Katalog

.$ t K İ T A P T A N B İ R B Ö L Ü M .. Abulin, sürgun buluncluğu Mecitözü'ndan Adana'ya gidip yerlejme ıznı koparıyor. Ankara'da, diz boyu karlı bir şubat gününde bulu^uyorlar Guzin'le, Azra'nın evınde. Arifle geliyor Abidın. Arif de Develi'ye sürgün, anıa Saraçoğlu'ndaıı i/irı alınıs, Saraçoğlu Isviçre'den gençlik arkadaşı... Arif, Abidin adına, Güzin'e resmcn evlenme teklifi yapıyor1 Arif konuşuyor hcp, oysa Güzin de Ankara'ya evlenme teklifı yapmaya gelnıij! Bıı kararı üçü, karşılıklı kutlııyorlar Abidin isc ınahçup damat durumunda! Sonra iki karde^ kalkıp otellerine gıdivorlar. İki günlük izinleri var Ankara'da kalmak için. Azra, o akşam çok kızıyor evlenme kararına. tyice haşjıyor Güzın'i : "lstanbul Edebiyat Fakültcsi'ndc, Erich Auerbach ın asistanı olmuşsun yeni, Baudelaire üzorinc ders veriyorsun. Babanın evi rahat, güvenceli... Alman ordusu Bulgaristan'a inmiş, ötc yanda Stalingrad'a... Türkiyc kıskaç içinde. Yunanlılar yüzcrek Ege kıyılarına atıyorlar kcndilerini..." Ankara'da dostlar da ikiye bölünüyor bu evlenme kararı karsısında İki Sabahattinlerin düşüncesi taban tabana zıt. Eyüboğlu karşı, rumaruik Sabahattin AIi ise taraftar... Oysa Giizin, mutluluktan ııçarak dönüyor İstanbul'a. Annesi de seviniyor. Zateıı her gece yatağının kenarına ilisip, Abidin'in yanına gitmcsı için onıı yüreklendirmiyor muydu, babanın karşı kuymasına ragmunı' Babadan gizleniyor evlenme kararı. Eylüldc gıdecek Adana'ya,, şimdiden üznıemeli pederi. Ama, Abidin'in ablası, kimscyi dınJemiyor, haberı heın eş dosta müjdelıyor, henı de babayı kandıracağını sanarak, karşılıklı bezik oynadıkları bir akşamüstü ona, "Diinür oluyoruz artık!" diyesi tutuyor. Baba, kendine hiç yakışmayan bir davranışla, elindeki iskambilleri'masaya bırakıverıyor, kalkıp odadan çıkıyor! Anne, bıı kaballktan kahroluyor; derken Abidin, "Babana yazıp resmen izdivacını talep edeyim," diye Adana'dan mektup yazıyor. "Çıldırdın mı? Sakın yazma!" diyor Giizin, ama Abidin bu kez, "Babanı çok iyi anlıyorum, ama ona sor bakalım, bizim yerimizde olsaydı ne yapardı?" diye yazıyor. Oysa sıile toptan, bu evlenme işini çok iyi karsılıyor. Kımi, "Abidin Paşanın hafidiyle evleniyor" diye, büvük leyzenin doktor oğlu "Bizim aile için şcrcftir" diye, ınemnun oluyorlar... Bu, elbelte ki çok hoşuma gitti. Çok önemli s,eyler yapmıs, değilim ama, sarfedilenhirçaba varortada, o çabanın farkına varılmış olması insanın hu^una gidiyor. Sayın Giizin Dino, "Gcl Zaman Git Zaman" adlı kitabınız sizin üzcl yaşamınızla yakından ilgili. Bize bu kitabı hangi duygularla kaleme aldığınızı anlatır mısınız? Yazdıklarım, özel yaşamımı "çok özel" bir biçimde ilgilendiriyor. Bıı kitapia Güzin Dino'nun hayatı anlatılmıyor; anılar dfğil, anları anlatıyorıım. Onların da bazılarını. Duygularım yok anlatılanlar arasında,görscltanıklıklarvar. Kronolojikbir sıra iz lenmiyor. Çocukluğıımun evlerini anlatıyorum örneğin. Ama o evleri ve odalaıı anarken, her odada insanların yaşadığı ortaya çıkıyor ve o insanlar bir tarih kesitinde İstanbul'da, Türkiye'de nasıl yaşanıldığına tanıklık ediyorlar. Bclki giinün birinde bir anı kitabı yazarım. Ama bu kitap o değil. Ben yokum bukitapta,başka insanları anlatıyorum. Belki daha iyi böylesi... Hem daha iyi, henı de daha kolay yazılıyor. tnsanın kendisini anlatmaya kalkışması çok zor. Anladığım kadarıyla duyguları, okuyucunun hayal gücüne bırakıyorsunuz. