Katalog

başanlıdır. Yeteneklerine rağmen çalışmıyor, durumundan da şikâyct ctmiyorsa ? ü zaman kişinin rembel olduğunu duşünürüm. Mutluluk çaba harcayarak varılan bir sonuçtur. Elindekiylc yetinmek değil, elindckini değcrlendirmek kişiyi mutluluğa ulaştınr. Basit bir şekilde şansı bcklemek, beklenti dü/cyini yükseltmemek kişiyi başarılı kılamaz. Kişi bütiin çabasına rağmen büyük acılar, trajik olaylar yaşıyorsa yine mutlu olabilir mi ? Olumsuz olaylar yaşadığı zaman kişinin üzülmemesi mümkün değildir. Ancak bu olaylara bir trajedi yaratarak dış dünyaya karşı kepenkleri indirmek yerine, bu olayları mutluluğa ulaşabilmek için üzerine basılması gercken taşlar ularak değerlendirebilirse o zaman mutluluğa ulaşabilir ve bundan haz duyabilir. Bu konuyu biraz daha açmak istiyorum, kişi mutluluğa ulaşabilmek için neleryapmalıdır? Bazı ortak özellikler verebiliriz. Fiziki olarak k işinin kendisini güçlendirmesi ünetnli. Genel sağlığı yerinde bir kişinin probleme dayanıklı olması daha kolay. İnsan ilişkilerinde zaman zaman başarısız olduklarını düşünüyorlarsa veya kurdukları iletişimin bazı noktalannda aksamalar varsa, bunJarın ortadan kalkması için önce güven duyacakları, sorıınlarını paylaşabilecekleri bir psikologa başvurmaları gerekir. Kendi öz saygılarını tam olarak gcliştirip geliştiremediklerini araştırmalılar, burada da aksayan noktalar varsa kendilerine güven kazandırabilecek yöntemleri geliştirmeliler. Yaşadıklan olaylar ne kadar olumsuz olursa olsun bunlan kendine acımak için bir vesile yapmamalıdırlar. Kendine acımak insanı daima tökezleten ve mutsuzlaştıran bir duygudur. Daha gerçekçi olarak nasıl problemlerle başa çıkabileceklerini düşünmelidirler. Son olarak da sevgi üişkilerini mümkün olduğu kadar çok yönlü geliştirmeye çalış Başarılı olabilmek için belirli bir ölçüde kaygı duyabilmek gerckir. Ancak kaygmın dozu iyi ayarlanmazsa sonuç başarı değil, başarısızlıktır. Başarılı kişi, bireyselleşmesi nedeniyle başkalarına ters düştüğünde sevilmemeye hazırdır." maları. İnsan önce kendini scvmeklesevmeduygusunu başlatır. Kendisiyle barışık olmayan bir kişinin başkalarını scvmesi beklenemez. ~ Mutsuzluğu göze almadan devamlı mutlu olabilmek adına kaygısız ve beklentileri az olan bir kişi olmak ister miydiniz ? ~ Kesinlikle hayır. Mutsuz olma pahasına da bi~ reyselliğimivezekâmı kııllanabılmeyi tercihederim. Bireyselliğin kazanılabilmesi bunun kaygılarını da duymayı gerektirir dediğimize göre günümüzde stresin yoğun olduğunu düşiinürsek, kişinin bu kaygılardan çok fazla etkilenmemesi nasıl mümkün olabilir? Yaşamın içinde sadcce güzel olaylar değil, yaşamı daha anlamlı kılan hüzünlcr, yenilgiler, problemler de vardır. Bunların yok olmadığı bir hayat düşünemeyeceğimizc göre bunlarla birlikte dostça ve yaratıcı bir şekilde yaşamayı öğıenmemiz gerekir. Başarılı olabilmek için belirli bir ölçüde kaygı duyabilmek gerekir demiştik. Ancak bu kaygının dozu iyi ayarlanmazsa sonuç başarı değil, bozulan sağlık ve başarısızlıktır. Birçok üst düzey yöneticisi, stresle başetmek durumunda olan birçok işadanıı, evlüiklerindeki sorunların altından