Katalog

GÜNDEM ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak:?İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Bilimde İran ve Türkiye Önceki hafta, 40 yaş altı bilimcilere dört yılda bir verilen ve Matematiğin Nobeli sayılan Fields Madalyası’na İran’lı kadın matematikçi Prof. Dr. Meryem Mirzakhani’nin layık görüldüğü haberini vermiştik. Mirzakhani, “Riemann Yüzeyleri olarak da bilinen sarmal matematiksel yapılar” üzerine mükemmel çalışmalarından dolayı değerlendirildi, üstelik bu madalyayı alan ilk kadın matematikçiydi.. Ve, üniversiteyi de İran’da, Şerif Teknoloji Üniversitesi’nde okumuş ve sonra ABD’ye gitmişti.. Stanford Üniversitesi’nde kompleks geometri üzerine de dersler veriyor… Uluslararası Matematik Birliği yöneticileri, kadınların matematiğe tarih boyunca büyük katkılarını anımsattı, İngiltere’de matematik öğrencilerinin yüzde 40’ının kızlardan oluştuğunu ama doktora programlarında sayılarının çok düştüğünü de belirtti… Bu anımsatmadan sonra konumuza gelirsek.. Türkiye’den, uluslararası olarak bu büyüklükte bir ödüle layık görülen bir bilimcimiz henüz çıkmadı. Şüphesiz, liseyi/üniversiteyi burada bitirdikten sonra ABD ve Avrupa ülkelerinde çok başarılı araştırmalara imza atan, dünya biliminde sivrilen insanlarımız çok sayıda var. Bunların ağırlıklı olarak tıp alanında yoğunlaştıklarını vurgulayalım.. Umalım ki, aralarından en az birisinin, dünyanın en büyük bilim ödüllerinden birine sahip olduğunu da görürüz. İran, kadim bir uygarlık. Üstünkörü bir değerlendirme ile Türklerle kıyaslama yapmak hiç doğru olmaz… Bugün içinde bulundukları ve özellikle kadınları ve ayrıca özgür düşünceyi son derece baskılayan rejimlerinden kurtulacaklarını da umalım ve bekleyelim. O yöne doğru bir gelişmenin izlerini görüyoruz. Buna rağmen, oradan Meryem Mirzakhani gibi bir üstün bilimcinin çıktığı da bir gerçek… *** Biz matematik ödülünün bir İranlı kadın bilimciye verilmesinden yola çıkarak, iki ülke arasındaki bilimsel durumu karşılaştıralım dedik.. Ve orta sayfamızda okuyacağınız tablo çıktı ortaya.. Bundan 510 yıl önceye kadar, Türkiye, bilimsel makale yayınını en hızlı artıran dünyanın üçüncü ülkesi ünvanına sahipti. Gerçi Türkiye’de makale yayını yine artarak sürüyor, ama İran öyle bir hızla geldi ve tepelere tırmandı ki, bizi bile geçti diyeceğiz.. Mehmet Doğan hocamız, bizde tıp/sağlık, İran’da ise özellikle fen bilimleri alanında araştırmaların ağırlık kazandığına işaret ediyor: “19802014 yılları arasında 2 ülkenin ürettiği yayınlar arasında en büyük fark, ülkemize net makalelerin önemli bir bölümü tıp alanında (Cerrahi 20.622, pediatri 11.725, Genel tıp 10.007, kardiyoloji 9.166, klinik nöroloji 9.058) büyük paya sahipken.. İran yayınlarında (201.503), ilk 10 sırayı elektik, makine, kimya, malzeme, fizik, kimya, matematik gibi mühendislik ve temel bilimler almakta...” İran ve Türkiye’nin 34 yıl içinde bilimdeki başarılarını sayılarla izliyoruz. İki ülkenin yanına İsrail’in bilimsel makale ve atıf sayılarını da veriyor hoca.. “Türkiye 2000’de 5000 olan toplam yayın sayısını 2009’da 22.000’e çıkararak dünya bilim üretimine katkısını % 0.7’den % 1.9’a çıkardı.. Aynı senelerde İran’ın da katkısını % 0.2’den % 1.3’e çıkardı..” Şüphesiz bu değerlendirmede eksiklerimiz var; örneğin öğretim üyesi başına düşen makale sayısı, milli gelire oranla ülkelerin makale sayısı karşılaştırmaları... Bu arada bölge ülkelerinden İsrail’i hiç unutmayalım. Yahudi kökenli bilim insanları bugüne kadar 104 Nobel kazandılar ve bunların pek çoğu da İsrail’e yerleşti.. Reyhan Oksay’ın Türkiye ile İran’ı merkeze alan yazısı ise, dünyaya daha geniş bakıyor. Çin ve İsrail’in dünyadaki yetkin bilim insanlarını ülkelerine çekmek için önemli programlar uyguladıklarını anımsatıyor. Bu arada Çin, bilimsel yayında ABD’nin arkasından ikinci sıraya oturmuş durumda. Dünyanın ortaklaşa tek gerçeği, bilim ve teknolojide giderek yetkinlik kazanarak, bunu ekonomik yarara dönüştürmek ve aynı zamanda bilim ve teknoloji ağırlıklı, yüksek katma değerli mal ve hizmet üretimde başarılı olmak... Türkiye bu kadar yüksek sayıda bilimsel makale yayınına rağmen, bunu başarabilmiş değil. Milli gelirden ARGE’ye alırdığı payı, yüzde 1’e bile 12 yıldır yükseltememiş bir ülke konumundayız. Dolayısıyla, ekonomide yüksek katma değere yönelik, ihtiyacımız olan yüksek teknolojili pek çok mal ve hizmeti burada üretme yerine dışarıdan satın almaya mecbur bir ülke özelliğimizi, AKP döneminde alabildiğine koruyoruz. Tabii üniversitelere iktidara yakın ve dini kuvvetli insanlara yönetici ve düzenleyici olarak önderlik verdiğiniz sürece... ekonominin belirli alanlarına üretici olarak yoğunlaşmayı ve bunu başarmayı bir ulusal politika haline getirmediğiniz sürece.. yayınlarımız artacak, pek çoğu çöp yayın olma niteliğini aşamayacak ama satın almacı ekonomi özelliğimiz de sürecek.. Gelecek Cuma yeniden burada olalım... *** Not: Prof. Dr. Mehmet Doğan, uzun süre TÜBİTAK’tan hak ettiği en azından hizmet ödülünü alamamıştı. Şimdi, iktidarın yönetimine giren TÜBA’nın şeref üyeliğine seçildiğini öğrendim. İktidardan önceki yönetime de bir kaç kez TÜBA üyesi olarak önerildiğini biliyorum.. Doğan’ın bugün itibariyle uluslararası bilimsel yayın sayısı 101 ve kendine atıfları ayıkladığınızda atıf sayısı ise 3000’i buldu.. Bilim kitaplarına bölüm katkısı çok.. hindeksi de 26.. Pek çok eski ve yeni TÜBA üyelerinden bir kaç kat fazla.. Şimdi Hacettepe’den emekli öğretim üyesi olarak, faaliyetini sürdürüyor.. Uzun ömür ve hizmetleri için teşekkür.. Cumhuriyet BİLİM?VE?TEKNOLOJİ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1432 29 Ağustos 2014 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL?YAYIN?YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN?YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU?MÜDÜR Ayşe Yıldırım Başlangıç GÖRSEL?YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE?MERKEZİ?VE?YAZIŞMA?ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET?REKLAM CBT 1432 2 /29 Ağustos 2014 Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul www.cumhuriyet.com.tr