizerlerinin ulusal ve uluslararası iletişimıne ve dayanışmasına katkıda bulunmak içındir.B Komşu Teyzenin Kedileri / Can Göknil/ Amsterdam: 1994, Averreöes S A Y F A 3 CUMHURİYET K İ T A P SAYI 24 2