Katalog

TEKNOLOJİPOLİTİK GÖK ATLASI 15 Mart 2012 akşam saat 22:00 için verildi. Baskıya en uygun sadelikte ve kolay görülebileceği +2.5 kadire kadar parlak yıldızı olan ve gezegenlerin yakınında bulunduğu takım yıldızlar özetlenerek belirtildi. Gözlemlerde kullanılan (yaklaşık sıfır kadir parlaklıklı Siriüs gibi) bazı parlak yıldızlar da verildi. Gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli. Baha Kuban baha.kuban@gmail.com Önceki yazıda vurgulandığı gibi, 1986 yılına gelindiğinde Brezilya’da satılan her 100 arabadan 96’sı yaklaşık %93 oranında şeker kamışından elde edilmiş etanol yakıtı ile çalışmaktaydı. MART’TA GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ gün saat 1 03 İLKDÖRDÜN 3 22 Mars Güneş’e en uzak 5 12 Merkür–Güneş açıklığı en büyük (doğu 18 derece) 5 19 Mars Dünya’ya en yakın 8 08 Mars Ay’ın 10 derece kuzeyinde 8 12 DOLUNAY 10 12 Ay Yer’e en yakın 11 09 Satürn Ay’ın 6 derece kuzeyinde 11 23 Merkür sabit görünümde 15 03 SON DÖRDÜN 15 13 Venüs Jüpiter’in 3 derece kuzeyinde 20 07 Gece gündüz eşitliği 20 09 Neptün Ay’ın 6 derece güneyinde 21 21 Yer–Merkür–Güneş dizilişi 22 17 YENİ AY 24 20 Uranüs Güneş ile beraber 26 03 Jüpiter Ay’ın 3 derece güneyinde 26 09 Ay Yer’e en uzak 26 21 Venüs Ay’ın 1.8 derece kuzeyinde (sanal resmi verildi) 27 11 Venüs–Güneş açıklığı en büyük (doğu 46 derece) 27 14 Küçük gezegen Juno sabit görünümde 30 23 ikinci kez İLKDÖRDÜN leri Bölümü ortaklaşa “Kara Delikler: Bilgi ve Hesaplama Kapasitesine Yeni Bir Bakış” çalıştayı düzenleyecekler. Artıntılı bilgi: http://bilmuh.yasar.edu.tr/blackholes. 3– 24 Şubat 2012 tarihinde Antalya semala rında aşağıdan yukarıya/parlaktan sönüğe doğru hilal evrede Ay – sondördün evrede Venüs ve Jüpiter dizilişi resimde verildi (Dr. Tuncay Özışık’tan izinli). Arka plan, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesi’ndeki Bilim Toplum Merkezi’nin görünüşüdür. Kaynakça: The Astronomical Almanac 2012. Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi 1 Mart Doğuş En yüksekte Batış Ay 10:57 18:35 02:12 Merkür 07:16 13:19 19:24 Venüs 08:17 14:59 21:41 Güneş 06:38 12:16 17:55 Mars 18:02 00:38 07:15 Jüpiter 08:57 15:45 22:34 Satürn 21:47 03:19 08:51 Uranüs 07:34 13:38 19:43 Neptün 06:18 11:39 17:00 15 Mart Doğuş En yüksekte Batış 01:28 06:16 11:06 06:26 12:47 19:08 07:56 15:01 22:07 06:15 12:13 18:11 16:34 23:17 06:01 08:09 15:01 21:53 20:49 02:21 07:54 06:41 12:46 18:51 05:24 10:46 16:07 31 Mart Doğuş En yüksekte Batış 12:34 19:57 03:14 06:08 12:06 18:04 08:34 16:03 23:33 06:49 13:08 19:28 16:10 22:57 05:45 08:15 15:11 22:07 20:41 02:15 07:49 06:40 12:46 18:53 05:22 10:45 16:07 Tarih (Mart) 4 14 24 Merkür Uzaklık Par. D 18 –0.6 D 13 +1.9 B 5 +5.1 Venüs Uzaklık Par. D 45 –4.3 D 46 –4.4 D 46 –4.5 Mars Uzaklık Par. D 176 –1.2 D 165 –1.1 D 153 –0.9 Jüpiter Uzaklık Par. D 54 –2.2 D 46 –2.1 D 38 –2.1 Satürn Uzaklık Par. B 135 +0.4 B 145 +0.4 B 156 +0.3 CBT 1302/15 2 Mart 2012 Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 02 için) (D: doğu, B: batı; Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) 2012’İN OLAYLARI Bu otomobillerin hemen hemen tamamının ülkede üretim yapan, Ford, VW, Toyota vs. çokuluslu otomobil şirketlerince imal edildiğini vurgulamakta yarar var. Bugün bile bu firmaların asıl olarak Brezilya pazarı için üretim yaptıklarını görüyoruz. Brezilya’da şeker kamışı alkolü ile çalışan otomobillerin oranı 1986’daki yüksek noktasına bir daha ulaşamadı. Şeker üretimi ve alkol üretimi araBrezilya modeli’ olarak adlandırılan bir işletme tüsındaki dengede ortaya ‘B rü çıktı. Brezilya’lı uzmanların belirttiklerine göre, alkol üretimi konusunda alınan yol ve üretim ölçeklerinin büyümesi, şeker kamışından şeker üretiminin randımanı ve maliyetlerine de olumlu bir şekilde yansıdı. 