Katalog

Belgelerle soğuk savas yılları Uğur Mumcu'nun bu kitabıyla ilgili aşağıda okuyacağınız söyleşi dergimizin daha önceki sayilarında yayımlanmıştı. Mürşit Balabanldar arkadaşımızın Mumcu ile yaptığı söyleşiyi yeniden yayımhyoruz. "40'ların Cadı Kazanı" adlı kii tabınızda belgelere dayanarak 14O'lı yılları anlatıyorsunuz. Hangi belgelerden yararlandınız ve bu belgelere nasıl ulaştınız, anlatır mısınız? 40'ların Cadı Kazanı adlı kitap şu kaynaklara dayaniyor 1 Alman ve Amerikan gızli belgeleri, 2 Hasan Ali Yücel Kenan Öner, Irkçılık Turancıhk, Sabahattin Ali Adsız davası gibi dava dosyaları, 3 O dönemi yas,ayanlarınyazdıkları anüar, 4 Gazete koleksiyonları, 5 Meclis tutanakları, 6 Bakanlık müfettiş raporlarıvb... Alman ve Amerikan gizli belgeleri üzerindeki gizlilık kalktı; isteyen bu belgeleri inceleyebilir. Dava dosyaları, MÜRŞİTBAUtBANULAR Uğur Mumcu '4O'ların Cadı Kazam' adlı kitabını anlattı bir araştırma sırasında rastlantı sonucu elime geçti. Dosyalardan biri ele geçince öbürlerini de bulmak zaman aldı, ama sonuçta hepsini de okuyabildim. Bir hukukçu dostum da IrkçılıkTurancılık davasında sanıkların savunmalarını verdi. Öteki kaynaklan bulmak kolay Bulmak kolay da bunları okuyup derlemek zaman işitabii 40'ların Cadı Kazanı, şubat ayı içinde gazetemizde de tefrika edilmişti. Kitapta yeni bölümler var mı? Gazetedeki dizi 14 günlüktü Bu yüzden bazı konuları diziye alamadım. Bunları, ki tapta isjedim, örneğin Nâzım Hikmet'in devrın Emniyet Genel Müdürü Şükrü Sökmensüer ile görüşüp komiınizmden vazgeçmesi. . Bu, çok önemli bir olaydı. Ben, bu konuyu, birkaç kez Şcvket Süre>7a Aydemir'den dinlcmiştım Aydemir, bu olayı, Yön dergisinde Doğan Avcıoğlu ile yaptığı bir konuşmada da anlatmıştı. Ancak Sokmenbiı er'in aynı konuda bir açıklaması yoktu. Tarih araştırmacısı An înan bu konuyu hem Aydemir hem Sökmensüer ile konuşmuş; konuşmuşlar da banda alınmış. Kitapta bu bölüm var, ayrıca Nazilerin Ab dülhamid'in oğlu ile yaptıkları pazarlıkların belgeleri, Sabahattin Ali'nin Atatürk'e hakaret suçundan mahkum olduktan sonra cezaevi çıkışında Ataturk'e yazdığı övgü dolu şiir, DTCF olaylarının ayrıntıları, IrkçılıkTurancılık davasında orneğin Reha Oğuz Türkkan'ın yaptığı savunma... HaşmetOrbay veümerînönüolayları... Başka ilginç olaylar da var. örneğin, IrkçdıkTurancılık davasında iş kence yaptığı savıyla hakkında soruşturma açılan Emniyet Genel Müdür Yardımcısı hakkında soruşturmaya yer olmadığı kararı veren kim, biliyor musunuz? Ihsan Sabri Çağlayangil! 40'h yılların "demokrasimizin oluşma koşulları" açısından önemi nedir sizce? Ayrıca 4O'lı yıllann cadı kazanında kaynayan en önemli olaylar ve kişiler hangileri ? önemi şurada: 4O'lı yıllar. îkinci Dünya Savaşı ile soğuk savaşın yaşandığı yıllar. Türkiye ç,ok partili yaşama soğuk savaş koşulları ile girdi. Bunca gelişmeye karşın Türkiye kendisini bu koşullardan sıyıramadı. 40'ların cadı kazanında kaynayan olaylardan en önemlileri, Sabahattin AliAdsız davası ile. Trkçılık 40lı yılların Cumhurbaskanı Ismet Inönu Turkiye'yı 2 Dunya savasına sokmamayı basarmıstı Turancılık davası ve bunu izleyen Hasan Ali YücelKenan Öner davası. O dönemin sanıkları ve bu sanıkların yandaşları 70'li yıllarda iktidarkoltııklarına oturdular; 80'li yıllarda da üniversiteyönetimlerinielegeçirdiler. Bu dönemin hiç ku^kusıız en önemli adamıdiplomasivalsi ile Türkiye'yi savaş, dı$ında tutmayı bas,aran Cumhurbaskanı lnönü'dür. Tıırk Milli Eğitımi'ne unutulmaz damgalarını vuran Hasan Ali Yücel ve İ. Hakkı Tonguç, bu dönemin en önemli kahramanlarıdır. Yücel ve Tonguc,, bu yüzden sağcıların ve gericılerin boy hedefleri oldular. İnönü de bu iki kahramanı sağcılara ve gericilere kurban etti! Kitapta, 4O'lı yılları ve olayları olgu lara ve belgelere dayanarak açıklama yaçalıştım. • 40'ların Cadı Kazanı / Vgur Mumcu/ Tekın Yaytnevı 1204 s. S A Y F A 9 CUMHURİYET K İ T A P SAYI 154