Katalog

GÜNDEM TÜBİTAK ve Bakanlığın Hayali ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1343 14 Aralık 2012 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Miyase İlknur GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CBT 1343/ 2 14 Aralık 2012 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Gazetelerimizde dış ülkelerde çalışan etkin ve yetkin bilim insanlarımızın hangi ülkelere dağıldığını gösteren harita yayımlandı. TÜBİTAK’ın epey bir süredir üzerinde çalıştığı veri tabanı demek ki açıklanacak hale gelmiş! Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakan Nihat Ergün toplantı düzenledi. En çok bilim insanımızın ABD’de olduğu, Kanada, İngiltere, Almanya, Fransa’da yayıldıkları zaten biliniyordu. 47 ülkede 1335 isme ulaşmışlar. Veri tabanına ekledikleri isimlerin alan dağılımları şöyleymiş: %37 mühendislik ve teknoloji, %27 doğa bilimleri, %18 sosyal bilimler, %13 tıp ve sağlık bilimleri, %4 insani bilimler, %1 zirai bilimABD: ler... Almanya Başka bir bilgi: Bu bilimcilerin Kanada %76’sı üniversitelerde, %12’si İngiltere araştırma merkezlerinde, %10’u Fransa özel sektörde, %1’u kamu kuruİsviçre Hollanda munda ve %1’i uluslararası kurumAvustralya larda çalışıyor. İspanya Topu topu 1335 bilim insanımız Japonya mı varmış dışarıda.. Çok az; bu lisNorveç teyi nasıl, hangi kriterlere göre Belçika Danimarka oluşturduklarını bilmiyoruz, ama Suudi Arabistan sayıları çok daha fazla olabilir. Zaİtalya ten bu sayfadaki listedeki sayılar İsveç da eksik. Birleşik Arap Emirlikleri Bakan’ın söylediklerine göre, Kırgızistan bu bilimcilerle etkileşime geçeGüney Kore Yeni Zelanda cekler, orada veya burada işbirliği Kuveyt isteyecekler.. Finlardiya Ülke dışındaki bilim insanlarıKatar mızın bulundukları yerlerde kaliteli İsrail iş ürettikleri ve iyi uzmanlar oldukBosna Hersek Azerbaycan ları söylenebilir. Onların Türkiye’ye Bahreyn şu veya bu şekilde yardımlarının Irlanda sağlanması şüphesiz ki iyidir. TÜRusya BİTAK ve Bakanlığın böyle bir uğPolonya raş içinde olması da.. Romanya Ama fazla hayalci olmayın deKazakistan Türkmenistan rim! Çek Cumhuriyeti Yanıtının da, niçin Türkiye’de Macaristan değiller de bulundukları yerlerdeGüney Afrika ler, sorusunda yattığını belirtirim. Yunanistan *** Meksika Çin Şimdi bazı olguları anımsayaTayland lım: Malezya Bulundukları ülkelerin büyük Hindistan çoğunluğunda bilim, teknolji üretimine, ARGE’yi önem verilir. Kurumsallaşmış bilim kültürleri vardır. ARGE harcamaları genellikle milli gelirini yüzde 2 ve üzerindedir. Araştırma konuları üst düzeydedir ve ciddi araştırmalara yüksek miktarda hemen fon bulmakta zorlanmazlar. Takdir alırlar, madalya alırlar, gelirleri iyidir, bilimci olarak tatmin içindedirler... daha sayabilirsiniz. Bizde ise araştırma kültürü onlara kıyasla yeterince gelişmemiştir. Bu, ARGE harcamalarımızın milli gelirin 10 yıldır % 0,85 ve altında seyretmesinden de bellidir. Bir kriz olsa hemen paraları kesilir. Özel sektörde araştırma kültürü ve bilinci hiç de yaygın yerleşmiş değildir. Sadece bazı noktasal yoğunlaşmalar vardır. Bu kültür aslında ciddi olarak devlet kurumlarında da yoktur. Şüphesiz ki TÜBİTAK bir çaba içindedir, ama YÖK olsun TÜBİTAK olsun, AKP gibi bir siyasi iktidarın tahakkümü, siyasal yönlendirmesi altındadır ve genellikle kurumların başlarında da siyasi atanmışlar oturur.. Bütün bunları yurtdışındaki bilimciler bilmiyorlar mı sanıyorsunuz? *** Siyasi iktidar Türkiye’nin en seçkin bilim 652 kurumunu, TÜBA’yı darmadağınık etmiştir! 145 İçine de, büyük çoğunluk olarak dünyada hiç 101 bir bilim akademisine seçilemeyecek nitelikte 77 insanları doldurmuştur. 45 Bunu dünya bilmiyor mu? 30 28 Sen TÜBA’yı dağıt, bilimde seçkinlikten 20 nefret et, TÜBA üyeliğini genellikle yandaşla19 ra dağıtılacak ulufe say, sonra kalk dünyada18 ki seçkin bilimciler üzerine hesap kitap yap! 17 TÜBİTAK veya bakana, bu bilimciler dese 15 14 ki, TÜBA’yı dağıtan bir siyasal bakıştan ne 14 üretilebilir; ne diyeceksiniz? Yarın hükümet 12 TÜBA’sını da atacaklar dünya bilim kurumla11 rından... 10 Ve diğer en önemli konuya geliyorum: 9 Üniversiteler ve bilim kurumu yöneticilerinin 7 7 hepsi siyasal olarak atanmış, pek çoğu yetkin 7 olmayan insanlar ve gelişmiş ülkelerde her6 hangi bir kurumun başına seçilemezler. Üni4 versitelerde ve kurumlarda, liyakata göre de3 ğil yandaşlığa ve siyasal kayırmalara göre 3 3 atama yapılıyor.. Düşünüyorum da, dışarıdaki 3 bilim insanlarımızın bu atanmışlarla nasıl bir 2 ilişki kurabileceğini, aklıma bir şey gelmiyor. 2 Çok önemli başka bir noktayı daha vurgu2 layayım: Bakan ve TÜBİTAK çırpınıyor, tek2 n o l o j i ü r e teceğiz diye. 2 2 İyi niyetlerinden zerre kadar şüphem yok! 2 Ama ülkede temel bilimcileri dışladığınız sü2 rece, teknoloji falan hayaldir. Tabii ufak tefek 2 bir şeyler olabilir! Ama teknoloji üretimi bir 1 iklim meselesidir. Bu iklimin, ortamın, atmos1 1 ferin ana unsuru da temel bilimcilerdir. Size 1 yeniden, biraz ağır kaçacak ama söylemeli1 yim, TÜBA’da yenen siyasi haltı düşünmenizi 1 önerebilirim! Üzerinizde böyle bir siyasal otorite ve baskı olduğu sürece, hiç bir şey yapamazsınız.. Yazacak başka noktalar da var, ama bu hafta yeter.. Gelecek Cumaya kadar hoşçakalın.. BİLİM AKADEMİSİ KONFERANSLARI: Genetik: İnsanda Kalıtım Bilim Akademisi konferanslarının dokuzuncusu 20 Aralık 2012 tarihinde 17:00’de Pera Müzesi’nde yapılacak. Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Prof. Dr. Aslı Tolun’un konuşmacı olarak katılacağı konferansın konusu Genetik: İnsanda Kalıtım.