1990’lı yıllar boyunca dünyada rekabet gücü hızla artan Brezilya şeker endüstrisi 1999 yılına gelindiğinde 19 milyon ton şeker üretmekteydi. ‘Brezilya Modelinin’ sağladığı ölçek ve maliyet üstünlükleri sayesinde ülke 2009’da 33 milyon ton şeker ile dünya şeker üretiminin %40’ını, 23 milyar litre ile dünya biyoalkol üretimin de yaklaşık üçte birini yapmaktaydı. 1986’dan sonra gerileyen biyoalkol kullanan otomobil oranları 2003 yılında ‘flex’ ya da esnek olarak adlandırılan (flexible fuel vehicles FFV) otomobillerin üretiminin başlatılması ile yeniden yükselmeye başladı. 2009 yılında Brezilya’da ulaşımda kullanılan yakıtların %50’den fazlası biyoalkol kullanmakta idi. 2005 yılında Federal Hükümetin Stratejik Araştırmalar Merkezi CGEE (Centro de Gestao e Estudos Estrategicos), Brezilya’nın hem doğal kaynak hem de geçmiş üretim deneyiminden kaynaklanan bu üstünlüklerinin, global ölçekli bir biyoalkol programının başlatılması için kullanılıp kullanılamayacağını araştırma görevini Campinas Devlet Üniversitesi’ndeki (UNICAMP) Disiplinlerarası Enerji Planlama Merkezi’ne (Nucleo Interdisciplinar de Planejemento Energetico , NIPE) verir. Tarım, iktisat, teknoloji, toplumsal bilimler alanlarından geniş bir ekip, dünyanın ulaşımda kullandığı fosil esaslı kaynakların %10’unun yerine Brezilya’nın şeker kamışından üreteceği biyoalkol ikamesinin hemen her alandaki sonuçlarını irdeler. Dünyanın gündeminde antropojenik (insan faaliyetleri) kaynaklı iklim değişikliği ve ulaşımda fosil yakıt kaynaklarının acil olarak azaltılması bulunmaktadır. Otomotiv sanayiinin ulaşımdaki güçlü konumunu sarsmayacak ve esas olarak bu sektördeki temel yaklaşımı değiştirmeyecek bir çözüm olabilir miydi, otomobil yakıtını çok daha düşük seragazı salımı olan bir yakıt ile ikame edilmesi? Gerçekten de beşikten mezara hesaplamalar, şeker kamışından üretilen biyoalkolün otomobil yakıtı olarak benzini ikame etmesi durumunda, ulaşımdan kaynaklanan seragazı salımların %80’ler oranında azaltacağını göstermekteydi. Brezilya modelinde, şeker ve etanol üretiminde tüketilen tüm enerjinin, şeker kamışı üretiminin biyokütle atıklarından elde edilmesi, bu sonucun alınmasında etkili olmaktaydı. Esasen NIPE’nin çalışması, biyoyakıt üretiminde ‘net’ enerji hesaplamanın zorluklarını teslim etmektedir. Buna karşılık NIPE çalışması, Brezilya’nın şartları gözönüne alındığında biyoyakıt üretiminde büyük artışların gıda tarımını ve ekonomisini etkilemeyeceğini göstermektedir. 1975’de yalnızca 56 şeker kamışı türünün ekimi yapılırken, bugün bu rakam yaklaşık 500’e çıkmıştır. Genel dayanıklılığın artırılması, ülkenin farklı bölgelerinde yetiştirmeye uygun türlerin elde edilmesi ve hasat sürelerini uzatmaya yönelik ıslah çalışmalarının birim verimleri çok artırdığı belirtilmektedir. NIPE senaryosuna göre Brezilya’nın şeker kamışı alkolü üretimi, senaryoya göre 2025 yılında 100 milyar litrenin üzerine çıkmalıdır. Bugün bir hektar şeker kamışından yaklaşık 6,000 lt etanol, yaklaşık 0.25 ABD $ sent/lt maliyetle elde edilebilmektedir. NIPE’nin çalışması, şeker kamışı üretim randımanlarının artmasının yanı sıra, asıl yeniliğin hidroliz teknolojisi ile sağlanabileceğini vurgulamaktadır. İkinci nesil etanol teknolojisi olarak da tanımlanan hidroliz tekniği ile birim arazi ihtiyacının %38’e kadar düşürülebileceği gösterilmiştir. Brezilya’da BiyoAlkol Üretiminin Gelişmesi