Katalog

Özgür ve eleştirel düşünme Yükseköğretimde Sorunlar ve Çözümler / Hazırlayanlar: Türkân SaylanZafer Üskül/Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Yayını / 374 s. ZEHM İPŞİROAlU Prof. Dr. Türkan Saylan ve Prof. Dr. Zafer Üskül tarafından Üniversil OZIMI.FH te öğretim Üyeleri Derneği'nce yirmidört yazarın katkısıyla yayınlanan "Yüksek Ögretimde Sorunlar ve Çözümler" kitabı öğrenirn ve öğretim sorunlarıyla ilgilenen herkese seslenen kapsamlı bir araştırma. Üniversitenin toplumun içindeki konumu vc ışlevi nedir ve ne olmalı, bu işlevı baltalayan temel engeller neler, bu engeller nasJ oluşmakta ve hangi güçlerce beslenmckte, bunların aşılabilmesı ıçin ne gibi önlemler alınmalı vb sorunların gündeme getirildiği bu kitaptaki yazıların ortak özelliği yüksek oğretimı düşünme ve bilim dünyamızın temeli olarak görmesi, başka deyişle yaşamdan kopuk, soyut bir bilim anlayışına karşı çıkması. Öğretımin tüm basamaklarında olduğu gibi yüksek öğretimde de süregiden hazır bilgi yığmacası, aktarmacılık ve ezberciliğin öğretımı nasıl bir çıkmaza soktuğu, bu çıkmazın hiyerarşik baskılar ya da salt niceliğe dayanan yüzeysel önlemlerle çözümlenebileceğini sanan YÖK sistemiyle nasıl kabuk bağladığı çeşitli açılardan çeşitli yönleriyle enine boyuna irdeleniyor bu kitapta. Burada yer alan yazıların çoğunun ortak özelliği açık seçik bir dil, kolay anlaşılır yalın bir anlatımla sorunların özüne inerek okuyucuyla yapıcı bir diyalog kurmaya özen göstermesi. Böylelikle okuyucu, M kNKKCMiMFTIMDI. SOKl'NLAH Bir ortak yapıt: Yüksek ögretimde Sorunlar ve Çözümler S E Ç M İ Ş İ N G E L E C E f i İ üniversitelerin medreseye dönuşmesinden bılimsel araştırmaların yetersizliğine, bilim politikasının eksikliğinden üniversite gençliğinin sorunlarına değin öğrenimin sağlıklı biçimde gelişmesini engelleyen çeşitli sorunlar üzerinde birlikte düşünmeye çağırılıyor. Yazarla okuyucu arasındaki bu iletişim kendi fildişi kulesinde yaşayıp etliye sütlüye dokunmayan alışılageldik bilim adamı imajını kırarak bilimle yaşamı birbirinden ayrılmaz bir bütün olarak gören eleştirel bir yaklaşımı dile getiriyor. Kuşkusuz bu kitabın en yeni ve sevindirıci yanı çeşitli alanlarda uzmanlaşmış olan değerli ve tanınmış bilimadamlarının aynı kaygıyı paylaşarak bir araya gelmeleri ve ortak sorunları dayanışma içinde dile getirmeleri. Bundan birkaç ay önce Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin yayını olarak Prof. Dr. Jale Baysal, Nazan Ipşiroğlu, Doç. Dr. Şeyda Ozil ve Doç Dr. Zehra tpşiroğlu tarafından ondokuz tanınmış yazarın katkısıyla yayınlanan "Yaratıcı Toplum Yolunda Çağdaş Eğitim" adlı kitap bu tür bir dayanışmanın ilk'örneğini veriyordu. "Yüksek Ögretimde Sorunlar ve Çözümler" kitabı ortaöğretim sorunlarını çeşitli açılardan gündeme getiren bu kitabın devamı sayılır. Nitekim Türkan Saylan, Aysel Ekşi, Necla Arat, Jale Baysal gibi o kitaba katkısı olan birçok yazarın adını bu kitapta da görüyoruz. Ancak gerek seçilen konu gerek seslenilen okuyucu açısından "Yüksek ögretimde Sorunlar ve Çözümler" daha çok kuramsal niteliktekiyazılara ağırlık veriyor. Aynı sorunun çeşitli açılardan çeşitli yönleriyle incelendiği bu tür derleme kitaplarıyla batı toplumlarında çok karşılaşıyoruz. Ne var ki ortak çalışmaya, sorunları