Katalog

16 Bulmaca 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1466/ 24 Nisan 2015 ilginç SORULAR Akromegali belirtileri Soru: Akromegali nedir? Ayak numarasının büyümesi akromegali belirtisi olabilir mi? Yanıt: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Sait Gönen Her yıl milyonda 34 kişiyi etkileyen akromegali hastalığı, büyüme hormonunun kontrolsüz salgılanmasıyla ortaya çıkıyor. Ayak ve el büyümesi, diş aralıklarının açılması gibi belirtilerle ortaya çıkan akromegali hastalığı, kontrol altına alınmadığı durumlarda yüksek tansiyon ve kalp büyümesi gibi ölümcül sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor. Tedavi için ameliyat şart ancak medikal tedaviler de çare olabiliyor. Ani organ büyümeleriyle karşılaşan hastaların bir endokrinoloji uzmanına görünmeleri erken tanı açısından büyük önem taşıyor. Akromegali hastalığı genellikle, hipofiz bezinde bulunan ve normalden fazla büyüme hormonu salgılayarak bedenin çeşitli kısımlarının büyümesine neden olan bir tümör nedeniyle ortaya çıkıyor. “Büyüme hastalığı” olarak da bilinen akromegali her yıl milyonda ortalama 34 kişiyi etkiliyor. Türkiye’de yaklaşık 4.600 akromegali hastasının bulunduğu tahmin ediliyor ve her geçen yıl bu sayıya yaklaşık 250300 yeni hastanın eklendiği belirtiliyor. Akromegali hastalığı, erişkinlerde büyüme hormonunun fazla salgılanması sonucu uçların büyümesi olarak tanımlanıyor. Akromegali tedavisinin mutlak suretle ameliyat olması gerekir. Ameliyatın çaresiz kaldığı durumlarda medikal tedavi alternatifleri devreye girmelidir. Hastalığın belirtileri ayakkabı numarasında ani büyüme, yüzüğün parmağa dar gelmesi ve bedensel uzuvlarda ani değişikliklerle ortaya çıkar. Belirtiler erişkinlikten önce olduğunda ‘devlik’ olarak tanımladığımız hastalık olur. Kemikler kapandıktan sonra yaşanırsa da akromegali hastalığı gerçekleşir. Akromegali, tedavi edilmediği takdirde şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp büyümesi ve kalp yetmezliği gibi, hastanın yaşamını tehdit edecek sorunlara dönüşebilir. Akromegali hastalığının genel belirtileri arasında baş ağrısı, görme alanı bozuklukları, dişlerin arasının açılması, dil büyümesi, aşırı terleme, kolon polipleri, avuç içi ve ayak tabanlarında doku kalınlaşması da yer alıyor. Hastayı kuvvetten düşüren akromegali, büyüme hormonu ve IGF1 düzeylerinde biyokimyasal kontrol, tümör hacmini küçültme ve klinik belirtilerini azaltma safhalarıyla tedavi edilebiliyor. Hastalığı kontrol altına alınmayan hastaların ölüm riskleri genel ortalamaya göre iki kat artış gösterebiliyor. adamı – Neptünyumun simgesi. 15. Tulyumun simgesi – Sanat eseri konusu – Dönence. 15 SOLDAN SAĞA 1. Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla iki farklı alanda Nobel kazanan, Polonya asıllı kimyager ve fizikçi – Bir nota. 2. Türkiye’nin ilk deniz araştırma gemisi – 16 Temmuz 1945’de atom bombasının denendiği ABD kenti. 3. Su düzeyindeki sıra kayalar – Utanma duygusu – Stronsiyumun simgesi – Alçalma, düşkünlük. 4. Kobaltın simgesi – Spiral – Bağış yapma. 5. Kalça kemiği – Altının simgesi – Taş devrinin son çağı ile ilgili. 6. Göbek, kuşak – Atın başındaki süsler – Yeni Zelanda’nın plaka işareti. 7. Paylama, azarlama – Rusya’da bir ırmak – Japon Buda rahibi – Grönland’ın ülke kısaltması. 8. Lübnan’ın plaka işareti – Karışık renkli – “Kendi kendine” anlamını veren önek – Hile, entrika. 9. Değeri bir milyon hertz olan frekans birimi – Sundurma. 