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 7 6 Cüzln Dlno kltabında kronoiojlk bir sıra Izlemedlğlnl bellrtlyor ve söyle dlvor: "istlkial Savaşı nın sonuna lllskln çocukluk anılarım da var kltapta. lstanbuldaki ya$am, sonra, 30lu, 40lı yıllar, Adana ve Ankara dakl ya$amımızda Evct başkalarının duygularını anlatmaktansa, davranışlarına görsel tanıklık etmeyi tercih cttim. O davranışlara eşlik eden duyguları tahmin etmeyi okuyucuya bırakıyorum. Bu kitaba aldığınız zaman kesitinin sınırını çizmck mümkiin rnü? Kronolojikbir s>ıra izlenmeyişinekarşın, örneğin babamın sevincini anlattığım bölüm düşünülecek olursa, İstiklâl Sava^ı'nın sonuna ilişkin çocukluk anılarım yer alıyor kitapra. İstanbul'daki yaşam, sonra 30'lu 40lı yıllar. Adana, Ankara'daki ya^antmu/. Abidin'le... Ama tckrar ediyorum, Güzin'ın yaşamı değil anIatılfln.Çevremızdeki insanlar, AzraErhat.YaşarKümal, Nıırullah Ataç, Nâzım Hikmet ve dostlar, karşıla^tığımu insanlar. Gu/in'dcn "o" diye söz ediyorum önce, sonra Abidin'in karısı, bir kaç kez de Güzin diye. Peki anlattığınız ulaylar arasında sizi en çok etkileyen ne, bir seçimyapar mısınız? Hayır, hepsi etkiledi. Etkilendiğim için andığım, unutmadığım zaman kesitleri hepsi. Beni sarsanolaylar var. Tatsızları da geçti ba^ımdan, onları da yazdım. Ama, "bakınnelergeçkibaşımızdan" kitabı değil bu. "Ah.vah" anımsamaları da değil. Hiçbirduygusallık yok; koymamaya özen gösterdim. Abidin Dinoilekarşılaşmanız yok kitapta... Karşılaşmamız yok da, benim Abidin'e gidişim var. Karşılaşmaya girseydik, işte o zaman anı kitabı olurdu. Siz Abidin'e evlenme teklif etmeye giderken, Abidin Dino daha erken davranmış galiba... Evet, o niyetle yola çıktım. Abidin Adana'ya sü rülmüştü. Şimdi, sürgüne gönderilmiş bir adam evlenme teklif edemez, diye düşündüm; ben ederinı dedim,kendi kendime. Oysa Abidin, ağabeyi ileçıkageldi. Aril gayetciddi giyinmiş; takım elbise ve kravatlı. "Giizin, bir şey teklif edcceğiz sana. Abidin'le evlenmek ister misin?" dedi. Yani benim yapacağım teklif i erken davranıp onlar yaptılar. O sırada lstanbul Üniversitesi'nde Auerbach'ın asistanıyım, çok parlak bir kariyer yapıyorum. Azra'nın bütün"Sen deli nıisin.^" haşlamalarına karşın, parlak kariyere bir tekme, gittik Adana'ya... İlginç olan, ben gayet titizimdir. İçtiğim su bile farklı o sırada. Özel küpüm var. Salataları ilaçlı su larla yıkarıın. () sırada Adana'da tifiisten bin ki^i yatıyor. Sıtmadan döküliiyor millet. Benopısırıkvekorkak insan,oralara,bağrımı açtım giıtim... Sayın Güzin Dino, İstanbul'da başlayıp Anadolu'yu dolaijtıktan sonra Paris'c gelip dayanan bir yaşam çizgisinin şunoktasında"mutlumusunuz?" Mutlu olmak nedir, onıın ölçütü henüz saptanmamıştır. Siz mutlu musunuz örneğin, biliyor ınusunuz mutluluğıı.' Evet,mutluolmadığımı biliyorum. ü kadar mutsuzluklar var ki dünyada, bana da "mutluyuz" dersek çok ayıp olacakmış gibi geliyor işte. Güzin Dino, bir güzel insan. Yaşadığı veTürkiye tarihindekilometre taşları niteliği taşıyan zaman ke sitlerini yansıttığı kitabı "Gel Zaman, Git Zaman" eşsiz bir Türkçe başjyapıtı. Ve satırların arasında, duygularının yoğunluğunıı susarak vurgulayan bir kadının büyük aşjkı gizli. "Gel Zaman, Git Zaman", tanıkları dünyacaünlübirsevdanın günliiğü. D S A Y F A 9