Katalog

şemsiye altında yer alan sağın dozlarından sözde sollara kadar geniş bir yelpaze olujturan çeşitli kampların ve grupların, kendi islerine gelen yaftalarını (yorum diyemiyorum) yakıştırmamak. Bu metodolojinin birinci gereği de Kemal'in, Kemalistlerin, Kemalist partinin kendi belgelerinden ve metinlerinden kendilerini nasıl tanımlamı$ olduklannı saptamak Bizim de ilk üç ciltte yaptığımız bun . dan ibaret. Asıl yorum ve değerlendirmeler ise 4. ciltte gelecek. Bir de şunu ekleyeyim. Benim ça lışmam, herhangi bir dar politik, par tizan, polemiksel amaç taşımıyor ve ben Kemalizm nedir tartışmasınm şimdilerdeki yürütülüş biçimini faşizan ve reaksıyoner dinci sağdan "sol" Kemalistler ve öteki solların birçoğuna kadar doğru bulmuyo rum. Kolayc'ıhk, toptancılık, reel politika adına oportünizm, sorumsuzluk ağır basıyor. Oysa gerekli olan, ciddi ve titiz inceleme ve ,açık düşün celilik, eleştirel yaklaşım, tarihe ve ta rihsel kişilere/kadrolara gerekli saygı (elbette sorgusuz sııalsiz yuceltme tavrı değil). 1. cildin "Sonuç" bölümünde Nutuk'un "kritik siyasal metinleri" dediğiniz metinlerinde söyleneni ve Türk siyasal kültürü üzerindeki etkilerini özetledikten sonra daha da önemli sorunun Atatürk'ün düşüncesinden çok Kemalizm'in bir "atacı lık" halinc gelmiş bulunması olduğu nu söylüyorsunuz. Bu terimle neyi kastettiğinizi bı.../ açabilir misiniz? kadarparadoksaldır kı toplum ve sıyasetin çağflaşlaşmaPARIJS. Çok önemli saydığım bir sorun ve terim. sı ve rasyonellesmesi amaç edinilirken, siyasalkulturel Ancak huradaki. sınırlarımız ıçinde, o bölümü daha lıderm konumu ve ozelhkleri, son derece geleneksel, da özetlemek çok zor. Şu kadarını söyleyebilirim ki dınsel, antı demokratik sıfat ve kategorilerle kavramlas Atatürk'ün ve Kemalizm'in incelenmesinde açıklayıtırılmakta ve tenmlendırilmektedir. Bir bakıma her şey cılık değeri en yuksek toplumbilimsel kategorilerden çağdaslaşırken, Itderlık kurumu çağdısı kalmaktadır biri olan "karizmatik liderliğin" ve karizmatik liderciveya modem, otoriter, antıdemokratik boyutlar kazanliğin, Türkiye'de almış olduğu bir had safhayı ya da maktadır. (Tabii, çağdaslastıncı reformlann ancak dikuç örneği nitelemek üzere kullanıyorum bu terimi. tatoryalyapılar ve yontemlerle yapılabilccegıyolundaki Siyasal bilimler literatüründeki ve tarihteki karizmaortodoksıyı, reformlann kazammlannı ve kullanüan tik lider örneklerinin en önemlilerinden biri olan yontemlenn bedelinı ancak bundan sonrakı cıltlerde ele Atatürk'ün eşine az rastlanır dozda ve kalıcılıkta bir alabtleceğjz.)" kişi kültü ve düşünce biçimi olarak yüceltilegelmesiBu yorumunuz birçoklanna, özellikle de laik aynin, demokratik hukuk devletinin ve demokrat yurtdın çevrelerin bir bölümüne hayli yadırgatıcı geletaş, kişiliğinin gelişmesini, kavramsal ve kurumsal cektir. planda engellediğini anlatmaya çalışıyorum. "Kişisel PARLA Sorunun bir parçası da bu zaten. Ayrıca yönetim" kültünün, "kuralların yönetimi" geleneğibu saptama, benim yorumum olmaktan çok Nunin yerleşmesini önlediğini söylemeye çalışıyorum. tuk'un ciddi ve eleştirel bir okuması yapıldığında, Atatürk'ün kendi söylediklerinden çıkan. İnceleme Bu bağlamda, Nutuk incelemenizin bana çarpınin gövdesini oluşturan bölümlerin çoğunda da ayru cı gelen bölümleri arasında bir tanesi var ki onu buradurum sözkonusu. Benim "Nutuk'ta söylenen" diye ya almak ve sonra bir soru sormak istiyorum. "O, kurtarandır (balaskâr), koruyandtr (hâmı), ku yaptığım toparlamaların hepsinin kanıtları ve dayarandır (bânt), yetistırendır (murebbt), yol gosterendir nakları metnin içinde zaten var. (mürsıt), denetleyendır (vası), onder olandır (pişuva), Gerçek, eğer ona ulaşmaya niyetiniz varsa, sarsıcı laytk olandır (lıyakath), saşmaz olandır (layetezelzel), ve ağır olabilir. Zahmet çekebilirsiniz, ama sonunda başbaskandır (reıs), havarılerı olandır, tekdırC'Ben"), gerçeği arama ve ona yaklaşma surecinden daha gü<,en buyuk babadır (Atalürk). Daha sonra izleyıctlerı ve lü ve özgür çıkarsınız. Gerçeği hazmedebilmek, ona toplum taraftndan Ataturk'e yakıştırılacak çoğu res hükmetmek ve onu aşmak demektir. Nutuk'a şimdimen ve yaygın olarak olan bu yuceltici, ululayıa sı/atla ye kadar yapıldığı gibi bir tür "kutsal metin" diye rın hepstnın zaten Nutuk'ta açık ya da dolaylt ve ortuk, yaklaşıp bakmaya ya da bakıp görmeye cesaret edeAtatürk'ün öz yakıstırmalan olarak kendderı ve tanım mezseniz ya da onu hiç bakmadan şaşmaz doğrulann ları, izlerı ve gerekçelerı vardır. metni olarak kabul ederseniz; yalnız resmi ideolojiÇok ilginçtir kı çağdajlaşmakta ve batılılasmakta olan nin resmi bir ürünü veya mesleğinize göre resmi taribirtoplumun (ya da siyasalstnt/ın) ve bu surecin mitnar hin bir memuru olmakla kalmazsınız; bazı bakımlarlığını yapma mısyonunu yuklenmıs bir styasi liderin soy dan istediğiniz kadar çağdaş olun ya da olma savında leminde, siyasal külturun çok onetnlt bir parçası olarak, bulunun; aslında bu bakımdan bir "laik mümin" olOsmaniîslamı bir sultantst ve patrımonyalıst vokabu maktan öteye gidemezsiniz. Tabii, bu arada, tutarlı ler, bir semboller dağarağı, siyasal sıstem ve davrams bir demokrat da olamazsınız. Nitekim olamadık normları son derece agırlıkh bir ycr tutmaktadır. Ve ne da... D IUMM M,\ İLK ULOÖNLMC'CÜNL iAriLtu OK,II KI.SMI\ÜI U UURK I L IOMM UYLLCRI S A Y F A 11 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 87