paylaşmaya, dayanışma içinde çözmeye alışmamış bir toplum olarak bu tür yayınlann bızler için bü/ük bir yenilik olduğu soylenebilir. Dileğimiz özgür ve eleştirel düşünmeyi savunma yolundaki bu tür çalışmaların aynı çizgide olan tüm kuruluşların ve derneklerin desteğiyle sürdürülerck sesini olabildiğince geniş bir okuyucu çevresineduyurabilmesi. D Şiir nedir, nereden doğar? Geniş Zamanlar/ Yayına hazırlayanlar: İbrahim Kiras Birhan Keskin / HaziranTemmuz Kitabı, 1990 / Sayı 1 MEÜH CEVOET AİDAY tkınci kitabının çıkıp çıkmadığını bılmediğim Geniş Zamanlar şiir dergisi, elımdeki sayısını Gerçeklik vc Gerçekçilik konusuna ayırmıştı. Evet, bu konu ele alınıyor alınmasına, ama bana öyle geldi ki, dergiyi çıkaranlar, şiirin ne olduğu, ne olmadığı sorusuna yanıtlar aramaya kendilerini daha çok yöneltiyorlar. Hangi ozan, hangi şiirsever bundan kaçınabılmişü ki! Yanıtıbulunmazbirsorudurbuveboyunasorulacaktır. Şiirin gizi de, ölümsüzlüğü de burdadır. Şiirin gerçekliğini (gerçekçilığinı değil) savunma bir gerekseme sayılmalı. Ama bundagenel bir uyuşmaya varmakolanaksı/dır. Nitekim derginin önsözünde şöyle deniyor "Bu ilk sayıda gerçcklik ve gerçekçilik nosyonlannın çizdiği izleksel çerçeve içinde Adnan özer ve İskender Savaşır'ın yazıları farklı yanlardan ele aldıklan konuya farklı açılımlar getiriyor." Şiir nedir? Iskender Savaşır diyor ki, "Benim için bu sorunun cevabı 'ses', ama şiir yazmaya devanı etmeye çalışanlar arasında çok daha farklı cevapların bulunabileceğini biliyorum." Adnan özer ise yazısında, "Şiir için hiçbir kuramin geçerli olamayacağını belirterek başlayalım söze" dedikten sonra şöyle sürdürüyor: "Şiir öyle kuramla sıkboğaz edilmeye gelmez." Onun şu sözlerini gözden geçirelim: "Şairi toplumcu ya da bireyci diye yadsıınak şiirin doğasında yoktur." "Şiir her türlü öğretiden varestedir." "Şiir, birey olanın toplum adına yaptığı devrim." Bir şiir dergisinde, şiir kuramlarına ilişkin sözlerden, elbette şiirlerdahaönemlidir. Enis Batur'un, "Yüzler" adlı yedi şiirinden beşinci parçayı yazıma alacağım: İçinizdeki kötülükten utanmayın, ben Seviyorum yanaklarımıza yaytlan ateşi Seviyorum ben fena ve mahrem olanı Boynumuzdan yukarı kabaran. Açığa Vurulabilse, ah yırtabilseniz gömleğinizi Baştan aşağı: Göğsünüz inip kalkarken Sayardım tck tek sapsarı kirpiklcrinizi Bir elim ateşim içinde kavruk, öteki Kulağınızın üzerinde. Ayva tüyü, meme, Şelâle. Geniş Zamanlar Dergisi, özel bölümünü Tarık Günersel'e ayırmış Bu genç ozanımızın "Mağarada Kapalı Kalan Kasım'tn Tiradı" adlı şiirini birlikte okuyalııu: Olmak veya toz olmak; işte sorun bu. İster kara talihin oklarına hedef olsun insan Ve varlığın yokluğuna dönüştüğü noktada İntikamını bir yaraya aldırsın, Isterse kaderin meş'un fırtınasına başkaldırsın Zıtların tUkenişiyle taçlanır bir an. Ve son andır o; uyumak horlamak; Ne kalp ağrısı ne defi hacet sancısı. Rüya? Belki. Lâkin, heyhat, Marjinalin adrenalinde titrcşen ikilemler Dışında mevcuttur artık şerle sehcr. Yuifnu «dresı: ZeynepSultanCamii Sokak, Nu: 21/3, AlemdırCağaloğlu/ Ist' 24 yazann katkısıyla oluşturulan "Yüksekfiflretimde Sorunlar ve Çözümler" ktabını Prof. Saylan ve Prof. Ûskul haartamıslar. (Fotoâraf: Muharrem Avdın) S A Y F A 12 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 52