Katalog

Ahmet Yorulmaz'ın Ayvalık kitabı genişletilerek yeniden basıldı Doğa, Ayvalık'ta direniyor Ayvalık'a gidenler Rumlardan kalma, 100150 yılhk Ayvahk ile Türklerin özellikle son 2030 yılda inşa cttikleri Ayvalık arasındaki çarpıcı kontrastı göreceklerdir. Bu kontrast, sanki birkaç bin yıllık bir yerleşik kültürle göçebelikten henüz tam olarak kurtulamamış bir kültürün karşı karşıya gelişidir. ŞAHİNAIPAY yvalık'a gidenler Rumlardan kalma, 100150 yıllık Ayvalık ılc Turklcrin özellikle son 2030 yılda ınşa ettıklerı Ayvalık arasındakı çarpıcı kontrastı göreceklerdir. Bir yanda kentin ve Cunda'mn merkezindeki, yörenin eşsiz doğası ve iklimiyle banşık kendine özgü mimari tarzını paylaşan A (buyük bölümüyle ayakta kalabılmış) "eskı"Ayvalık; ote yanda ne doğaya, ne iklime uygun düşen, herhangi bir estetik kaygı laşımayan yapılaıdaıı oluşan "yeni "Ayvalık. Bu kontrast, sanki birkaç bin yıllık bir yerleşik kıılturlc göçebelikten henuz tam olarak kurtulamamış bir kulturun karşı kariiyagelı^ulır Ayvalık belediyesi sınırlarını aşıp, (hangı amaçla kurulduğu üzerinde düşunulmeye değer) Küçükküy belediyesi sınırlarına girdiğiniz zaman gözleyeceğinız büyuk kontrast ise, henuz yerleşikliğe tam olarak geçememiş kültür ile Tanrı vergısı gorkemli bir doğa arasındaki çatışmadır. Türkiye'nin belki en güzel kumsalı olan Sarmısak üzerinde son on yılda plansız, altyapısız Türkiye'nin belki en çirkin kenti kurulmuştur. Anıtlar Yıiksek Kurulu tarahndan birinci derecede doğal sit alanı ilan edilerck inşaat yasağı konulan Şeytan Sofrası ve Tımarhane Tepesi eteklerinde son bir iki yıldır, çam ve zeytın ağaçları kesılerek, alt alta üst üste"villalar"dikilmektedir. Küçükköy'ünbırönceki, SHP'libeledıyebaşkanı İçişleri Bakanlığı ta rafından görevden alın mış, yargılama sonucu rüşvet suçu işlediği sabit görülerek cezaevine göndcrilmiştir. Şimdiki.DYP'Iibelediyebaşkanı, doğal sıt alanlarına ınşaat izni verılmesini uğrunda hapse girmeye değecek bir "demokrasi davası "olarak savunmaktadır. Ulusal park ilan edilerek koruma altına alınması gereken bu eşsiz yurt köşe&ıni "tahrıp seferberliği"nin baş aktörleri ise, "Laz kalfalar"değil, "Mübadele"de Girit'ten, Makedonya'dan, Mıdilli'den gelen Rumelili gocmenlerin (,'ocuklan, doğma hüyııme Ayvalıklı genç miıteahhitler kıışağıd.r Ama tüm görkemıyle Ayvalık, kendısıne kar şı yuıululeıı bu "tahıip seferberliği"ne karşı yine de direniyor Dikilen çirkınlıklere, yapılan yanlışlara karşı gıde rek artan tepkıleı, esas "<,ıkar"ın gu/.ellikleıin korunmasında yattığı bilmcinın vayılması belki Ayvalık'ı kurtaratak Belki A'Tnlıl' herltcsin $"'i Ayvalık: Antlk Yunan da Eolyanın baskentl, Osmanlı TUrklyesl'nde özerk Rum kentl. Fotoğraflar: Erdal Yazıcı Ayvalık "Tahrlp Seferberllörne direniyor. Koruma blllncl gellstlkçe bu dlrenç artacaL rebildiğıcoğrafyagiizellıklerıyle, herkesınbılmedığı eski ve yakın, siyasal ve sosyal tarıhıyle kıışku yok kı ülkemızin en nadide, en ilgınç yörelerınden bıridir Bu gerçeğin belki en çok bilincınde olan kışı de, Ahmet Yorulmaz. Okurlar Yoıulmaz'ı ınodern Yunan edebiyatından yaptığıçevııilerlevenıakaleleriyletanıyor. Ayvalıkldar için ise Yotulmaz, 1960lardan bu yana kitaplara, okumaya meraklı gençlerin, insanların rehberi "Kitapcı Ahmet"tir. Bircok Ayvalıklı kultur dunyasını onun Geylan Kitabevi'nde keşfetmıştır "Kıtapçı Ahrnet'ın dııkkanı"bugün de Ayvalık'ın sanki bir kultur merke/idir. Ge<,enlerde genişletilıniş üçünLÜ baskısı yapılan Ayvalık'ı Gezerken adlı kitabı (Geylan Yayınevı, İstanbul 1991; istemeadresi Geylan Kitabevi, Süner Pasajı, Ayvalık) bir yonuyle Ahmet Yorulmaz'ın tutkııyla sevdiği kente bağlılığının bir ihıdesıdır Başka bir yöniiyle de bu kıtap, Ayvalık'ı öğrenmeye başlamak ıcin mukemmel bir fırsattıı Antik Yu nan'da Lolya'nın başkenti, Osmanlı Turkiyesi'nde ozerk Rum kenti, 1920'ler ve 1930'larda modern Turkiye Cumhuriyeti'nin örnek ilçesi ve yuzyıllardan bu yana, bir "dunya nimetı"olan zeytınvağının dünyada en üstün vasıflısının üretıklığı belde Ayv.ı lık ile şu veya bu şekilde ilgilenenler bu lıısaıı ka(,ıı mamalı. Kitabı okuyanlar, Ayvalık'ın taıihine bir ol çude "milliyet(,i"bir vurguyla yaklaşıldığı izlenıınine kapılacak olurlarsa, onlara ya/arın yurtLırından MIriılen Gırıt Tıırkleıınin sovundan geldiuinı anım snrmil; isrcrım f S A Y F A C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I TT