Katalog

0 K ü R K 0 Ş E S I Yönettnen Pasolini'den bir yapıt Sayııv Jdle Kıyılı bait Faik Hikâye Arnıağdnı 1955 yılırıdan bu yana verilıyor 1975 ytlında Adaleı Ağaoğlu "Yuksck Gerilim" ndlı kıtnbıyla, 1976'ıU d,t Selını ilcrı "Dosrlukl.ırın Soıı Ciıınu" adlı yapıtlaı ı\ Lı Saıt Faık I fikâye j Aım,ıg.ım'tınd< J!<.T Kiırıılılıılct Bu luınuıl.ı Varlık Ya\ ınljıı arjsmda <,ik.ın i dcbıyatımı/.da Ismıler Nı/ltığn" sı/e rchbtr olabıhr. HJ',,IU unu/dii Ba^arıl.ıı Cumhurıyet KtTAP Şiir scvcnlotlc i ıMİvnrıım Uınıdekı $ıır kıı.ıplannın h i/ıl,ııını dı'gi tokuş cdcbılıı ı/ Ahmcı Knrmıklı, Suphı Bey Caıklesi, 4 / 6 Bakırköy İSTANBU1. Teorema Rekin Teksoy / Can Yayınları / 200 s. Teorema / Pier Paolo Pasolini / Çeviren: Sayın I'rku/u Va/arlarımı/ın telefmı ruımaıaljıı ve adreslmnı < nıak ı kcndılcrındcn ızın aldıkıan sonra yayımlayabüıriz Saygılarımı/la Cumhııriyeı KtTAP Sajfalarınıyda daha a/ kıtaba yer vermeye bailadmız Kıtap az <,ıktığı ıçın mı boyle, yoksa \u mı ıhmal cdiyorsunUi! ö/ellikle kısa tanmmlar bi7İere rehber oluvor Lutfti) onları a/altmayın Sjphi Karata, tSTANBUI. SayınKaraca1 ler hafta a\ nı yoğunlukta olmuyor, bı/ de (arkındayız, aına bu ckstklığınıı/ı gıdermeye çalışacağı/. Cumhuriyet KİTAP Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Cazetecılık T A S adına Berln Nadl MurahhasUye fmlne Ufaklıgll Yazı Islerı Mudur u Okay Oönensin vavm Sekreteri Mürslt Balabanlılar Reklam Mudüru AyıtTorun HA8AN AVDM ilm, konhırmıst bir küçük burjuva ailesine konuk gelen çekici, yakışıklı gencin, ailenin tüm bireyleri ileyaşaJ ı g ı yakın ilişkileri anlatır. Konuk bir gün çekip gittiğinde, ailenin daha öncelerde sahiplendiği değerler gevşemiştir: Bir sarsılma yajanır ve herkeb değişır. I'abrikatör baba işıni bııakır, anne sokaklarda 'siirter', kız intihar eder, hizmet(,'i göğe yükselir. Belki, artık yukarıdiiki (bireyJcr'deki) soru işareti kalkmı^, Pasolinfnin gazetcciyc sordurtfuğııdidaktık sorııları gelmiştir. "Sızce bir mucızeyle göriinmek içın l'anrıhangi gerckçeylc yoksul bir halk kadınını seçti?" "Burjuvaların gerçekten dindar olamayacakları gerekçesi ile mı?" Bunlar Pasolini'nin başlıca temalarıdır ve Teorema'da bunları dıdiklemeyi gerçekiistücü yöntemlerle sürdürür. Pasolini, filmdeki genç konuk için ^unları söylüyor: "Metafizik bir görüntü arzuladım. Tanrı da olabilirdi, Tanrışcytan arasında bir şey de. Önemli olan salıici ve durdurulmaz olmasıydı. M ü p h e m ve ilalıi bir varlık." Pasolini a^kı, ahlakı, cinhelliği, dini, burjııvaziyi sorguladığı bir dıızine fiJmde, mekân ve gövdeler arasında yakaladığı anları trajik biçimdeaktaran ve özgün sınema diline sabip bir yönetmen. "Şiir sineması" kavramını geliştiren Pasolini, bunun kamerayı izleyiciye F hissettirerek yapdabileceğini öne sürmiiş ve uygtılamıştı. Filmleri epey gürültü koparmış, egemen güçlerin "dikkatini çekmişti." Teorema içinkimi film elc^tinnenleri 'phallocentric' yorumunu yaptılar, ama film öte yandan Katolik Sinema Ofisi Ö d ü l ü ' n ü aldı. Bu Pasolıni'ye özgü çelişki, lıayatla sanatı arasında kurduğu müthiş dengenin titrek ibresiydi, belki de. Tiyatro oyunları d a yazan Pasolini, Teore1 ma'yı yedinci trajedisi olarak tasarlamış. "Ancak, karakterlerin sessiz olmaları halinde daha iyi olacağını görerek film yapmaya karar verdim. Sonra bir senaryo eldc edinceye d e k çalıştım. Ortaya özgün bir edebi eserçıktı"diyor. Senaryoyıı da şöyle tanımhyor Pasolini: "Senaryo özel bir süreçtir. Bir üslııp yapısından (anlatının yapısından) basjta bir üslup yapısına (sincmanın yapısına) doğru hareket eden (ama ne birinden çıkabilen nc de öbürüne varabilen) bir çeşit dinamizmdir, gerilimdir." tşte Teorema, bu gerilimi aktaran ama biçimsel olarak da senaryodan çok edebi bir eser olarak okunanbirmetin. PORTRE Yönetmen, oyun yazarı, şair, romancı, dilbilimci Pier Paolo Pasolini, 1922'de doğdu. Şair olarak tanındı önce. "Her eserinde başka bir teknik araştıran" Pasolini, 40 y aşında başladığı sinemaya, yirmiye yakın filmi ile yeni soluk getırdi. Dilcnci, Mamma Roma, îyi Kuşlar, Kötü Kuşlar, Aziz Matya'ya Göre İncil, Kral Oidipus, Teorema, Medea, yaşam üçle Yönetmen, oyun yazarı, şaır, romancı Pier Paolo Pasolini nıesi; Dekameron, 1001 Ciece Masalları, Canterbury Hikâyeleri ve vasi vetfilmi:Salo Alberto Moravia'ya göre "diğerlerinden da ha değerli değil belki, ama daha çok ve daha önemli şeyleryazdığı için yüzyılın ikincı yansının en önemli İtalyan ^airi. Sinemada Eisenstein ve Mizoguchi'den etkilenen Pasolini, aşk, öliim, devrim, ideoloji, mit ve mucize gibi törensel te maları olağanüstü bir başanyla işlemı^tir." 1975 yılında bıçaklanarak öldürulen Pasolini'nin yapıtlarının yanı sıra hayatı ve ölümii de hâlâ tartışıhyor. D K 1T A P L 1 K HASARAGI 1 7J [ c I k k S s İÎHMN 5^ î S A YF A 3 CUMHURIYET KİTAP SAYI 101