10. O anlar – “Howard ...” (IBM’İn 1944 yılında ürettiği ilk otomatik hesap makinesinin mucidi) – Şart eki. 11. Küçük bal teknesi – Parola – Savaşta ele geçirilen mal. 12. Kafkas dağ köyü – Daça’daki antik kent – Radyumun simgesi. 13. Bir pompada, bir körükte, bir motorda bir akışkanın geçmesini sağlamak ya da engellemek üzere bir eksen etrafında yaptığı açval hareketle açılıp kapanan bir kapak – “Yazıklar olsun” ünlemi – Mühendis cetveli – Hekimlerin akciğeri dinlerken duyduğu patolojik ses. 14. 1904’te tüberküloz mikrobunu bulan tıp Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Telsiz telgraf, radyo ve antenler konusunda pek çok buluş gerçekleştiren, 1909 Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan İtalyan fizikçi ve mucit – Bakırtaşı. 2. Sıvıölçer – Ağıl. 3. Habeş soylusu – Atomların dış elektron halkaları tamamıyla ya da geçici olarak elektrona doymuş olan gazlar (helyum, neon, argon, kripton, ksenon). 4. Gözün renkli bölümü – İnce urgan – Bir papağan türü – Irmakları geçmek için kullanılan sal. 5. Aktif – Ahilik ocağından olan kimse – Kısa kepenek. 6. Kalsiyumun simgesi – Yüz, çehre – Etilen gibi yapısına başka bir öğe ya da kök sokulabilen, karbonlu hidrojenlerin genel adı – İlaç. 7. İlimler – Telli balıkçıl – Papa, piskoposlar ve bazı din adamlarının giydikleri tören başlığı. 8. 2040 cm yükseklikte, kökü sürgün kesici olarak kullanılan ağaççık – Tantalın simgesi – Bir meyve. 9. Alâmet – Yakup Peygamber’in karısı – Tropikal Afrika’da yetişen bir ağaç – Kıta (kısa). 10. Eski Yunan mitolojisinde, şafak tanrıçası – Özenli, düzgün – Kunduz. 11. Izgara – Buzultaş – Gülün Adı’nın yazarı. 12. Yunan alfabesinde bir harf – Tırpana balığı – Bir tür yaban mersini – “Beygirgücü” anlamında kısaltma. 13. Başkasının yerine kullanılan, yedek – Şikar – Yılan. 14. Tavlada bir sayı – Yumuşak deri – Ankara (kısa). 15. Element ya da bileşikleri oluştu1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ran ve onların özgül nitelik 1 N İ K O L A T E S L A K A Ş 2 İ N A K YERB İ L İ M A lerini göste 3 E D İ SON K P İ R M İ ren en küçük 4 L İ M İ T M E T İ N S U R SS L İ DO İ T ENEK birim, madde 5 6 B T İ TAN İ C SÜ İ K – Yaprakları 7 O N A T V A S A T İ U M A 8 H İ N VE T ER İ NER S çok iri ve kalp 9 b i ç i m i n d e , 10 R E M E T V E R S A A T PRES S İ TARE NO çiçekli bir süs 11 U C A İ M A L J E N N E R 12 L E EKO İ NEÇ BK bitkisi. 13 14 15 E PRAT İ KA İ FADE MA L E OK L A N E OM A L İ Z AR İ N HEMA T İ düşün BUL PİSAGOR III Dik üçgenleri konu alan bulmaca dizisinin üçüncüsünde, işe yine bir dik üçgen çizerek başlıyoruz. Sonra da, bu üçgenin içine, hipotenüsünün köşeleri dıştaki üçgenin dik kenarları üzerinde olan, dik kenarlarının ortak noktası da dıştaki üçgenin hipotenüsü üzerinde olan ikinci bir dik üçgen çizmeye çalışıyoruz. İki koşulumuz var: 1) Bu iki üçgenin kenar uzunluklarının üç basamaklı tam sayılar olması. 2) İç üçgenin herbir köşe noktasının, üzerine yerleştiği dış üçgen kenarını uçlarına olan uzaklıklarının tam sayılar olması. Kenar uzunlukları 204, 272, 340 birim olan dış üçgen ile kenar uzunlukları 136, 102, 170 olan iç üçgenden oluşan çizim, söz konusu koşullara uyan çizimlerden biridir. Bu çizimlerden yalnızca birinde, dış dik üçgenin hipotenüsü ile iç dik üçgenin hipotenüsü arasındaki oran 3 tam sayısına eşit olmaktadır. SORU: Hipotenüslerinin oranı 3 olan dış ve iç dik üçgenlerin, dik kenarlarının uzunlukları kaçar birimdir? Ender Aktulga eaktulga@gmail.com 1464. sayıdaki “Naoto Matsumura” isimli bilmecenin yanıtı: 9439 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Onur YenerAnkara, Yücel GünDenizli, Güngör Bingölİstanbul