Katalog

O L U E R K E K K U Ş L A R Evlilik: Düzen sanılan düzensizlik Ölüjîrkek Kuşlar / İnci Aral / Özgür yayın / 430 s /32.000 TL. "Ölii Erkek Kuşlar", bir kadının birine tutkulu bir aşk ötekineyse koklü biı sevgi ve evlilik bağıyla bağlandığı iki erkek arasındaki bölunmüşlüğü konıı ediniyor. Roman, bu u<; kisjnin çocukluktan kadın ve erkek olmaya giden yolda kurallar, ongörmeler, koşullandırmalarla biçimlenislerini irdeliyor. Bir kadın ve iki erkek arasındaki ıli^kilerin hem bireysel ve toplumsal yargıların içinde barındırdığı katılık ve şiddet hem de belli bir tarihsel dönemin baskı ortamında nasıl yorucu, yıprancı, bir iletişımsizliğe, uzla^mazlık ve çözümsüzlüğe donüştuğünü gösteriyor. Bu karmaşa içerisinde aşk, gerçekleşmeyecek çocuksu bir dü£, evlilikse düzen samlan bir duzensizliktir. İnci Aral romanında bir kadının bağımsızlık ve mulluluğu ıımutsuzca arayışını içtenlikle anlatıyor. özgürlüğü ifade edebilir. Ayrılmak dostluğu da kaybetmek anlamına geliyor. Yaşadığımız koşıılların, gönül eğitiminden geçmemisjiğin uçsıız bucaksız iletis,im kopukluğundan kaynaklandığını dü^unüyorum. Bağı kopartmak toplumsaJ anlamda umutsuzluk belirtisi. Enis Batur Dünya edebiyatının en gözde temalarından biridir 'ayrılık'. Penelope'den başlayarak ayrılış, veda, terk, buluşma gibi uçların arasında mekik dokumuştur. Sayısız örnek üzerinde durulabilir ve Orhan Veli'nin "Kitabei Sengi Mezar"ından Nâzım'ın hasret şıırlerıne giden uf ukta sessız gemiyle yol almak en iyisi. Benim için ayrılık, biraz daha tarklı bir içerik taşıyor. Can alıtı örneklerden birine, geçenlerde, uçak yolculuğunıın sıkıntısını dağıtmak için bir ucundan otekine keşfettiğim 22 llaziran 1952 rarihli Le Monde'un bir ilan sayfasında rastladım. 'BayanZeldaSzaft, 1936 doğumlıı îzak, 1934 doğumlu Brajna, 1932 doğumlu Hanna adlı, 1942 eylülünde Baranowicze gettosundakaybolançocuklarını arıyor.' Sonsuza ramak kalmış ayrılık, sonsuza ramak kalmaya ayarlı bir arayış ıs ter. tü ve sık olan birolay. "Bir Deli Ağaç"ta yer alan "Bir Ayrılık ijarkı.sı" adlı öykümde, 14 yıldır beraber yaşayan ama hürekli bir avrılık şarkısını dinleyen böylebirçihianlatmıştım. Ayrılığın bir çeşit özgürlük olduğuna inanıyorum Ama bu kesin bir özgürlük değil, /.aten kesin ozgurluk diye bir şey yok. Çağımızdayaşamçok gerilim li olduğundan insanlar da ilışkılerınden daha fazla sıkılıyorlar Bııgün ayrılmak için imkanlar daha lazla; kadınların ekonomik özgürlüğü ayrılmalarını k«laylaştırıyor. Hğerkişi ayrılmayı istiyorsa bu bir kurtulufc oluyor, yok eğer terkediliyorsa bu mutsuzluğu getiriyor. Ama bu mutsuzluğun üstebinden gelinebilir ve üretkenliğe döııü^turulebilinır. Necla Arat Günümüz gençleri artık çok bilinçli. Yaşarnlarını kendüeri kurmak istiyorlar. Anadolu'da evlilik bağı kopmaz bir bağ gibi görülüyordu. "Gelinlikle çıkar, kefcnlc dönersin" anlayıjı vardı. Evlilik yürümese bile in sanlar, yurür göriintüsüyle kendilerini mahkum etmişlerdı. I lastalığın gizli kalması durumu söz konusuydu. Eğitim ve kültür yükseldikçe kadere razı olma durumu da değişiyor. İnsanlar yürümcyen bir şeyi sürdür meye çalısmıyorlar. Kültürel kalıpların değişmesinde, yenilenmesi nde medyanın rtJü de yoğun. Bu şekilde değişik yaşam bi çımlerinindlduğunu kırsal kesim de {TÖrüycn, "Devam etmeli mi," diye kendine soıuyor, etmemesi gerektiğini görünce de adımını atiyor Bunun doğal ve sağlıklı olduğunu gö rüyorum. Sanat diinyası da realitcyle bağlantılı. Yaşamla sanaı arasında çok yakın bağlantı var. Edebiyatta da bu kendini gösteriyor. İnci Asena Ayrılık bir bütünün ikiye bölünüşü mü, ikinin birlere ayrılışı mı? Yapaydan doğala ulaşmak mı, doğalın yapışkanlaşmasının doğurduğu mu? özgürlük mü, özgürlük sandığın bir yanılsama mıi' Büyük bir yürek mi ister, yürek ezile ezile ufalanmiştır da kurtulmak çabasında mıdır? îstiyorsan mudumusundur? Yager'debıraktıkların... Zorluyorlarsa, çaresizsen "acı nasıl çöker" mi yüreğine' Çıkarsız ayrılık olur mu1 Bir özveri midir ayrılık "onıın" için, "onlar" için goğuslediğinr1 Yaşamaya yeniden başlamak mı? Öldürmek mir1 Ölürken ayrılansen mısın3 Benbunları yanıtlayamıyorum... Pınar Kür: Ayrılık, aşk, ölüm, savaş yüzyıllardır edebiyatın temel konularıdır. Bunlardan biri olmazsa olmuyor. Ayrılık her zaman varolan bir durum çünkü, bütün birliktelikler er ya da geç ayrılıkla sonuçlanır. Fakat beraber olup ruhen ayrı yaşamak çok daha kö S A Y r A 9 Selim ileri İkili ilişkilerde ayrılmak bence özgürlük değil. Boşanma anlamında ise verilen, ortak karar sonucu C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 2 8