kalkamayan ev kadınları, başarılı olma çabasındaki birçok öğrenci, kaygının dozu artması nedeniyle zaman zaman psikomatik rahatsızlıldarla yüz yüze gelmişlerdir. Önemli olan kaygıyi ve stresi yönlendirebilmenin yollarını olumsuz olaylar yaşamadan öğrenebilmektir. Bu bireysel değil toplumsal bir sorıındur. Batılı ülkelerde olduğu gibi kişilik geliştirme seminerleri kaygı ve stresi azaltma yollarını pek az kişinin başvurabileceği bir lüks olmaktan çıkarıp, işyerleri, okullarda ve kurumlarda seminer ve kurslar halinde öğrenciye, çalışana verir. Biraz da başarıya bakış açısından konuşabilir miyiz? Hepimizin olmak istediği bir kişi, yani ideal "ben"i vardır. Gerçek benliği ideal benliğine en yakın olan kişi, ısteklerini gerçekleştirebilmiş mutlu kişidir. Bu iki kavram arasında büyük boşluklarolduğu zaman kişi tatmin olmamış ve mutsuzdıır. Insanın kendisini algJama biçimi daima gerçeği yansıtmayabilir. Bu algılama iç standartlarının yüksek olmasına bağlanabileceği gibi o andaki başarılarını kaybedebileceği korkusuna da dayanabilir. Başarılı kişinin endişeleri, içinde bıılunduğu durııma değil, durumu nasıl yorumlamış olduğuna bağlıdır. Yetenekleri doğrııltusunda eğitilerek başarılı olmasına yardımcı olunan kişilerin yanı sıra toplumca başarıya ulaşmış kişilerin de psikolojik danışmaya ve yönlendirilmeye gereksinimleri olabilir mi? Özet olarak başarılı kişilerin de mutsuz olabilmesi mümkün müdür? Başarılı bir kişinin başarılı olabilmek için ödediği bedel aynı kültür içinden sıradan bir kişiye göre daha ağırdır. Çünkü başarılı kişi, bireyselleşmesi nedeniyle başkalarına ters düştüğünde sevilmemeye hazırdır. Ayrıca kendisi için önemli olan birçok top lumsal etkinlik ve kişilerarası ilişkilerden kopmayı başarılı olma adına, ödediği bir bedel gibi görür. Bunun bedelini d t nevrozların temel kaıakteristiği olan kaygıyı değişik boyutlarda duyarak öder. Böyle durumda başarılı kişinin, kaygıları, içinde bulunduğu duruma değil, durumu nasıl yorumlamış olduğuna bağlıdır. Çünkü sevgi ve insanlar ara sındaki ilişkilerde, bir iki kişiyle de olsa, bir doyum bulahilmek dünyanın en başarılı kişisinin bile ihtiyaç duyduğu bir şeydir. Mutlu bir şekilde yaşamak ve daha verimli olabilmek kişinin sahip olduğu objektif potansiyel ve bunun değerlendiriliş biçimi kadar, psikolojik ihtiyacın giderilmesine çok bağlıdır. Bu da birçok ülkede başarılı kişiler ve übt düzey yöneticilerine psikolojik destek sağlanan seminerlerin ülkemizde de çoğaltılmasını gerekli kılar. Söyleşimizde mufluluğun ve başarının yaratılan kavramlar olduğunu vurguladık. Siz bu konııda geniş araştırma yapmış biri olarak kendi yerinizi nerede görüyorsunuz? ~ İnsan hayatında mutluluk da başarı da zaman içinde, bakış açısına ve koşullara göre değişkenlik gösteren kavıamlardır. Mutlu zamanların, başarılı zamanlanm kadar, mutsuz ve başarısız saydığım zamanlanm da olmuştur. Maddi tutkularım olduğu söylenemez, ancak kendimi kanaatkâr da saymıyorum. Ölçülü bir kaygı duyarak ya da ölçülü bir mutsuzluğu göze alarak başarıya ulaşmak istediğim zamanları da yaşamışımdır. D CUMHURİYET K İ T A P SAYI 77 S A Y F A 9